ef¡emleer ßeæe – Mebkeâe meceeOeeve – मार्च २०२५


 – mebheeokeâ
 
 ØeMve : yeeÙeyeueceOÙes pegvÙee keâjejeheemetve les veJeerve keâjejeheÙeËle ‘‘hetJe&’’ (East ) efoMesÛee melele GuuesKe keâjCÙeele Deeuee Deens. ‘‘hetJe&’’ efoMee Flekeâer cenòJeeÛeer Deens keâe? ‘‘hetJe&’’ efoMesÛee keâener DeeOÙeeeflcekeâ DeLe& Deens keâe? ke=âheÙee mhe°erkeâjCe ÅeeJes.
 : yeeÙeyeueceOÙes mLeU (Goe. Ùe®Meuesce, yesLeuesnsce, ieeefueueer F.), vebyej (Goe. 3, 7, 12, 40 F.), yeepet (Goe. GpeJeerkeâ[s – meeceLÙe&, DeeMeerJee&o, leejCe ¢eebÛes Øeleerkeâ DeeefCe [eJeerkeâ[s – vÙeeÙe Je efJeÙeesieeJemLee ¢eebÛes Øeleerkeâ), efoMee (hetJe&, heef§ece, oef#eCe Je Gòej) ¢eebÛes cenòJe melele DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeues Deens DeeefCe lÙeebÉejs hejcesÕejeves DeeheuÙee ueeskeâebvee lÙeeÛee mebosMe efouee Deens. meJe& efoMeebceOÙes ‘‘hetJe&’’ (East ) ¢ee efoMesuee yeeÙeyeueceOÙes efJeMes<e cenòJe osCÙeele Deeues Deens DeeefCe pegvÙee keâjejeheemetve les veJeerve keâjejeheÙeËle ‘‘hetJe&’’ ¢ee efoMesÛes cenòJe DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeues Deens. hejcesÕejeÛÙee Âef°keâesveeletve ‘‘hetJe&’’ efoMee Flekeâer cenòJeeÛeer keâe Deens, ns peeCeCÙeeÛee DeeheCe ØeÙelve ke⤠Ùee.
 ‘‘hetJe&’’ efoMee ner he=LJeerÛÙee Ûeej cegKÙe efoMee efkebâJee efyebotbhewkeâer Skeâ Deens. metÙee&Ûee GoÙe hetJe& efoMeskeâ[tve DeeefCe Demle heef§ece efoMeskeâ[tve neslees. ‘‘hetJe&’’ ne Meyo metÙe& GieJeCeejer efkebâJee ØekeâeMeeÛÙee GieceeÛeer efoMee Deens ¢ee iees°erJe¤ve leÙeej Peeuee Deens. lÙeeuee efce[ue Fb«epeerceOÙes "est" Demes mebyeesOeues peele nesles DeeefCe pÙeeÛes cetU "austra" ¢ee Øeesšes-pece&efvekeâ MeyoeceOÙes Deens. Austra cnCepes ‘‘metÙeexoÙeeÛÙee efoMesves.’’ ue@efšveceOÙes austraÛes "aurora" Peeues, pÙeeÛee DeLe& Deens ‘‘heneš.’’ «eerkeâceOÙes ‘‘hetJe&’’ ¢ee Meyoemee"er oesve Meyo JeehejCÙeele Deeues Deensle, "eos" cnCepes ‘‘heneš’’ DeeefCe "anatole" cnCepes ‘‘GieJeCes.’’ FyeÇer Yee<esceOÙes "Mizrah" ne Meyo ‘‘hetJe&’’ efoMee oMe&efJeCÙeemee"er JeehejCÙeele Deeuee Deens, pÙeeÛee DeLe& Deens, ‘‘GieJeCes efkebâJee ÛecekeâCes.’’ yengleskeâ meJe& Yee<eebceOÙes ‘‘hetJe&’’ ¢ee MeyoeÛee DeLe& oMe&efJelees ‘‘ØekeâeMeeÛee GoÙe’’, keâejCe GieJeCeeNÙee metÙee&ÛÙee efoMesmee"er, cnCepes ÙesCeeNÙee henešsmee"er, ØekeâeMeemee"er ne Meyo JeehejCÙeele Deeuee Deens. FyeÇer mebmke=âleerceOÙes meceesjÛeer efoMee oMe&efJeCÙeemee"er "kedem" ne Meyo JeehejCÙeele Deeuee Deens DeeefCe kebâheemeÛÙee efyebotbÛes JeCe&ve keâjleevee meceesjÛÙee efoMesves JeUCÙeeÛeer ØeLee hetJe& efoMeskeâ[s ueeiet keâjCÙeele Deeueer. FyeÇer ueeskeâ mJeiee&ÛÙee efvejefvejeàÙee Yeeieebyeöue yeesueleevee vesnceer Deeheues cegKe ‘‘hetJe&’’ efoMeskeâ[s JeUJele Demele. ¢eeJe¤ve meceesjÛeer efoMee-hetJe&, ceeieÛeer efoMee-heef§ece, GpeJeerkeâ[Ûeer efoMee-oef#eCe DeeefCe [eJeerkeâ[Ûeer efoMee-Gòej, Demee Deveg›eâce "jJeCÙeele Deeuee (heene, F&Ùeesye 23:8-9). peieeÛÙee Ûeej efoMeeÛes JeCe&ve keâjleevee "kedem" ¢ee MeyoeÛee Jeehej kesâuee peelees (Glheòeer 13:14; 28:14 DeeefCe heef§ece efoMesuee hetJe& efoMesheemetve JesieUs keâjCÙeemee"er "Mizrah" ne Meyo Jeehejuee peelees (ÙenesMeJee 11:3; mlees$e 50:1).Ùengoer ueeskeâ Deveskeâoe he@uesmšeF&veÛÙee F&MeevÙesuee (northeast) DeeefCe DeeivesÙesuee (southeast) DemeuesuÙee cees"Ÿee ØeosMeeÛee (efmeefjÙee, DejsefyeÙee, ye@efyeueesve, DemesefjÙee, DeecexefveÙee FlÙeeoer, lemesÛe ke@âefmheÙeve mecegõeheemetve Dejyeer mecegõeheÙeËleÛee mebhetCe& ØeosMe) GuuesKe keâjCÙeemee"er ‘‘hetJexkeâ[erue ØeosMe’’ ns Meyo Jeehejle Demele (Glheòeer 29:1; ieCevee 23:7; Meemles 6:3; 7:12; 8:10). yeeU ÙesMetÛÙee Yesšeruee Deeuesues ceeieer ueeskeâ hetJexkeâ[erue ØeosMeeceOetveÛe Deeues nesles (ceòeÙe 2:1-2).
