JÙeefkeäleefJeMes<e – 1 – डिसेंबर २०२३


 
 yeeU ÙesMetÛeer meble lesjspee
 [yeeU ÙesMetÛeer meble lesjspee efnÛÙee pevceeÛÙee 150JÙee JeOee&heve efoveeefveefceòe heeshe øeâeefvmeme ¢eebveer lÙeebÛee Øesef<eleerÙe GheosMe "C'est la Confiance" (‘‘ne DeelceefJeÕeeme Deens’’) Øeefmeæ kesâuee Deens. yeeU ÙesMetÛeer meble lesjspee efnÛÙee heefJe$e peerJeveeleerue "Ukeâ cetuÙeebJej ceveve-efÛebleve keâjleevee heeshe øeâeefvmeme ¢eebveer efouesuee Øesef<eleerÙe GheosMe ÙesLes mebef#ehle¤heele osCÙeele Deeuee Deens.]
 heeshe øeâeefvmeme cnCeleele, ‘‘yeeU ÙesMetÛeer meble lesjspee DeeheuÙeeuee hejcesÕejeÛes Øesce DeeefCe lÙeeÛÙee oÙesJej efJeÕeeme "sJeCÙeeme efMekeâJeles.’’
 ‘‘DeelceefJeÕeeme Je lÙee DeelceefJeÕeemee- efMeJeeÙe ogmejs keâenerner veener, pes DeeheuÙeeuee Øesceekeâ[s IesTve iesues heeefnpes.’’ mehšW. 1896 ceOÙes meble lesjspeeves efueefnuesuÙee ¢ee MeyoebcegUsÛe heeshe øeâeefvmeme ¢eebÛÙee "C'est la Confiance" ¢ee veJÙee Øesef<eleerÙe GheosMeeÛes ns Meer<e&keâ Øesefjle Peeues. heeshe øeâeefvmeme "eceheCes meebieleele keâer, ‘‘Jejerue Meyo meble lesjspeeÛÙee DeeOÙeeeflcekeâlesÛÙee ØeefleYesÛee meejebMe meebieCeejs DeeefCe efleuee ÛeÛe&Ûee [e@keäšj cnCetve Ieesef<ele keâjCÙeele Deeues Deens ns efmeæ keâjCÙeemee"er hegjsmes "jleerue (2).
 ‘DeeOÙeeeflcekeâ Keefpevee’ cnCetve mebleebÛee Jeejmee
 meble lesjspeeÛÙee peerJeveeMeer efveieef[le DemeuesuÙee leejKesuee veJns; lej 15 Dee@keäšes. jespeer Deeheuee GheosMe ØekeâeefMele keâjCÙeeÛee Deeheuee efveCe&Ùe heeshe øeâeefvmeme mhe° keâjleele : ‘‘¢eeÛes keâejCe Demes Deens keâer ne mebosMe lÙee GlmeJeebÛÙee heueerkeâ[s peeTve ÛeÛe&ÛÙee DeeOÙeeeflcekeâ KeefpevÙeeÛee Skeâ Yeeie cnCetve Iesleuee peeJee, DeMeer lÙeebÛeer FÛÚe Deens’’ (4). meble lesjspee efnuee ceneve mhe@efveMe meble DeefJeueeÛeer meble lesjspee efnÛÙee DeeOÙeeeflcekeâlesÛes ‘‘heefjhekeäJe HeâU’’ cnCetve efÛevnebefkeâle keâjCÙeemee"er DeefJeueeÛeer meble lesjspee efnÛÙee meCeeÛÙee efoJeMeer (15 Dee@keäšes.) ne GheosMe Øeefmeæ keâjCÙeele Deeuee Deens.
