सुवार्ता

 – meblees<e j[keâe heeieer, JejKeb[e
 
 ÙesMetmebIeerÙe ÙesCÙeehetJeeaÛee keâeU : MebYej Je<eeËhetJeeaÛee keâeU cnCepes Ieveoeš DejCÙe, meeJekeâejMeener, Jes"efyeieejer, Yeerleer, De%eeve, DeefMeef#eleheCee, keâpe&yeepeejerheCee, DebOeßeæe, ÛeebieuÙee DeejesiÙeeÛee DeYeeJe, DeMee Deefleogie&ce Yeeieele DebOeejeÛÙee meeceüepÙeele efKelehele he[uesuee ÙesLeerue DeeefoJeemeer meceepe, veevee ØekeâejÛÙee mecemÙeebÛÙee Me=bKeueele De[keâuesuee ne meceepe… DeMee heefjefmLeleerle DeeefoJeemeer meceepeeÛÙee efoMesves heefnues heeTue he[ues les øeâeefvmemkeâve yeÇojebÛes. les 24 HesâyeÇgJeejer 1924 jespeer ¢ee Yeeieele Deeues. lÙeebveer ØeLece efceMeveÛee heeÙee GYeejuee. meg®Jeeleeruee øeâeefvmemkeâve yeÇojebveer Oece&efMe#eCe Je DeejesiÙe ¢ee oesve iees°eRJej DeefOekeâ Yej efouee. lÙeeveblej ¢ee meceepeeuee efMe#eCeeÛeer Kethe iejpe Deens, Demes lÙeebvee JeešeÙeuee ueeieues.
 ÙesMetmebefIeÙeebÛes Deeieceve : ¢eeveblej 1930 meeueer cegbyeF& mejOece&ØeebleeÛes DeeÛe&efyeMehe je@yeš& ef[efuecee ¢eebveer efceMeveÛeer peyeeyeoejer Iesleueer DeeefCe lÙeebveer ÙesMetmebefIeÙeebJej leueemejer-[neCet efceMeveÛeer peyeeyeoejer meesheJeueer. ÙesMetmebefIeÙeebveer Oeeefce&keâ, meeceeefpekeâ, DeejesiÙe, ke=â<eer, keâewšgbefyekeâ, DeeefLe&keâ, mebmke=âleer, heÙee&JejCe FlÙeeoer keâeÙee&yejesyej Mew#eefCekeâ keâeÙee&Jej DeefOekeâlej Yej efouee. DeepeleeieeÙele ÙesMetmebefIeÙeebveer DeefleMeÙe ØeYeeJeerheCes ns Mew#eefCekeâ keâeÙe& kesâues Deens. ¢ee lÙeebÛÙee keâeÙee&uee lees[ veener. Øeefleketâue heefjefmLeleerMeer cegkeâeyeuee keâ¤ve je$ebefoJeme ¢ee meceepeeuee efMe#eCe efceUeJes cnCetve lÙeebveer DeLekeâ heefjßece Iesleues Deensle.
 ØeeLeefcekeâ efMe#eCe : 1933 les 1972 heÙeËle ØeeLeefcekeâ MeeUebÛeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. FÙeòee 1ueer les 4LeerheÙeËleÛes Jeie& ØelÙeskeâ ieeJeele meg¤ keâjCÙeele Deeues. SkeâefMe#ekeâer MeeUe meg¤ PeeuÙee. Heâkeäle leueemejer ÙesLes FÙeòee 1ueer les 7JeerheÙeËleÛes Jeie& meg¤ keâjCÙeele Deeues. meg®Jeeleeruee ¢ee keâeÙee&mee"er ueeieCeejs efMe#ekeâ veiejntve DeeCeues iesues. veblej FÙeòee 7Jeerveblej heer.šer.meer. Peeuesues mLeeefvekeâ efMe#ekeâ ns Mew#eefCekeâ keâeÙe& ke⤠ueeieues. meg®JeeleerÛÙee keâeUele Heâkeäle 13 efMe#ekeâÛe nesles.
 10 ØeeLeefcekeâ MeeUsleerue efJeÅeeLeea 4Leer GòeerCe& Peeues keâer, ‘%eeveceelee meove’ leueemejerceOÙes lÙeebvee FÙeòee 5Jeer les 7JeerÛÙee efMe#eCeemee"er hee"efJeues peeF&. ‘%eeveceelee’ leueemejer ÙesLes Jemeefleie=nele jentve efJeÅeeLeea GÛÛe ØeeLeefcekeâ efMe#eCe Iesle Demele. ¢ee keâeueeJeOeerle cegbyeF& Oece&ØeebleeÛes pÙes‰ Heâe. øeâeefvmeme cee@efvmeefveÙej, Heâe. jsceb[ vÙegefyeDeesuee, Heâe. mš@veer efcejeb[e, Heâe. jspeer IeesvmeeueefJeme, Heâe. efJevmeWš yeefveÙeeve, yeÇoj me@ce ¢eebÛes efJeMes<e Ùeesieoeve Dee{Ules.