 ‘‘hetJe&’’ ner DeMeer efoMee Deens, pÙee efoMesves he=LJeer DeeheuÙee De#eeYeesJeleer efHeâjles DeeefCe cnCetveÛe ¢ee efoMesceOetve metÙe& DeeheCeebme GieJeleevee efomelees. hetJe& efoMeskeâ[tve ØekeâeMeeÛee Giece neslees, cnCetve yeeÙeyeueceOÙes ner efoMee Skeâ cenòJehetCe& efoMee ceeveueer peeles. hetJe& efoMesuee yeeÙeyeueceOÙes Øeleerkeâelcekeâ DeeefCe Yeewieesefuekeâ cenòJe osCÙeele Deeues Deens. Øeleerkeâelcekeâ °Ÿee, yeNÙeeÛeoe hetJe& efoMesuee ØekeâeMeeÛee œeesle, hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer, veJÙee ØeejbYeeÛes Øeleerkeâ, GheemevesÛeer efoMee, DeeOÙeeeflcekeâ vetleveerkeâjCe DeeefCe DeeMee ¢eebÛes Øeleerkeâ cnCetve heeneCÙeele Deeues Deens. Yeewieesefuekeâ °Ÿee, yeeÙeyeueceOeerue yeNÙeeÛe cenòJeeÛÙee keâLeebceOÙes hetJexkeâ[erue cenòJeeÛÙee Iešvee – Sosve yeeie, metÙee&Ûee GoÙe, heefJe$e Yetceer, Ùe®MeuesceÛes cebefoj DeeefCe ØeYet ÙesMetÛes Dehesef#ele ogmejs Deeieceve – ¢eebÛee meceeJesMe keâjCÙeele Deeuee Deens. peieeleerue yeNÙeeÛe mebmke=âleerceOÙes ‘‘hetJe&’’ efoMesuee ØeleerkeâelcekeâheCes ØekeâeMeeMeer mebyebefOele Demes mecepeCÙeele Deeues Deens, keâejCe cegKÙele: ner efoMee metÙeexoÙeeÛeer efoMee Deens. ner efoMee heneš DeeefCe veJeerve efoJemeeÛeer meg®Jeele oMe&Jeles. hetJe& efoMee vewmeefie&keâjerlÙee ØekeâeMeeÛÙee efoMesuee pees[les. pegvÙee keâjejeceOÙes hejcesÕejeuee meJe& peerJeveeÛee Giece DeeefCe ØekeâeMe mebyeesOeCÙeele Deeues Deens, cnCetve DeeOÙeeeflcekeâ Âef°keâesveeletve Ùengoer hejbhejsceOÙes ØekeâeMeeÛee GoÙe nesCeeNÙee ‘‘hetJe&’’ efoMesuee efJeMes<e cenòJe osCÙeele Deeues Deens. veJeerve keâjejeceOÙes ØeYet ÙesMet ef¡emleeuee ‘‘peieeÛee ØekeâeMe’’ cnCetve mebyeesOeCÙeele Deeues Deens DeeefCe cnCetve hetJe& efoMesuee owJeer ØekeâeMe DeeefCe hegve®lLeeve ¢ee mebkeâuheveebMeer pees[CÙeele Ùesles. Deveskeâ DeeOÙeeeflcekeâ hejbheje (Ùengoer DeeefCe ef¡emleer) ‘‘hetJe&’’ efoMesuee DeeOÙeeeflcekeâ Jee{, %eeve DeeefCe DeeOÙeeeflcekeâ ØeJeemeeÛeer meg®Jeele ¢eebÛÙeeMeer pees[leele. yeNÙeeÛe JesUsuee ‘‘hetJe&’’ efoMesÛes cenòJe hejcesÕej DeeefCe ceeCemeeÛes DeeOÙeeeflcekeâ peerJeve ¢eebÛÙeeMeer efveieef[le DemeuÙeeves yeeÙeyeueceOÙes lÙeeÛes cenòJe keâMeeØekeâejs DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeues Deens, ns heenCes GefÛele "jsue.
 yeeÙeyeueceOÙes hetJe& efoMesÛes cenòJe oMe&efJeCeejs Deveskeâ meboYe& Deensle :-
 hetJexkeâ[erue Sosve yeeie : hejcesÕej osJeeves hetJexme Sosveele yeeie ueeJeueer DeeefCe lÙeeceOÙes lÙeeves efvecee&Ce kesâuesuÙee ceveg<Ùeeuee "sJeues (Glheòeer 2:8). ¢ee Iešvesheemetve yeeÙeyeueceOÙes hetJe& efoMesÛeer veeWo keâjCÙeele Deeueer Deens. Sosve yeeie ceeveJeeÛes hejcesÕej DeeefCe peie ¢eebÛÙeeMeer DemeuesuÙee veelesmebyebOeemee"er Skeâ cetueYetle heeÙee leÙeej keâjles. yeeie ns hejcesÕej DeeefCe ceveg<Ùe ¢eebÛÙeeleerue cegKÙe YesšerÛes ef"keâeCe Deens. Sosve yeeie ns heefnues heefJe$e mLeeve nesles, pesLes hejcesÕejeves ceeCemeeuee yeeiesÛeer ceMeeiele (service) DeeefCe jeKeCe (keeping) keâjCÙeemee"er "sJeues nesles (Glheòeer 2:15). hejbleg, ogozJeeves Deeoece DeeefCe SJee ¢eebveer hejcesÕejeÛeer Dee%ee cees[ueer DeeefCe hejcesÕejeefJe®æ heehe kesâues, cnCetve hejcesÕej osJeeves lÙeebvee Sosve yeeiesletve yeensj keâe{ues DeeefCe peerJeveeÛÙee Pee[ekeâ[s peeCeeNÙee ceeiee&Ûeer jeKeCe keâjCÙeemee"er Sosve yeeiesÛÙee hetJe&Yeeieer keâ®yeerce Je iejiej efHeâjCeejer pJeeuee¤he leueJeej "sJeueer (Glheòeer 3:24). ner efmLeleer hetJe& efoMesuee ceeCemeeÛÙee peerJeveeÛee Giece DeeefCe hejcesÕejeheemetve Peeuesuee lÙeeÛee efJeÙeesie ¢ee oesvneRÛes mLeeve cnCetve DeOeesjsefKele keâjles.