 Deveskeâ heeshecenesoÙeebkeâ[tve efceUeuesueer ceevÙelee
 heeshe øeâeefvmeme ¢eebveer meble lesjspeeÛÙee DeeOÙeeeflcekeâ mee#eerlJeeÛes efJeue#eCe cetuÙe Deveskeâ heesheveer keâmes DeesUKeues Deens, ¢eeÛee hegve®ÛÛeej kesâuee Deens. JeÙeeÛÙee 15JÙee Je<eea lesjspeeuee keâe@vJnWšceOÙes ØeJesMe IesCÙeeÛeer hejJeeveieer osCeeNÙee heeshe lesjeJes efueDeesheemetve meg®Jeele keâ¤ve les heeshe DekeâjeJes heeÙemekeâ[s Ùesleele, pÙeebveer efleuee 1925ceOÙes meble DeeefCe 1927ceOÙes efceMeveÛeer DeeßeÙeoeleer cnCetve Ieesef<ele kesâues. lesLetve heeshe øeâeefvmeme meble heeshe efÉleerÙe pee@ve hee@ue ¢eebÛÙeekeâ[s Ùesleele, pÙeebveer efleuee 1997ceOÙes ‘[e@keäšj Dee@Heâ o ÛeÛe&’ cnCetve Ieesef<ele kesâues. heeshe øeâeefvmeme meebieleele, ‘‘MesJešer 2015meeueer kegâšgbyeeÛÙee efmeve[ meceÙeer uegF&me DeeefCe Pesueer ¢ee meble lesjspeeÛÙee DeeF&Jeef[ueebvee mebleheo Yet<eJeCÙeeÛee Deevebo ceuee efceUeuee. Deueerkeâ[sÛe, ceer ceePÙee pevejue Dee@ef[ÙevmeceOeerue Skeâ mebosMe meble lesjspeeuee meceefhe&le kesâuee neslee’’ (6).
 Skeâe efceMevejer DeelcÙeeÛes ØeYet ÙesMetJej pe[uesues Øesce
 DeeheuÙee mesueceOÙes Demeleevee meble lesjspeeves efueefnues, ‘‘ÙesMet ceePes Skeâ Øesce Deens’’ (8). meble lesjspeeÛÙee DeeOÙeeeflcekeâ DevegYeJeeÛes efJeMues<eCe keâjleevee heeshe cnCeleele keâer, ÙesMetMeer PeeuesuÙee efleÛÙee Yesšerves efleuee ‘efceMevemee"er yeesueeJeCÙeele Deeues’, FlekeäÙee ØeceeCeele keâer, efleves ‘‘DeeheuÙee yebOet-YeefieveeRÛÙee YeuÙeeÛee hee"hegjeJee keâjCÙeeKesjerpe osJeeuee Jeentve IesCÙeeÛeer keâuheveener kesâueer veener.’’
 Kejb lej ‘‘Deelces JeeÛeJeCÙeemee"er’’ efleves keâecexue keâe@vJnWšceOÙes ØeJesMe kesâuee neslee (9). šsjsefmevee (meble lesjspee) efnves Deeheueer efceMevejer YeeJevee DeMee Øekeâejs JÙekeäle kesâueer : ‘‘ceuee Demes Jeešles keâer, ceePÙee ùoÙeele ØesceeÛeer Deeie efpelekeâer peUles… pesJe{s Deelces ceePÙeekeâ[s Ùesleerue (ueesKeb[eÛee Skeâ Úesše legkeâ[e, ceer efoJÙe Yeóerletve ceeIeej Iesleueer lej efve®heÙeesieer Deens), ns Deelces DeeheuÙee efØeÙekeâjeÛÙee ceueceebÛÙee iebOeele Jesieeves OeeJeleerue, keâejCe Øesceeves peUCeeje Deelcee efveef<›eâÙe jent Mekeâle veener’’ (12).
 efJeÕeeme DeeefCe ØesceeÛee ceeie&
 lÙeeveblej heeshe øeâeefvmeme meble lesjspeeÛÙee DeOÙeelceeÛÙee keWâõmLeeveer peeleele, lees ‘‘Úesšemee ceeie&’’ pÙeeuee DeeOÙeeeflcekeâ yeeueheCeeÛee ceeie&osKeerue cnCeleele. meble lesjspeeves efueefnues Deens : ‘‘ns ÙesMet, pÙee efueHeäšves ceuee mJeiee&le vesues heeefnpes les legPes nele Deensle! DeeefCe ¢eemee"er, ceuee cees"s nesCÙeeÛeer DeeJeMÙekeâlee veJnleer, Gueš ceuee ueneve jentve DeefOekeâeefOekeâ ueneve yeveeÙeÛes nesles’’ (16).
