yeeÙeyeue DeYÙeeme – सप्टेंबर २०२३


 
 FŒeeSueÛee Fefleneme – 4
 
 Heâe. ([e@.) je@yeš& yeer. ef[meespee
 
 Ùeekeâesye keâveeve osMeele mLeeefÙekeâ PeeuÙeeveblej Lees[ŸeeÛe Je<eeËveer efleLes cees"e og<keâeU he[uee. ojcÙeeveÛÙee keâeUele lÙeeÛÙeeÛe cegueebveer Deeheuee YeeT ÙeesmesHeâ ¢eeuee efceÅeeveer ueeskeâebvee efJeketâve šekeâues. ÙeesmesHeâ heg{s Heâejes jepeeÛÙee ojyeejele cees"e keâejYeejer cnCetve keâeÙe&Yeej meebYeeUt ueeieuee. Ùeekeâesye (THe&â FŒeeSue) ¢eeves OeevÙe efJekeâle DeeCeCÙeemee"er DeeheuÙee cegueebvee efcemej (cnCepesÛe Fefpehle) osMeele hee"efJeues. ÙeesmesHeâves DeeheuÙee YeeJeb[ebvee DeesUKeues. MesJešer, lÙeeves lÙeebvee Deeheueer DeesUKe keâ¤ve efoueer. FŒeeSue DeeheuÙee cegueeyeeUebmen FefpehleceOÙes Deeuee. Heâejes jepeeves Je lÙeeÛÙee IejeCÙeeves lÙee meJeeËÛes mJeeiele keâ¤ve ieesMesve Øeebleele lÙeebvee jeneÙeuee peeieeosKeerue efoueer. efleLesÛe MesJešer Ùeekeâesye DeeefCe ÙeesmesHeâ ¢eebvee ce=lÙet Deeuee.
 FŒeeSueer ueeskeâ leyyeue ÛeejMes leerme Je<ex FefpehleceOÙes jeefnues. lÙeebÛÙee Yee<esJe¤ve lÙeebvee FyeÇer cnCele. lÙeebÛeer mebKÙee PeheešŸeeves Jee{le iesueer. veJeerve jepee ÙeesmesHeâuee DeesUKele veJnlee. lÙeeuee Jeešues, ns ueeskeâ DemesÛe ceeskeâUs mees[ues lej SKeeÅee Me$ethe#eeMeer neleefceUJeCeer keâjleerue DeeefCe DeeheuÙee efJe®æ yeb[ hegkeâejleerue. lÙeeves ueeskeâebJej cegkeâeoce vescetve lÙeebvee jecemesme DeeefCe efheLeesce MenjebÛÙee GYeejCeerÛÙee keâeceeuee pegbheues. FLesÛe lÙeebvee ÚU DeeefCe iegueeceefiejerÛeer PeU heesnesÛet ueeieueer. lÙeebveer Deeheuee osJe hejcesÕej ¢eebÛee OeeJee keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer.
 ceesMesuee heeÛeejCe
 hejcesÕej osJeeves lÙeebÛee Dee›eâesMe Sskeâuee, lÙeebÛes keâ° heeefnues DeeefCe lÙeebvee mees[efJeCÙeemee"er lÙeeves ceesMesÛeer efveJe[ kesâueer. efveie&ce 3-4ceOÙes ceesMesÛÙee heeÛeejCeeÛee pees Je=leevle Deens lÙeeceOÙes heeÛeejCeeÛes SketâCe heeÛe hewuet o[uesues Deensle :
 1) F&Õej DevegYeJe : ceesMes Deeheuee meemeje efceÅeeveer Ùeepekeâ pesLeÇes ¢eeÛee keâUhe Ûeejerle osJeeÛee [eWiej cnšuesuÙee nesjsye heJe&leeheeMeer Deeuee. efleLes hejcesÕejeves lÙeeuee peUlÙee Peg[gheele oMe&ve osTve cnšues, ‘‘ceer legPÙee hetJe&peebÛee osJe Deens… Deeheues pees[s keâe{, keâejCe pÙee YetceerJej let GYee Deensme leer Yetceer heefJe$e Deens.’’ les Ssketâve ceesMes YÙeeuee. Peg[the lej peUle nesles hejbleg lÙeeÛeer jeKe nesle veJnleer. les hejcesÕejeÛÙee efveKeU ØesceeÛes Je Deeheej meeceLÙee&Ûes Øeleerkeâ nesles. Demes Øesce Je meeceLÙe& ceeCemeebvee efkebâJee Jemletbvee ve° keâjerle veener lej leeJetve megueeKetve Megæ keâjles.