 hetJexkeâ[erue Sosve yeeiesÛee Deepe DeeheuÙeemee"er keâeÙe DeeOÙeeeflcekeâ DeLe& Deens? heehe keâjCÙeeÛÙee DeeOeer Sosve yeeie ns ceeveJeeÛes hejcesÕejeuee YesšCÙeeÛes DeeefCe lÙeeÛÙeeyejesyej jenCÙeeÛes Skeâ efveJeememLeeve nesles DeeefCe ¢ee ef"keâeCeerÛe peerJeveeÛes Pee[ Deens, cnCetve Sosve yeeie DeeheCe pÙee veboveJeveeÛeer Jeeš heenele Deenesle lÙeeÛes Øeleerkeâ Deens. DeeheuÙee peerJeveeÛes Debeflece OÙesÙe ieceeJeuesues veboveJeve (the lost paradise), Sosve yeeie Deens pesLetve DeeheCeebme DeeheuÙee heeheebcegUs yeensj HesâkeâCÙeele Deeues Deens. hetJexkeâ[s leeW[ JeUJeuÙeeveblej DeeheCe Sosve yeeiesuee meeceesjs peelees, pes DeeheuÙee peerJeveeÛes Debeflece OÙesÙe Deens, pesLes DeeheCe hejcesÕejeÛÙee veboveJeveele lÙeeÛÙee yejesyej Jemeleer keâjCeej Deenesle. Ùengoer DeeefCe ef¡emleer hejbhejsvegmeej hetJexkeâ[s heentve ØeeLe&vee keâjCes cnCepes DeeheuÙee heeheebyeöue he§eeòeehe oMe&efJeCes nesÙe. hetJe& efoMee DeeheCeebme Dee"JeCe keâ¤ve osles keâer, pes veboveJeve heleveehetJeea DeefmlelJeele nesles, les hejle efceUJeCÙeemee"er, cnCepesÛe mJeieeaÙe efhelÙeeÛee Deeveboer menJeeme hejle efceUJeCÙeemee"er DeeheCeebme DeeheuÙee efvecee&lÙee hejcesÕejekeâ[s JeUeJes ueeiesue. hetJe& efoMee DeeefCe lÙeekeâ[s leeW[ keâjCes, ns ceveg<ÙeeÛÙee mJeiee&ÛÙee Øeleer#esÛes DeeefCe peerJeveeÛÙee Pee[eÛeer Jeeš heeneCÙeeÛes Øeleerkeâ yeveues Deens. DeMeeØekeâejs, hetJe& efoMee ieceeJeuesuÙee veboveJeveeÛeer hetJe&keâuhevee oMe&efJeles. meble yesefmeue o «esš cnCeleele, ‘‘hejbhejsvegmeej DeeheCe ØeeLe&vee keâjCÙeemee"er hetJexkeâ[s JeUlees; hejbleg DeeheCeebme ceenerle veener keâer, DeeheCe DeMee Øekeâejs ØeeÛeerve ceele=Yetceer, osJeeves SosveceOÙes ueeJeuesues veboveJeve hetJexkeâ[s MeesOele Deenesle.’’ yeeÙeyeueceOeerue heefnuÙeeÛe hetJe& efoMesÛÙee veeWoCeerceOetve ¢ee efoMesÛes cenòJe DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeues Deens. heefnueeÛe meboYe& oMe&efJelees keâer, hetJe& efoMee ceeveJeemee"er hejcesÕejeves ÙeespeuesuÙee cetU ÙeespevesÛeer mebkeâuhevee mhe° keâjlees. hejcesÕejeves DeeheCeebme mJeiee&mee"er DeeefCe lÙeeÛÙeeyejesyej jenCÙeemee"er efvecee&Ce kesâues Deens.
 hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer : hetJe& efoMeskeâ[s ØekeâeMeeÛÙee GieceeÛes Øeleerkeâ cnCetve heeefnues peeles DeeefCe hejcesÕej mJele: ØekeâeMe Deens, cnCetve hetJe& efoMee hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer oMe&efJeles. yeeÙeyeueceOÙes hetJexkeâ[tve Øekeâš nesCeeNÙee hejcesÕejeÛÙee ieewjJeeÛes JeCe&ve keâjCÙeele Deeues Deens, pes lÙeeÛes DeefmlelJe DeeefCe meeceLÙe& oMe&efJeles : ‘‘FœeeSueÛÙee osJeeÛes JewYeJe hetJexkeâ[tve Øekeâš Peeues’’ (Ùenspkesâue 43:2) DeeefCe ‘‘hetJee&efYecegKe DemeuesuÙee ÉejeJeešs hejcesÕejeÛes lespe cebefojele Deeues’’ (Ùenspkesâue 43:4). ns meboYe& metefÛele keâjleele keâer, hejcesÕejeÛeer owJeer GheefmLeleer hetJexkeâ[tve Øekeâš Peeueer. hetJexkeâ[s hejcesÕejeÛes JewYeJe heeneCes ns veJeerve meg®Jeele, hejcesÕejeÛeer ke=âhee hejle efceUCes, hejcesÕejeÛÙee he=LJeerJej hejleCÙeeÛÙee DeeMesÛes JeÛeve DeeefCe lÙeeÛÙee meeceLÙee&Ûes ØekeâšerkeâjCe Deens, cnCetveÛe hetJe& efoMesÛee mebyebOe Deveskeâoe veJeerve meg®Jeele DeeefCe DeeMee ¢eebÛÙeeMeer pees[uee peelees. hetJe& efoMee hejcesÕejeÛÙee veJeerve GheefmLeleerÛes Øeleerkeâ Deens. ‘‘je°^s legPÙee ØekeâeMeekeâ[s Ùesleerue DeeefCe jepes legPÙee GoÙeØeYeskeâ[s Ùesleerue’’ (ÙeMeÙee 60:3). ns JeÛeve veJeerve meg®JeeleerÛeer peeCeerJe keâ¤ve osles DeeefCe hejcesÕej DeeheuÙeeceOÙes GheefmLele Deens, ¢eeÛeer Dee"JeCe keâ¤ve osles.