 meble lesjspeemee"er JewÙeefkeälekeâ hegCÙe veener; lej osJeeÛeer ke=âleer DeeefCe ke=âhee cenòJeeÛeer Deens, keâejCe hejcesÕejÛe heefJe$e keâjCeeje Deens. heeshe øeâeefvmeme efueefnleele : ‘‘lesJne DeeheCe mJele:Jej veJns; lej DeeheuÙeeJej efyeveMele& Øesce keâjCeeNÙee DeeefCe ÙesMet ef¡emleeÛÙee ›egâmeeJej meJe&keâener efouesuÙee hejcesÕejeÛÙee Deveble ke=âhesJej ceveeheemetve efJeÕeeme "sJeCes meJeeËle ÙeesiÙe Deens.’’ ¢ee keâejCeemleJe, lesjspee efleÛÙeekeâeUer meeceevÙe Demeuesues Meyo ‘‘ceer meble nesF&ve’’ keâOeerÛe Jeehejle veener (20).
 efhelÙeeÛÙee neleele meesheJeCes
 heeshe øeâeefvmeme cnCeleele, DeeheuÙee DeeÙeg<Ùeele DeeheCe yeNÙeeÛeoe ‘‘Yeerleer, ceeveJeer megjef#elelesÛeer FÛÚe DeeefCe meJe&keâener efveÙeb$eCeele "sJeCÙeeÛeer DeeJeMÙekeâlee’’ ¢ee oyeeJeeKeeueer Demelees. heCe meble lesjspeeÛee efJeÕeeme DeeefCe efleÛes mJele:uee hejcesÕejeÛÙee neleer meesheJeCes DeeheCeeme Øeeslmeeefnle keâjles (23). nsÛe Øeeslmeenve DeeheuÙeeuee Yes[meeJeCeeNÙee mecemÙee, YeefJe<ÙeeÛeer melele efÛeblee DeeefCe Deeheueer Meebleer efnjeJetve IesCeeNÙee Yeerleerheemetve DeeheCeebme cegkeäle ke⤠Mekeâles.
 meble lesjspee heg{s cnCeles, ‘‘pej DeeheCe DeeheuÙeeJej ceÙee&oe ve "sJelee Øesce keâjCeeNÙee efhelÙeeÛÙee neleele Demet, lej keâenerner Peeues lej DemesÛe nesF&ue. DeeheuÙee yeeyeleerle pes keâener Ie[t Mekeâles lÙee heueerkeâ[s DeeheCe peeT Meketâ DeeefCe DeMee Øekeâejs Øesce DeeefCe heefjhetCe&lesÛeer hejcesÕejeÛeer Ùeespevee DeeheuÙee peerJeveele hetCe& nesF&ue’’ (24).
 ‘‘efJeÕeemeeefJe®æ hejer#ee’’ DeeefCe osJeeÛÙee oÙesJej efJeÕeeme
 le®Ce keâecexueeF&š meble lesjspeeÛes DeeOÙeeeflcekeâ peerJeve hejer#ee DeeefCe mebIe<ee&efMeJeeÙe veJnles. efleÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛÙee MesJešÛÙee keâeUele, efJeMes<ele: efleves ‘‘efJeÕeemeeefJe®æ keâ"esj hejer#ee’’ DevegYeJeueer (25). lÙeeJesUer veeefmlekeâlee cees"Ÿee ØeceeCeele Jee{le nesleer DeeefCe leer ‘‘mJele:uee veeefmlekeâebÛeer yenerCe mecepele nesleer’’ (26), Je lÙeecegUs yeNÙeeÛe JesUsuee leer lÙeebÛÙeemee"er ØeeLe&vee keâjerle Demes.