 2) efceMeve keâeÙe& : DeMee ØekeâejÛee F&Õej DevegYeJe kesâJeU SKeeÅee JÙekeäleerÛÙee mJeeLeea meceeOeeveemee"er vemelees. Demmeue F&Õej DevegYeJe ne DeefKeue ceeveJepeeleerÛÙee efkebâJee efveJe[keâ ueeskeâmecegoeÙeeÛÙee keâuÙeeCeemee"er Demelees. hejcesÕej ceesMesuee cnCeeuee, ‘‘ceer ceePÙee FŒeeSueer ueeskeâebÛee Dee›eâesMe Sskeâuee Deens. lÙeebÛes keâ° Je Jesovee heeefnuÙee Deensle. lÙeebvee cegkeäle keâjCÙeemee"er ceer Glejuees Deens. Ûeue, ceer leguee Heâejes jepeekeâ[s hee"efJelees.’’ FefpehleÛÙee iegueeceefiejerle efKelehele he[uesuÙee FŒeeSueer ueeskeâebvee cegkeäle keâjCes ns efceMevekeâeÙe& hejcesÕejeves ceesMesuee Øekeâš kesâues.
 3) Dehee$elee /DemeceLe&lee : cee$e hejcesÕej pesJne DeeheuÙee Ùeespevee DeeheuÙee efveJe[uesuÙee JÙekeäleeruee Øekeâš keâjlees lesJne ØeLeceoMe&veer JÙekeäleer Deeheueer Dehee$elee DeLeJee DemeceLe&lee JÙekeäle keâjles. ceesMesves leelkeâeU hejcesÕejeuee meebefieleues, ‘‘ceer efpeYesÛee pe[ Deens. ceuee yeesuelee Ùesle veener. lÙeehes#ee ceePee YeeT Denjesve ne heóerÛee Jekeälee Deens… efMeJeeÙe ceePes ueeskeâ keâMeeJe¤ve ceePee DeefOekeâej ceevÙe keâjleerue?’’ ceesMesÛÙee ceveele veevee efJeÛeejebÛes keâentj ceepeues.
 4) DeeÕeemeve : DeMee JesUsme hejcesÕej lÙeeuee Dehee$elesÛÙee JeeJešUerle De[ketâve "sJeerle veener. lÙeeuee YejYekeäkeâce DeeÕeemeve oslees : efYeT vekeâesme. ceer legPÙee yejesyej Demesve… legPee YeeT Denjesve legPee ØeJekeälee, mebos°e efkebâJee cegKe yevesue. legPÙeeheg{s HeâejesÛeb keâener ÛeeueCeej veener. DeMee DeeMeÙeeÛÙee Meyoeble hejcesÕej ceesMesuee Oeerj oslees. DeeheuesÛe ueeskeâ Deeheueb SskeâCeej veenerle, les DeeheuÙeeuee hejcesÕejeÛes veeJe keâeÙe Demes ØeMve efJeÛeejleerue DeMee MebkeâekegâMebkeâe ceesMes hejcesÕejemeceesj meeoj keâjlees. lÙeeJesUer hejcesÕej Deeheues veeJe Øekeâš keâjlees : ‘‘ceer pees Deens lees Deens.’’