 pegvÙee keâjejeceOÙes ceb[heeÛes (Tabernacle) ØeJesMeÉej hetJee&efYecegKe (facing East) DemeeJes Demes megÛeJeCÙeele Deeues Deens (efveie&ce 27:13). ceb[he FœeeSueer ueeskeâebceOeerue hejcesÕejeÛÙee GheefmLeleerÛes efÛevn Deens. ceb[heeÛes ØeJesMeÉej hetJee&efYecegKe DemeeJes, ¢eeÛee DeLe& Demee Deens keâer, ceb[he Skeâ veJeerve DeeefCe DeefOekeâ ieewjJeMeeueer yeeie-heefJe$emLeeve Deens, pesLes hejcesÕej GheefmLele Deens. Ùe®MeuesceÛes cebefoj hejcesÕejeÛes JemeeflemLeeve nesles DeeefCe cebefojeceOÙes hejcesÕej GheefmLele neslee. ns cebefojosKeerue hetJee&efYecegKe nesles (Ùenspkesâue 43:4; 44:1; 47:1) DeeefCe lÙee cebefojeletve hetJexkeâ[s JeenCeejer veoer Deens (Ùenspkesâue 47:1-12). ØeLece ne °eble Sosve yeeiesÛeer Dee"JeCe keâ¤ve oslees. yeeiesuee heeCeer osCÙeemee"er Sosveele Skeâ veoer Giece heeJeueer (Glheòeer 2:10). Ùe®MeuesceÛÙee cebefojeceOÙes yeeiesÛes Øeleerkeâelcekeâ ÂMÙe-JeCe&ve keâjCÙeele Deeues nesles : cebefojeleerue efYebleerJej Pee[s DeeefCe HeâUebÛes keâesjerJe keâece keâjCÙeele Deeues nesles (1jepes 6:15-36) DeeefCe cebefojeceOÙes cees"e yeÇeBPe mecegõ Je yeÇeBPe heeCÙeeÛes jLe nesles, pes DebieCeeÛÙee Gòej DeeefCe oef#eCe yeepetme jebiesle nesles (1jepes 7:23-39). cebefojeleerue keâesjerJe Pee[s-HeâUs DeeefCe Ûeekesâ Demeuesues jLe heeCÙeeÛee ØeJeen oMe&efJeleele DeeefCe yeeiesletve JeenCeeNÙee veoerMeer megmebiele Deensle. ÙenspkesâueÛÙee °ebleeceOÙes ns DeefOekeâ mhe° keâjCÙeele Deeues Deens keâer, cebefojeÛÙee Gbyej"ŸeeKeeuetve heeCÙeeÛee Peje efveIetve hetJexkeâ[s Jeenle neslee. ns heeCeer Jee{le Jee{le iesues DeeefCe lÙeeÛeer veoer Peeueer. veoerÛes heeCeer peerJeve osCeejs heeCeer cnCetve oMe&efJeCÙeele Deeues Deens (Ùenspkesâue 47:1-12). neÛe °eble heg{s ØekeâšerkeâjCe ¢ee hegmlekeâeceOÙes mhe° keâjCÙeele Deeuee Deens, pesLes osJeotle meble Ùeesneveuee veJeerve mJeieeaÙe veiejerÛes oMe&ve Ie[Jelees : ‘‘veblej lÙeeves osJeeÛÙee Je keâeskeâNÙeeÛÙee jepeemeveeletve efveIeeuesueer, veiejerÛÙee ceeiee&Je¤ve JeenCeejer ‘peerJeveeÛÙee heeCÙeeÛeer’ mHeâšerkeâemeejKeer efveleU veoer ceuee oeKeJeueer. veoerÛÙee oesvner yeepetme yeeje peeleerÛeer HeâUs osCeejs peerJeveeÛes Pee[ nesles, les oj ceefnvÙeeme Deeheueer HeâUs osles DeeefCe lÙee Pee[eÛeer heeves je°^ebÛÙee DeejesiÙeemee"er GheÙeesieer he[leele’’ (Øekeâšer 22:1-2). pegvÙee keâjejeceOÙes ‘ceb[he’ DeeefCe ‘cebefoj’ pemes hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer oMe&efJeles DeeefCe cebefojeceOetve Jeeefnuesues heeCeer peerJeveeÛes Øeleerkeâ oMe&efJeles, lÙeeÛeØeceeCes veJeerve keâjejeceOÙes hejcesÕej ceeveJe¤heeceOÙes Deeheueer GheefmLeleer oMe&efJelees (Ùeesneve 1:14) DeeefCe ØeYet ÙesMet mJele: peerJeveeÛes heeCeer Deens (Ùeesneve 4:14; 7:37-38) Je lees meowJe DeeheuÙeeceOÙes GheefmLele Deens (ceòeÙe 28:20).