 hejcesÕejeÛÙee Demeerce oÙesJej DeeefCe ØeYet ÙesMetJej JeeF&šebJej efceUefJeuesuÙee efJepeÙeeJej efleÛee efJeÕeeme neslee. efleÛÙee efJeÕeemeeves Skeâe ceejskeâNÙeeÛÙee HeâeMeerJesUer lÙeeuee lÙeeÛÙee heefjJele&veeÛeer ke=âhee Øeehle keâ¤ve efoueer. hejcesÕejeleerue ØelÙeskeâ iees° Øesce Deens, Deieoer vÙeeÙener Øesce Deens. heeshe øeâeefvmeme cnCeleele, ‘‘meble lesjspee efnÛÙeeleerue ner meJeeËle cees"er DebleÂ&°er Deens, hejcesÕejeÛÙee ueeskeâebmee"er lesjspeeves efouesues ns Skeâ cees"s Ùeesieoeve Deens. efJeue#eCe jerleerves efleves owJeer oÙesÛÙee KeesueeÛee MeesOe Iesleuee DeeefCe lÙeeletve DeeheuÙee DeceÙee&o DeeMesÛee ØekeâeMe heeefnuee’’ (27).
 cees"Ÿee meeOesheCeeleerue meJeeËle cees"s oeve
 meble lesjspeeuee ØeYet hejcesÕejeuee Deevebo ÅeeÙeÛee neslee, efleuee ØeYet ÙesMetÛÙee ØesceeÛeer yejesyejer keâjeÙeÛeer nesleer. heeshe øeâeefvmeme efueefnleele, ‘‘ØeYet ÙesMet efleÛÙeeJej Øesce keâjlees DeeefCe lÙeeÛÙee og:KemenveeÛÙee JesUer efleuee JewÙeefkeälekeâefjlÙee DeesUKelees ¢eeÛeer efleuee hetCe& Kee$eer nesleer. meble lesjspeeves meJe& ceeveJelesmee"er DeeefCe ØelÙeskeâ JÙekeäleermee"er ØeYet ÙesMetÛÙee ØesceÛee efJeÛeej kesâuee, peCet lees efkebâJee leer peieeleerue SkeâcesJe JÙekeäleer Deens’’ (33). heeshe heg{s cnCeleele, ‘‘meble lesjspee DeeheuÙee owvebefove peerJeveeleerues ueneveMee DeeefCe meeOÙeemeeshÙee iees°eRceOÙes Ûe@efjšer keâjerle Demes DeeefCe efleves ns OevÙe kegâceejer ceefjÙesÛÙee menJeemeele kesâues, efpeÛÙeekeâ[tve leer efMekeâueer keâer, ‘Øesce keâjCes cnCepesÛe meJe& keâener osCes nesÙe. mJele:ueeosKeerue osCes nesÙe’’’ (36).
 ÛeÛe&ÛÙee ùoÙeele Øesce
 DeefJeueeÛÙee meble lesjspeeves meebefieleuÙeeØeceeCes DeeheCe heeshe øeâeefvmeme ¢eebÛÙee GheosMeele JeeÛelees keâer, ‘‘meble lesjspee efnuee ÛeÛe&yeöue ØeÛeb[ Øesce nesles DeeefCe leer ¢ee jnmÙeeÛÙee Keesueele peeCÙeeme me#ece nesleer’’ (38). meble lesjspee ‘‘mšesjer Dee@Heâ De meesue’’ceOÙes efueefnles : ‘‘ceuee mecepeues Deens keâer ÛeÛe&uee ùoÙe Deens DeeefCe ns ùoÙe Øesceeves peUle Deens. ceuee DeeCeKeerve mecepeues Deens keâer kesâJeU