 5) efÛevn : ceveg<Ùe pes keâeveebveer Sskeâlees lÙeehes#ee lees pes [esàÙeebveer heenlees lÙeeJej DeefOekeâ efJeÕeeme "sJelees. lÙeecegUs kesâJeU DeeÕeemeve osTve Leebyele veener lej efÛevnosKeerue oslees. lÙeeves ceesMesuee lÙeeÛee nele DebiejKÙeeKeeueer IeeueeÙeuee meebefieleues. lÙeeves lees yeensj keâe{leeÛe keâes[ebveer lees Yejuesuee Deens Demes lÙeeuee efomeues. lees hegvne DebiejKÙeeKeeueer Ieeuetve keâe{leeÛe ÚesšŸee yeeUeÛÙee efveleU lJeÛesmeejKee lees PeeuÙeeÛes ceesMesuee efometve Deeues. hejcesÕejeves lÙeeuee DeeheuÙee neleeleerue keâe"er peefceveerJej HesâkeâeÙeuee meebefieleueer. efleÛee ueiesÛe meehe yeveuee. les heentve ceesMes Ieeye¤ve heUeuee. hejcesÕejeves lÙeeuee lÙee meeheeÛeer Meshešer OejeÙeuee meebefieleues. leesÛe hegvne lÙeeÛeer keâe"er Peeueer. heg{s Deeheues nele Je keâe"er Jeehe¤ve ceesMesves ueeue mecegõ ogYeebieCes, Ke[keâeletve heeCeer keâe{tve oeKeJeCes, Ùegæele efJepeÙe efceUefJeCes Demes DemebKÙe Ûecelkeâej keâ¤ve oeKeefJeues.
 ceesMesÛÙee heeÛeejCeeÛee ne vecegvee yeeÙeyeueceOeerue efÙece&Ùee, ceefjÙee, hes$e Je heewue DeMee Deveskeâ hee$eebÛÙee heeÛeejCe keâLeebvee ueeiet he[lees. lÙeebveer JÙekeäle kesâuesueer Dehee$elee DeeefCe hejcesÕejeves efouesues efÛevn SJe{s oesve Ieškeâ pejer DeeheCe DeYÙeemeues lejer DeeheuÙeeuee ¢ee vecegvÙeeÛeer melÙelee hešt ueeiesue. Goe. efÙece&Ùee cnCelees, ‘‘ceer DepeeCe yeeuekeâ Deens.’’ ceefjÙee cnCeles, ‘‘ceuee heg®<e "eTkeâ veener’’, hes$e cnCelees, ‘‘ØeYetpeer ceePÙeeheemetve efveIetve pee,keâejCe ceer heeheer ceveg<Ùe Deens’’ lej heewueeefJe<eÙeer nvevÙee cnCelees, ‘‘ØeYetpeer, lÙeeves legPÙee ueeskeâebÛes efkeâleer JeeF&š kesâues Deens ns leguee "eTkeâ Deens.’’ efÛevnebefJe<eÙeer meebieeÙeÛes lej hejcesÕej Deeheuee nele heg{s keâ¤ve efÙece&ÙeeÛÙee cegKeele Deeheueer JeÛeves Ieeuelees. ceefjÙesuee osJeotle DeefueefMeyesÛÙee iejesojheCeeÛeer MegYeJeelee& meebielees. hes$eeÛes peeUs Heâešt ueeiesheÙeËle lÙeeuee ceemeUer efceUles lej nvevÙeeves MeewueeÛÙee [eskeäÙeeJej nele "sJeleeÛe KeheuÙeemeejKes keâenerlejer lÙeeÛÙee [esàÙeeJe¤ve Keeueer he[ues DeeefCe lÙeeuee °er Deeueer.