 hetJe& efoMeskeâ[s JeUtve ØeeLe&vee keâjCes : hejcesÕej meJe&JÙeeheer Deens, cnCepesÛe hejcesÕej meJe&$e npej Deens DeeefCe DeeheCe efpeLes ØeeLe&vee keâjlees lesLetve hejcesÕej Deeheueer ØeeLe&vee Ssketâ Mekeâlees. Demes Demeleeveener Ùengoer DeeefCe ef¡emleer hejbhejsceOÙes ØeeLe&vee keâjCÙeemee"er hetJe& efoMesuee leeW[ keâjCÙeeÛeer ØeLee keâMeer DeefmlelJeele Deeueer DeeefCe lÙeeÛeer Deepe iejpe Deens keâe? meJe&ØeLece, Skeâ iees° DeeheCe mecepetve Iesleueer heeefnpes keâer, hejcesÕejeÛeer ØeeLe&vee DeeheCe kegâ"tvener DeeefCe keâOeerner ke⤠Mekeâlees. hetJe& efoMeskeâ[s leeW[ keâ¤ve kesâuesueer ØeeLe&veeÛe ØeYeeJeer Demeles Demes veener. hetJe& efoMeskeâ[s leeW[ keâ¤ve ØeeLe&vee keâjCes, ner yeeÙeyeueÛeer DeeefCe veblej ÛeÛe&Ûeer cepeyetle hejbheje yeveueer nesleer. Ùengoer ueeskeâebmee"er Ùe®MeuesceÛes cebefoj hejcesÕejeÛÙee GheefmLeleerÛes DelÙeble ØeYeeJeer efÛevn nesles DeeefCe cnCetve les ØeeLe&vee keâjleevee Deeheues cegKe Ùe®Meuesce cebefojeÛÙee efoMesves JeUefJele (2Fefleneme 6:34). oeefveSue mebos°Ÿeeves osKeerue yebefoJeemeeceOÙes Demeleevee DeeheuÙee KeesueerÛÙee efKe[keäÙee Ùe®MeuesceÛÙee efoMesves neslÙee, efleLes melele ØeeLe&vee kesâueer (oeefveSue 6:10). cebefojeÛÙee keâesš&Ùee[&ceOÙes Ùengoer ueeskeâ ØeeLe&vee keâjleevee cebefojekeâ[s leeW[ keâ¤veÛe ØeeLe&vee keâjerle Demele (1jepes 8:38). hetJexkeâ[s leeW[ keâ¤ve ØeeLe&vee keâjCes, ner Skeâ ØeYeeJeer Ùengoer hejbheje yeveueer nesleer, keâejCe hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer Demeuesues cebefoj Ùengoer ueeskeâebÛÙee YekeäleerÛee Deelcee nesles. nerÛe ØeLee heg{s veJeerve keâjejeceOÙes Ûeeuet jeefnueer, keâejCe hejcesÕejeÛÙee GheefmLeleerÛes ‘‘veJeerve cebefoj’’ (New Temple) ØeYet ÙesMet ¢eeuee Ùe®MeuesceÛÙee hetJe& efoMesuee ›egâmeeJej efKeUCÙeele Deeues DeeefCe lesLes ØeYet ÙesMetves DeeheuÙee heeheebÛÙee #ecesmee"er Deeheues jkeäle meeb[ues. cnCetve DeeheCe Demes meebiet Mekeâlees keâer, hetJexkeâ[tve Deeheues leejCe Deeues. meble De@LeevesefmeÙeme DeeheCeebme meebielees keâer, ‘ef¡emleer Oece& DeeefCe heefJe$e ef¡emlemeYee ¢ee oesvneRÛee Giece hetJexuee Peeuee Deens. ØeYet ÙesMet ef¡emleeuee heef§eceskeâ[s leeW[ keâ¤ve ›egâmeeJej efKeUCÙeele Deeues nesles DeeefCe lÙeeÛeer DeeF& heefJe$e ceefjÙee, Ùeesneve DeeefCe Flej efJeÕeemet efœeÙee hetJexkeâ[s Deeheues leeW[ keâ¤ve, ieg[Ies šsketâve ›egâmeeKeeueer ceveve-efÛebleve keâjerle nesles.’’ DeeheCeebme hetJe& efoMeskeâ[s leeW[ keâ¤ve ØeeLe&vee keâjCÙeeme meebieCÙeele Deeues Deens, pesLes ØeYet ÙesMetÛee ›eâe@me Deens DeeefCe ›egâmeekeâ[s heentve DeeheCe ØeYet ÙesMetuee DeeheuÙee heeheebÛeer #ecee keâjCÙeemee"er meebielees. hetJexkeâ[s leeW[ keâ¤ve ØeeLe&vee keâjCes, ner pegveer ef¡emleer hejbheje Deens DeeefCe Øesef<eleerÙe keâeUeceOÙes ner ØeLee efveef§ele heeUCÙeele Ùesle nesleer. ¢eeefJe<eÙeer Øesef<eleerÙe Iešvee, meble hee@efuekeâehe&Ûes jkeälemee#eerlJe DeeefCe Flej he@efš^mšerkeâ efueKeeCeeceOÙes meboYe& Deensle. Deveskeâ mebleebveer ¢ee ØeLesÛes meceLe&ve kesâues Deens. Heâe. ššŸeg&efueÙeve, meble keäuesceWš, meble Deesjerpesve, meble yesefmeue DeeefCe ÛeÛe&Ûes meg®JeeleerÛes Heâeome& ¢eebveer ¢ee ØeLesefJe<eÙeer DeeJepet&ve meebefieleues Deens. ¢ee JÙeefleefjkeäle, jkeälemee#eer DeeefCe mebleebÛÙee peerJeveeÛÙee DeeOeerÛÙee veeWoer DeeheCeebme meebieleele keâer, pesJne MekeäÙe nesF&ue, lesJne cejleevee lÙeebveer Deeheues cegKe hetJexkeâ[s JeUJeues. ce=lÙegMeÙÙesJej DemeuesuÙee meble cekeâjervee efnves Deeheuee YeeT meble «esiejer Dee@Heâ efvemee ¢eeuee meebefieleues nesles keâer, efleÛee ce=le osn hetJexkeâ[s cegKe keâ¤ve hegjCÙeele ÙeeJee. DeeheuÙee ef¡emleer hejbhejsceOÙes ce=le ueeskeâebvee hetJexkeâ[s cegKe keâ¤ve hegjCÙeeÛeer ØeLee Deens, pesLes les hegve®lLeeveeÛÙee DeeMesves ØeYet ÙesMetuee meceesjemeceesj Yesšleerue. ef¡emleer hejbhejsceOÙes hetJe& efoMeskeâ[s JeUtve ØeeLe&vee keâjCes, ner Skeâ ØeYeeJeer ØeLee Deens, Demes Demeues lejer DeeheCe hejcesÕejeÛeer ØeeLe&vee kegâ"tvener ke⤠Mekeâlees, ¢eele Jeeo veener. hetJe& efoMesuee Ie[uesuÙee keâener efJeefMe° leejCeoeÙeer IešveebcegUs, Goe. ØeYetÛes ›egâmeeJejerue yeefueoeve DeeefCe lÙeeÛes hegve®lLeeve, ¢ee ØeLesuee DeefOekeâ cenòJe Øeehle Peeues. DeeheCeebme meebieCÙeele Deeues Deens keâer, hejcesÕej meJe&$e Deens, lejer ØeeLe&vee keâjleevee DeeheCe mJeiee&keâ[s efkebâJee Jejleer °er ueeJelees, keâejCe Jej °er ueeJeuÙeeves DeeheuÙee ùoÙeele DeeOÙeeeflcekeâ YeeJevee efvecee&Ce nesleele, pÙeecegUs DeeheuÙee ØeeLe&vesuee Skeâ efJeefMe° DeLe& Øeehle neslees. nsÛe melÙe hetJe& efoMesÛÙee yeeyeleerle osKeerue Deens. pesJne hetJe& efoMesuee JeUtve ØeeLe&vee keâjCÙeele Ùesles, lesJne lesLes Ie[uesuÙee IešveebÛeer Dee"JeCe kesâueer peeles DeeefCe lÙee ØeeLe&vesuee peemle DeLe& Øeehle neslees. yeeÙeyeueceOÙes DeeheCeebme meebieCÙeele Deeues Deens keâer, ØeYet ÙesMetves ØeeLe&vee keâjleevee Deveskeâ JesUsuee Deeheueer °er Jej keâ¤ve efhelÙeeÛeer ØeeLe&vee kesâueer (Ùeesneve 6:5; 11:41; 17:1). pejer ØeYet ÙesMet DeeefCe efhelee Skeâ Deensle, lejer ØeYet ÙesMetves lemes kesâues. ner Skeâ efJeefMe° ke=âleer nesleer, pÙeeÉejs efve‰e DeeefCe efJeÕeemetheCee JÙekeäle keâjCÙeele Deeuee. lÙeeÛeØeceeCes pejer DeeheCe ØeeLe&vee kegâ"tvener ke⤠Mekeâle Demet lejer hetJe& efoMesÛes Skeâ efJeefMe° cenòJe Deens les yeeÙeyeue DeeefCe ef¡emleer hejbhejsletve DeeheuÙeemeceesj ceeb[CÙeele Deeues Deens.