 GÛÛe ØeeLeefcekeâ MeeUebÛeer mLeehevee : 1950 les 1972 ¢ee keâeueKeb[ele meJe& MeeUebÛes jefpemš^sMeve keâjCÙeele Deeues. yengleebMeer MeeUe ¢ee Heâeoj jsceb[ vÙegefyeDeesuee ¢eebÛÙee veeJeeves jefpemš^sMeve PeeuesuÙee Dee{Uleele. lÙeeveblej meve 1980 les 1990 ¢ee oMekeâele keâefve‰ ØeeLeefcekeâ MeeUebÛes ¤heeblej GÛÛe ØeeLeefcekeâ cnCepesÛe FÙeòee 5Jeer les 7JeerÛÙee Jeiee&heÙeËle keâjCÙeele Deeues. ns keâeÙe& Heâeoj Sef[^Ùeve ef[›egâPe,Heâeoj [eÙeve ueesyees, Heâe. pÙees ØeYet ef[meespee ¢eebÛÙee keâejefkeâoeale Peeues. lÙeebveer Deveskeâ mecemÙeebvee leeW[ osle DeLekeâ heefjßece IesTve SKeeÅee ÙeesæŸeeØeceeCes ns keâeÙe& le[erme vesues. ¢eeÛe keâeueeJeOeerle meJe& MeeUebvee Meemeveekeâ[tve 100³ Devegoeve efceUefJeCÙeeÛes cenòJehetCe& Demes keâeÙe& lÙeebveer kesâues. pÙeecegUs Deepe efMe#ekeâ Meemeveekeâ[tve Ûeebieuee heieej IesT Mekeâleele.
 ceeOÙeefcekeâ MeeUebÛeer mLeehevee : meve 1983 les 1992 ¢ee oMekeâele 4 neÙemketâume (ceeOÙeefcekeâ MeeUe) Ûeer mLeehevee DeeefCe jefpemš^sMeveÛes keâeÙe& Peeues. ‘%eeveceelee DeeefoJeemeer neÙemketâue’ (Gheueeš heešeruehee[e) Ûeer 13 petve 1983 meeueer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. ¢eeceOÙes Heâeoj peesmesHeâ ØeYet, Heâe. [eÙeve ueesyees DeeefCe Sef[^Ùeve ef[›etâPe ¢eebÛes efJeMes<e Ùeesieoeve Dee{Ules. 12 petve 1989 jespeer ‘keâeef[&veue efheceWše neÙemketâue’, JejKeb[e neÙemketâueÛeer mLeehevee Peeueer. lÙeele Heâeoj [eÙeve ueesyees, Heâeoj pescme cemkeâejvesme, Heâeoj Lee@ceme kegâjefJeuee ¢eebÛes efJeMes<e Ùeesieoeve nesles. 19 petve 1991 jespeer ‘mesJee efJeÅeecebefoj DeeefoJeemeer neÙemketâue’ (ieebieCeieeJe) Ûeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. ¢eeceOÙes Heâe. [eÙeve ueesyees, Heâe. De@C[^Ÿet je@ef[^ipe, Heâe. pee@ve Heâjespe, Heâe. pescme cemkeâejvesme ¢eebÛes cenòJehetCe& Ùeesieoeve Deens. lemesÛe ¢eeÛe keâeueKeb[ele 17 ef[meWyej 1992 ceOÙes ‘%eeveceelee DeeefoJeemeer Deeßece efJeÅeeueÙee’ (Pejer) Ûeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer.
 pÙegefveDej keâe@uespesmeÛeer mLeehevee : meve 2002 les 2012 ¢ee oMekeâele oesve pÙegefveDej keâe@uespemeÛeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. ØeLecele: 14 petve 2002 jespeer ‘mesJee efJeÅeecebefoj’, ieebieCeieeJe, keâe@uespeÛeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. ¢eeceOÙes Heâe. De@C[^Ÿet je@ef[^ipe ¢eebÛes efJeMes<e Ùeesieoeve Deens. lemesÛe 16 peguew 2012 jespeer ‘%eeveceelee DeeefoJeemeer pÙegefveDej keâe@uespe’ (Pejer-meeÙevme) Ûeer mLeehevee keâjCÙeele Deeueer. ¢ee keâeceer Heâe. pescme cemkeâejvesme, Heâe. [eÙeve ueesyees, Heâe. ceeÙekeâue Deeuces[e ¢eebÛes efJeMes<e Ùeesieoeve Deens.