ØesceevesÛe ÛeÛe&ÛÙee meomÙeebvee keâeÙe& keâjCÙeeme Yeeie hee[ues DeeefCe lÙeecegUs nesÙe, ceuee ÛeÛe&ceOÙes ceePes mLeeve efceUeues Deens, Deieoer ÛeÛe&ÛÙee ùoÙeele ceuee mLeeve efceUeues Deens. ÛeÛe& ceePeer DeeF& Deens DeeefCe ceer ÛeÛe&Jej Øesce keâjerve’’ (39). heeshe øeâeefvmeme cnCeleele, ‘‘ns ùoÙe YeJÙe efJepeÙeer ÛeÛe&Ûes veJnles, lej ØesceU, veceü DeeefCe oÙeeUt ÛeÛe&Ûes nesles’’ (40). heeshe heg{s cnCeleele, ‘‘ÛeÛe&ÛÙee ùoÙeeÛee ne MeesOe Deepe DeeheuÙeemee"er ØekeâeMeeÛee cees"e œeesle Deens. ns ÛeÛe&Ûes ùoÙe DeeheuÙeeuee lÙeeÛÙee meeJeueer DeeefCe heeheebmen SkeäuesefPeÙeeefmškeâue mebmLesÛÙee ceÙee&oe DeeefCe keâcekegâJeleheCeecegUs yeoveece nesCÙeeheemetve JeeÛeJeles Je hesvšskeâe@mšÛÙee efoJeMeer ØepJeefuele PeeuesuÙee heefJe$e DeelcÙeeÛÙee osCeieercegUs ÛeÛe&ÛÙee ‘‘Øesceeiveerves YejuesuÙee ùoÙee’’ceOÙes ØeJesMe keâjCÙeeme me#ece keâjles’’ (41).
 hetCe& Yesš (oeve)
 meble lesjspee efnves Deveskeâ Deebleefjkeâ hejer#eebÛee meecevee kesâuee, lÙeecegUs keâOeerkeâOeer efleves mJele:uee ØeMve efJeÛeejuee, ‘‘mJeie& KejesKejÛe DeefmlelJeele Deens keâe?’’ (42). ¢eecegUs lesjspeeuee mJeiee&le peeCÙeeÛÙee Glkeâš FÛÚsletve meJeeËÛÙee YeuÙeemee"er melele pJeueble FÛÚe jeKeCÙeeme ØeJe=òe kesâues (43) DeeefCe ce=lÙetveblejner Deeheues efceMeve Ûeeuet "sJeCÙeeÛÙee mebkeâuheekeâ[s vesues. DeMeeØekeâejs Deecner heeshe cenesoÙeebÛÙee GheosMeele JeeÛelees keâer, ‘‘meble lesjspee MegYeJele&ceeveeÛÙee Debeflece JewÙeefkeälekeâ mebMues<eCeeheÙeËle heesnesÛeueer, pÙeeÛeer meg®Jeele hetCe& efJeÕeemeeves Peeueer DeeefCe MesJeš Flejebmee"er hetCe&heCes lÙeeie keâjCÙeele Peeuee’’ (44). heeshe øeâeefvmeme efueefnleele, ‘‘efJeÕeemeÛe DeeheuÙeeuee Øesceele DeeCelees DeeefCe DeMeeØekeâejs efJeÕeeme DeeheuÙeeuee Yeerleerheemetve cegkeäle keâjlees. efJeÕeemeÛe DeeheuÙeeuee mJele:keâ[s heeneCÙeeÛes LeebyeefJeCÙeeme ceole keâjlees DeeefCe efJeÕeemeÛe hejcesÕej SkeâšeÛe pes meeOÙe ke⤠Mekeâlees les lÙeeÛÙee neleele osCÙeeme me#ece keâjlees. Demes kesâuÙeeves Deecnebuee DeeceÛÙee yebOegYeefieveeRÛÙee YeuÙeemee"er Øesce DeeefCe Tpee& efceUles’’ (45).