 ÛeÛe&Ûeer Jeemlegkeâuee : hejcesÕejeves DeeheuÙee efveefce&leerceOÙes meJe&ØeLece ØekeâeMe efvecee&Ce kesâuee, keâejCe hejcesÕej mJele: ØekeâeMe Deens (Glheòeer 1:3; Ùeesneve 8:12). he=LJeeruee ØekeâeMe osCÙeemee"er hejcesÕejeves ÛeewLÙee efoJeMeer metÙe& efvecee&Ce kesâuee (Glheòeer 1:14-19). metÙe& hetJexkeâ[tve GieJelees Je he=LJeeruee ØekeâeMe oslees, cnCetve ØeeÛeerve keâeUeheemetve metÙe& ne osJeeÛes Øeleerkeâ mecepeuee peelees. peieeÛÙee FeflenemeeceOÙes Deveskeâ mebmke=âleeRveer (FefpeefhMeÙeve, «eerkeâ Je jesceve) metÙee&uee osJe mecepetve lÙeeÛeer hetpee kesâuesueer Deens, keâejCe metÙe& ØekeâeMeeÛee GoÙe Deens. meceüeš keâe@vmšbšeF&ve neosKeerue metÙee&Ûee hetpekeâ neslee, hejbleg lÙeeves ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛee mJeerkeâej kesâuÙeeveblej Skeâ efoJeme GieJelÙee metÙee&keâ[s heentve lees cnCeeuee, ‘‘ØeYet ÙesMet ef¡emle neÛe Keje ØekeâeMe DeeefCe osJe Deens. leesÛe Keje ‘Oeeefce&keâlesÛee metÙe&’ Deens.’’ ¢ee keâejCeemleJe keâe@vmšbšeF&veves meebefieleues keâer, meJe& ÛeÛexme GieJelÙee metÙee&keâ[s, cnCepes hetJe& efoMesuee leeW[ keâ¤ve Demeuesueer yeebOeeJeerle. lesJneheemetve Deeheueer yengleskeâ meJe& ÛeÛexme hetJee&efYecegKe Deensle. hejcesÕejeves hetJe& efoMesuee Kethe cenòJe efoues Deens, cnCetve ÛeÛexme hetJe& efoMesuee leeW[ Demeuesueer yeebOeuesueer Deensle. ÛeÛe&ÛÙee FceejleerÛes ØeJesMeÉej heef§ece šeskeâeuee Demeles. ns DeeheuÙee heeheebÛÙee DebOeejeletve (heef§ece-metÙee&mle) melÙeeÛÙee ØekeâeMeele (hetJe&-metÙeexoÙe) peeCÙeeÛes Øeleerkeâ Deens. Ùeepekeâ DeeefCe mecetn, meJe& efceUtve hetJexkeâ[s leeW[ keâ¤ve Gheemevee keâjleele, keâejCe hetJe& efoMee hejcesÕejeÛÙee ÙesCÙeeÛes DeeefCe DeeheuÙeeceOeerue lÙeeÛÙee GheefmLeleerÛes efÛevn Deens. ØekeâeMe osCeeje metÙe& Skeâ Yeeweflekeâ Œeesle Deens DeeefCe metÙe& he=LJeerJejerue peerJeve efškeâJetve "sJelees. metÙee&Ûee GoÙe ns ØeYet ef¡emleeÛes DeeefCe lÙeeÛÙee ØekeâeMeeÛes Øeleerkeâ Deens, keâejCe hejcesÕejeuee ‘‘vÙeeÙelJeeÛee metÙe&’’ (the Sun of Righteousness) cnCeCÙeele Deeues Deens : ‘‘legcnebJej vÙeeÙelJeeÛee metÙe& GoÙe heeJesue DeeefCe lÙeeÛÙee hebKeeÛÙee "eÙeer DeejesiÙe Demesue’’ (ceueeKeer 4:2). ceueeKeer mebos°e ÙesLes ØeYet ÙesMetÛÙee DeeieceveeÛes Yeekeâerle keâjlees. Yeeweflekeâ metÙe& Skeâ efoJeme ce¤ve peeF&ue; hejbleg DeeheuÙee peerJeveeÛee MeeÕele ØekeâeMe (Ùeesneve 8:12) DeeefCe henešsÛee lespemJeer leeje (Øekeâšer 22:16), Deeheuee MeeÕele Œeesle DeeefCe DeeheuÙee peerJeveeÛee leejCeeje, ØeYet ÙesMet ef¡emle ÙegieeveÙegieemee"er efpeJeble Deens (Øekeâšer 1:18). ØeYet ÙesMet DeeheuÙee meJeeËvee lÙeeÛee ØekeâeMe oslees. DeeheuÙeemee"er ØeYet ÙesMet ‘‘hetJe& efoMee-ØekeâeMeeÛee Œeesle’’ (East-Source of Light) Deens, cnCetve DeeheCe hetJe& efoMeskeâ[s DeeMesves heenelees DeeefCe hejcesÕejeÛeer Gheemevee keâjlees.