 Pejer ceeOÙeefcekeâ Je pÙegefveÙej keâe@uespeuee Glke=â° JÙeJemLeeheveeyeöue ceneje°^ mejkeâejves hegjmkeâej osTve mevceeefvele kesâues Deens, ner DeefYeceeveeÛeer yeeye Deens.
 DeMee Øekeâejs 1930 les meve 2023-24 heÙeËle ‘%eeveceelee meove’ mebmLesÛÙee 11 ØeeLeefcekeâ MeeUe, 4 neÙemketâume DeeefCe 2 keâe@uespesme (pÙegefveDej) DeeefoJeemeer meceepeemee"er, DeeefoJeemeer meceepeeÛÙee Øeieleermee"er Mew#eefCekeâ mesJee keâeÙe& keâjerle Deensle.
 DeepeÛÙee Ie[eruee mebmLesÛÙee Mew#eefCekeâ keâeÙee&Ûeer ner JÙeehekeâ DeMeer Kethe keâ"erCe Je efpekeâjerÛeer peyeeyeoejer mebmLesÛes mebÛeeuekeâ cnCetve Heâe. Ùeesneve DeuHeâevmees DeeefCe MeeUemebÛeeuekeâ cnCetve Heâe. me@yeer keâesefjÙee ns heej hee[erle Deensle.
 Deepe DeeceÛÙee DeeefoJeemeer meceepeeleerueÛe Deveskeâ efMe#ekeâ ¢ee mesJeekeâeÙee&le keâeÙe&jle Deensle. Deveskeâ DeeefoJeemeer efMe#ekeâ efveJe=òe Peeues Deensle. Deelee eflemeNÙee efhe{erleerue efMe#ekeâ efveJe=òe nesle Deensle.
 Meskeâ[es efJeÅeeLeea DeeleeheÙeËle ¢ee efMe#eCe mebmLeebceOetve efMe#eCe IesTve DeeheuÙee ieeJehee[Ÿeebletve Deeheues peerJeve meeLe&keâer ueeJele Deensle. efkeâleerlejer efMe#ekeâ-efMeef#ekeâe, veme&, «eecemesJekeâ, heesueerme, Meslekeâjer, yeBkeâme&, DeeÙe. šer. DeeÙe., keâejeieerj, [e@keäšme&, FbefpeefveÙej, Jekeâerue, jepekeâejCeer, «eecehebÛeeÙele meomÙe, mejhebÛe Peeuesues Deensle. uesKekeâ, efÛe$ekeâej, efJeÛeejJeble Je keâener Oece&ieg¤ Je Oece&Yeefieveer Peeues Deensle. Deepe Mew#eefCekeâ keâeÙee&Ûes JešJe=#eele ¤heeblej nesleevee Deecner heenele Deenesle. ¢eeÛes ßesÙe ¢ee meceepeeuee ueeYeuesuÙee efceMeveNÙeebÛee lÙeeie Je meceepeeJej Demeuesues kesâJeU ceveeheemetve Øesce Je ÙesLeerue DeeefoJeemeeruee efceMeveNÙeeves efouesueer ceeCegmekeâerÛeer JeeieCetkeâ nsÛe nesÙe. leueemejer, ieebieCeieeJe, yenejs, JejKeb[e, [neCet, heeueIej, Jee[e, ceesKee[e, DeemeveieeJe ¢ee efJeYeeieele JemeF& Oece&ØeebleeÛÙee Deveskeâ Oece&ØeebleerÙe Oece&ieg¤bveer Ùeesieoeve efoues Deens. Deepener JemeF& Oece&ØeebleeÛes Deveskeâ Oece&ieg¤ efceMeveceOÙes keâeÙe& keâjerle Deensle. ¢ee meJe& Oece&ieg¤bÛÙee lÙeeieeletve efceMeveÛeer Øeieleer nesle Deens.
 heg{erue YeeJeer keâeueKeb[eleerue efceMeveÛes OÙesÙeOeesjCe efmeefveDej keâe@uespesme, JÙeeJemeeefÙekeâ efMe#eCe, Fb«epeer ceeOÙeceeÛÙee MeeUe ns DemeCes iejpesÛes Deens.