 MesJešer, Heâkeäle ØesceeueeÛe cenòJe Deens
 MesJešÛÙee DeOÙeeÙeele heeshe øeâeefvmeme mhe° keâjleele keâer, ne Øesef<eleerÙe GheosMe SJnWpesueer ieeJeoerÙegceÛee mebosMe Dee"JeCÙeeÛeer Skeâ mebOeer Deens. lees mebosMe Demee Deens keâer, efceMevejer ÛeÛe&ceOÙes ØeÛeej keâjleevee, ‘‘DeeJeMÙekeâ iees°eRJej ue#e keWâefõle keâjeJes ueeieles. pes meJeeËle megboj, meJeeËle YeJÙe, meJeeËle Deekeâ<e&keâ DeeefCe lÙeeÛeJesUer meJeeËle DeeJeMÙekeâ Deens DeMee iees°eRJej ue#e keWâefõle kesâues heeefnpes’’ (47).
 heeshe efueefnleele, ‘‘MesJešer, Heâkeäle Øesce cenòJeeÛes Deens’’ (48). heeshe øeâeefvmememee"er lesjspee Deecnebuee meble DeeefCe ÛeÛe&Ûeer [e@keäšj cnCetve pes efJeefMe° Ùeesieoeve osles les cenòJeeÛes Deens : pes cegKÙe, DeeJeMÙekeâ DeeefCe DeheefjneÙe& Deens, lÙeekeâ[s Deeheuee keâue Demeuee heeefnpes. heeshe efLeDeesuee@efpeÙevme, veweflekeâJeeo DeeefCe DeOÙeelce efMekeâJeCeeNÙee ueeskeâebkeâ[s JeUleele DeeefCe cnCeleele, ‘‘meble lesjspeeÛÙee ¢ee Debleo&=°erÛee DeeheCe melele GheÙeesie keâ¤ve Iesleuee heeefnpes DeeefCe lÙeeletve leeefòJekeâ DeeefCe JÙeJeneefjkeâ, mewæebeflekeâ DeeefCe heeUkeâerÙe, JewÙeefkeälekeâ DeeefCe meebØeoeefÙekeâ heefjCeece keâe{CÙeeÛee ØeÙelve kesâuee heeefnpes. lÙeemee"er Deecnebuee Oee[me DeeefCe Debleie&le mJeeleb$ÙeeÛeer iejpe Deens’’ (50).
 ‘‘ÚesšŸee ceeiee&’’Ûeer mecehe&keâlee
 DeeheuÙee GheosMeeÛee meceejeshe keâjleevee heeshe øeâeefvmeme meble lesjspeeÛÙee ‘‘ÚesšŸee ceeiee&’’ÛÙee cegKÙe hewuetbÛeer DeeefCe lÙeebÛÙee mecehe&keâlesÛeer Dee"JeCe keâ¤ve osleele.
 mJele:Ûes efnlemebyebOe, JÙeefkeäleJeeo DeeefCe meòesÛes JesOe ¢eebJej ue#e keWâefõle kesâuesuÙee keâeUele meble lesjspee DeeheuÙeeuee peerJeveeuee Yesš (gift) yeveefJeCÙeeÛes meeQoÙe& oeKeJeles, lemesÛe meeOesheCee DeeefCe veceülesÛes cetuÙe DeeefCe ØesceeÛes efvejhes#e ØeOeevelJe oMe&Jeles. ¢ee iees°er ef¡emleer peerJeve efveÙeceebveer Ye¤ve šekeâues Deens DeeefCe megJeelexÛee Deevebo Leb[ keâjerue DeMee keâeÙeosMeerj efkebâJee veweflekeâJeeoer ceeveefmekeâlesJej ceele keâjleele (52).
 Øesef<eleerÙe GheosMeeÛeer meebielee Skeâe ÚesšŸee ØeeLe&vesves nesles, pÙeele Flej iees°eRJÙeefleefjkeäle heeshe øeâeefvmeme meble lesjspeekeâ[s ØeeLe&vee keâjleele : ‘‘legPÙeeØeceeCesÛe osJeeÛÙee DeeheuÙeeJejerue Deheej ØesceeJej efJeÕeeme "sJeCÙeeme Deecnebuee ceole keâj, cnCepes Deecner ojjespe legPÙee heefJe$elesÛÙee ‘ÚesšŸee ceeiee&’Ûes DevegkeâjCe ke⤠Meketâ’’ (53).
 meewpevÙe : Sef[^Ùeevee ceemeesóer, Jn@efškeâve vÙetpe