 ceeieer ueeskeâ (wise men) hetJexkeâ[tve Deeues : ØeeÛeerve keâeUeheemetve hetJe& efoMesuee ØekeâeMeeÛÙee Œeesleeyejesyej %eeve, jnmÙe DeeefCe De%eele (the Unknown) ¢eebÛÙeeMeer osKeerue pees[CÙeele Deeues Deens. yeeÙeyeueceOÙes ‘‘hetJexkeâ[erue cegues’’ (children of the East) ner meb%ee lÙeebÛeer efJeMes<e ØeefleYee veceto keâjCÙeemee"er JeehejCÙeele Deeueer Deens. pesJne Ùeekeâesye SmeeJeheemetve heUtve peelees, lesJne lees hetJexkeâ[erue ueeskeâebÛÙee ØeosMeele peeTve heesnÛeuee (Glheòeer 29:1). kesâoejÛÙee jefnJeeMeebvee ‘‘hetJexkeâ[erue cegues’’ Demes cnšues Deens (efÙece&Ùee 49:28). F&Ùeesyeuee ‘‘hetJexkeâ[erue cegueebhewkeâer meJe&ßes‰’’ cnCetve ieCeCÙeele Deeues (F&Ùeesye 1:1). MeueceesveÛes MeneCeheCe meJe& hetJe&osMeefveJeemeer DeeefCe efcemejer ¢eebÛÙeentve DeefOekeâ nesles (1jepes 4:30). hetJexkeâ[erue cegues lÙeebÛÙee %eeveemee"er Øeefmeæ nesleer DeeefCe ¢eeÛe hetJexkeâ[tve ceeieer ueeskeâ (pÙeebvee %eeveer ueeskeâosKeerue – wise men – cnCeCÙeele Deeues Deens) yeeU ÙesMetÛee MeesOe IesCÙeemee"er Ùe®Meuesceuee heesnesÛeues.
 ceeieer ueeskeâ hetJe& efoMesuee ef¡emleeÛee leeje (cnCepes ef¡emleeÛee ØekeâeMe) heentve ÙengÅeebÛÙee jepeeuee veceve keâjCÙeemee"er Ùe®Meuesceuee Deeues DeeefCe yeeU ÙesMetÛÙee pevceeefJe<eÙeer efJeÛeejhetme ke⤠ueeieues (ceòeÙe 2:1-2). leeje ne ceeieer ueeskeâebmee"er owJeer ceeie&oMe&veeÛes Åeeslekeâ neslee, pÙeeÛes DevegmejCe kesâuÙeeves ceeieer ueeskeâebvee yeeU ÙesMetÛes oMe&ve Ie[ues. hetJexÛee leeje hetJexÛÙee %eeveer ueeskeâebvee ØeYet ef¡emleekeâ[s DeeCelees. DeeheCe hetJexkeâ[s leeW[ keâjlees, lesJne ef¡emleeÛee ØekeâeMe Deeheueer Deble:keâjCes ØekeâeefMele keâjlees DeeefCe GheemevesÉejs DeeheCe ef¡emleeyejesyej Skeâ¤he neslees. pÙeeØeceeCes leeNÙeeÛÙee ceeie&oMe&veeves %eeveer ueeskeâebveer Deeheuee DeeOÙeeeflcekeâ ØeJeeme kesâuee, lÙeeÛeØeceeCes ‘‘hetJe&’’ ¢ee DeeOÙeeeflcekeâ efoMesÉejs DeeheCe ef¡emleekeâ[s ÙesT Mekeâlees DeeefCe lÙeeuee veceve ke⤠Mekeâlees. pÙeeØeceeCes %eeveer ueeskeâebveer yeeU ÙesMetuee DeeheuÙee ceewuÙeJeeve osCeiÙee Dehe&Ce kesâuÙee, lÙeeÛeØeceeCes DeeheCe Deeheueer Deble:keâjCes yeeU ÙesMetuee Dehe&Ce ke⤠Mekeâlees. hetJexkeâ[tve DeeuesuÙee %eeveer ueeskeâebveer yeeU ÙesMetceOÙes osJeeuee heeefnues DeeefCe lÙeeuee veceve kesâues, lÙeeÛeer Gheemevee kesâueer. ‘‘hetJe& efoMee’’ ØeleerkeâelcekeâjerlÙee DeeheCeebme hejcesÕejeÛeer DeesUKe keâ¤ve osles DeeefCe lÙeeÛÙee"eÙeer Deeheues mecehe&Ce JneJes cnCetve DeeheCeebme ceeie& oeKeJeles.
 ØeYet ÙesMetÛes efÉleerÙe Deeieceve : ef¡emlemeYee Deelegjlesves ØeYet ÙesMetÛÙee efÉleerÙe DeeieceveeÛeer Jeeš heenele Deens DeeefCe ef¡emlemeYee efJeÕeeme "sJeles keâer, ØeYet ÙesMet ¢ee he=LJeerJej hejle ÙesCeejÛe. efJeMes<e cnCepes hejcesÕejeÛÙee GheefmLeleerÛes mLeeve DemeuesuÙee hetJe& efoMesuee ØeYet ÙesMetÛes Deeieceve nesF&ue. pesJne ØeYet ÙesMet DeeheuÙee efMe<Ùeebmeceesj mJeiee&le iesuee lesJne lees pewlegveeÛÙee [eWiejeJe¤ve (Mount of Olives) iesuee. pewlegveeÛee [eWiej Ùe®MeuesceÛÙee hetJexuee Deens. ØeYet ÙesMetÛÙee efÉleerÙe DeeieceveeefJe<eÙeer osJeotleebveer efMe<Ùeebme meebefieleues, ‘‘Denes ieeefueuekeâjebvees, legcner DeekeâeMeekeâ[s keâe heenele GYes jeefnuee? ne pees ÙesMet legcnebheemetve Jej DeekeâeMeele Iesleuee iesuee Deens, leesÛe, legcner lÙeeuee pemes DeekeâeMeele peeleevee heeefnues, lemeeÛe ÙesF&ue’’ (Øes.ke=â. 1:11). peKeNÙee mebos°Ÿeeves ØeYet ÙesMetÛÙee DeeieceveeÛes Yeekeâerle keâjleevee meebefieleues nesles : ‘‘lÙee efoJeMeer Ùe®Meuescemeceesj hetJexme DemeuesuÙee pewlegveeÛÙee [eWiejeuee lÙeeÛes heeÙe ueeieleerue’’ (peKeNÙee 14:4). ØeYet ÙesMetves mJele: DeeheuÙee efÉleerÙe DeeieceveeefJe<eÙeer yeesueleevee meebefieleues Deens keâer, ‘‘peMeer efJepe hetJexkeâ[tve efveIetve heef§ecesheÙeËle Ûekeâekeâle peeles, lemes ceveg<ÙeeÛÙee heg$eeÛes ÙesCes nesF&ue’’ (ceòeÙe 24:27). ¢ee meboYeeËJe¤ve DeeheCeebme mecepeles keâer, ØeYet ef¡emle lÙeeÛÙee meJe& ieewjJeele hetJexkeâ[tve peieeÛee vÙeeÙe keâjCÙeemee"er ÙesF&ue. ner hejcesÕejeyejesyej DeeheuÙee veJeerve peerJeveeÛeer meg®Jeele Demesue, cnCetve Deeheueer °er ‘‘hetJe& efoMeskeâ[s’’ cnCepes ØeYet ÙesMetÛÙee Deeieceveekeâ[s efKeUuesueer Demeueer heeefnpes. hetJe& efoMee ØeleerkeâelcekeâjerlÙee ceuee osJeepeJeU DeeCeles Je lÙeeuee mJeerkeâejCÙeemee"er ceePÙee Deble:keâjCeeÛeer leÙeejer keâjles.
 Skebâojerle, yeeÙeyeueceOeerue hetJe& efoMesÛeer mebkeâuhevee Yeewieesefuekeâ, meebmke=âeflekeâ, F&Meheefj%eeveerÙe DeeefCe DeeOÙeeeflcekeâ heefjceeCeebÛee meceeJesMe DemeuesuÙee DeLee&ves mece=æ Deens. hetJe& efoMesÛeer ner mebkeâuhevee efveefce&leer, hejcesÕejeÛeer GheefmLeleer, keâjej, DeeMee DeeefCe lÙeeÛes Deeieceve ¢eebefJe<eÙeeRÛÙee cenòJeeÛÙee efJe<eÙeebJej ØekeâeMePeesle šekeâles DeeefCe meJe& efoMee Je ueeskeâebJejerue hejcesÕejeÛÙee meeJe&YeewcelJeeÛeer DeeheCeebme Dee"JeCe keâ¤ve osles. hejcesÕej meJe&meceLe& Deens DeeefCe meJe&$e Deens, cnCetve DeeheCe hejcesÕejeÛeer ØeeLe&vee kegâ"tvener DeeefCe keâesCelÙeener Øemebieer ke⤠Mekeâlees. lejerheCe, DeeheCe ‘‘hetJe&’’ efoMesÛes cenòJe ceevÙe kesâues heeefnpes, keâejCe les hejcesÕejeÛes ØekeâšerkeâjCe Deens. mebhetCe& yeeÙeyeueYej hetJe& efoMesuee efJeMes<e cenòJe osCÙeele Deeues Deens DeeefCe hetJe& efoMeskeâ[s leeW[ keâ¤ve ØeeLe&vee, Gheemevee keâjCes efkebâJee hetJe& efoMeskeâ[s DeeMesves heenCes ¢eeuee Keesue DeLe& Deens. yeeÙeyeueÛeer ØeeÛeerve hejbheje DeeefCe DeeheuÙee ÛeÛe&Ûee DeeOÙeeeflcekeâ Jeejmee DeeheCe efškeâJetve "sJeuee heeefnpes. hetJe& efoMee efkebâJee hetJexMeer efveieef[le meJe& iees°er ceePÙee DeeOÙeeeflcekeâ peerJeveeMeer efveieef[le Deensle, cnCetve ¢ee efoMesmeboYee&le hejcesÕejeves pes ØekeâšerkeâjCe efoues Deens efkebâJee pes jnmÙe Gueie[ues Deens, les ceePÙee yejsheCeemee"er DeeefCe leejCeemee"er Deens. hetJe& efoMee ceuee hejcesÕejeÛÙee GheefmLeleerÛeer DeeefCe lÙeeÛÙee ceePÙeeJejerue ØesceeÛeer ceuee peeCeerJe keâ¤ve osles DeeefCe ceuee DeeMee osles keâer, Deeheuee hejcesÕej DeeheuÙee Yesšermee"er ‘‘hetJexkeâ[tve’’ Ùesle Deens. hejcesÕejeÛÙee lespemJeer ÛesnNÙeeÛee ØekeâeMe melele DeeheuÙeeJej Ûecekeâes DeeefCe hejcesÕejeÛÙee efoJÙe %eeveeÛÙee ØekeâeMeeves Deeheueer Deble:keâjCes ØepJeefuele nesJeesle.
 [metÛevee : DeeheCe ef¡emleer ßeæe – Mebkeâe meceeOeeve’ ns me$e ‘megJeelee&’ JeeÛekeâebmee"er meg¤ kesâues Deens. ßeæsÛÙee %eeveeceOÙes Deeheueer Jee{ JneJeer neÛe ¢ee ceeieÛee nslet Deens. ßeæsyeeyele Deeheues keâener ØeMve Demeleerue lej les ke=âheÙee DeeheuÙee veeJeeefveMeer ‘megJeelee&’ keâeÙee&ueÙeeceOÙes hee"Jetve ÅeeJesle efkebâJee suvartavasai@gmail.com ¢ee F&-cesueJej hee"Jetve ÅeeJesle. meieàÙeeÛe ØeMveebÛeer Gòejs oslee ÙesCeej veenerle, heCe pes ÙeesiÙe ØeMve Demeleerue lÙeeJej ¢ee me$eeceOetve Yee<Ùe kesâues peeF&ue. – mebheeokeâ]