 Lees[keäÙeele, hejcesÕej pesJne SKeeÅee JÙekeäleeruee SKeeÅee efceMevekeâeÙee&mee"er heeÛeejCe keâjlees lesJne lees lÙeeuee JeeNÙeeJej mees[le veener. lÙeeuee melele meeceLÙe& hegjefJele jenlees. cee$e lÙeeÛee DeLe& meJe&keâener DeeheesDeehe Je megjUerle nesle peeles Demes veener. DeeheuÙee keâeÙee&le ØeÛeb[ De[LeUs Je De[er-De[ÛeCeer Ùesle DemeuÙeeÛes ceeCemeeuee peeCeJele jenles. ceesMes DeeefCe Denjesve heg<keâU JesUe Heâejes jepeekeâ[s iesues hejbleg Heâejes lÙeebÛes keâener Sskesâvee. lÙeeves Gueš ueeskeâebJej DeefOekeâ keâece ueeoeÙeuee meg®Jeele kesâueer. DeeheuÙeeÛe ueeskeâebkeâ[tve ceesMes DeeefCe Denjesve ¢eebvee efJejesOe Je $eeme, le›eâejer Je kegâjketâj, DemenkeâeÙe& Je yeb[ ¢eebÛee DevegYeJe Deeuee. one heer[e DeeCetve osKeerue HeâejesÛes ceve keâener õJeues veener. MesJešer hejcesÕejeuee MesJešÛes nlÙeej GhemeeJes ueeieues : ØeLece JelmeeÛee ce=lÙet! cee$e efleLesÛe Jeuneb[Ce meCeeÛes yeerpe hesjues iesues. ueeue mecegõ Deesueeb[tve FŒeeSueer pevelee keâesj[Ÿee YetceerJe¤ve Ûeeuele FefpehleÛÙee iegueeceefiejerletve cegkeäle Peeueer. lÙeeÛe ueeue mecegõele cee$e Heâejes, lÙeeÛeer mesvee, jLe, Iees[s, Iees[smJeej yeg[tve cejCe heeJeues. ¢ee Iešvesme ef¡emlemeYee yeeefhlemcee mee›eâeceWleeÛes cetU o[uesues heenles. heeheeÛÙee iegueeceefiejerletve cegkeäle Peeuesuee ef¡emleer ßeæeJeble mJeiee&ÛÙee heefJe$e Yetceerkeâ[s JeešÛeeue ke⤠ueeielees. lÙeeÛe yeeefhlemcÙeeÛÙee heeCÙeele cetU heeheeÛee [eie Oegleuee peelees. mewleeveeÛee, lÙeeÛÙee og<ke=âlÙeeÛee DeeefCe lÙeeÛÙee heeskeâU DeeÕeemeveeÛee efOekeäkeâej kesâuee peelees DeeefCe heefJe$e $ewkeäÙeeJejerue ßeæe Øekeâš kesâueer peeles.
 ueeue mecegõeyeensj DeeuÙeeveblejner ceesMesÛÙee De[er-De[ÛeCeer mebheuÙee veenerle. efmeveeF& heJe&leeÛÙee heeÙeLÙeeMeer pecee PeeuesuÙee FŒeeSueer ueeskeâebveer hejcesÕejeÛÙee one Dee%eebhewkeâer heefnueer Dee%ee cees[ueer. Jeešsle Yetkeâ ueeieueer lesJne lÙeebveer ceesMesefJe®æ kegâjketâj kesâueer. ceeVee DeeefCe ueeJes he#eer Demes DemeeceevÙe DeVe efceUtveosKeerue lÙeebÛes meceeOeeve Peeues veener. cemmee DeeefCe ceefjyee ¢ee ef"keâeCeer lÙeebveer efheCÙeeÛÙee heeCÙeeJe¤ve Yeeb[Ce Gkeâ¤ve keâe{ues. je$eer DeiveermlebYeeÛÙee ¤heeves, efoJemee cesIeeÛÙee ¤heeves hejcesÕej lÙeebÛÙee yejesyej neslee. heg{s keâjejeÛÙee keâesMeeÛÙee ¤heeves lees lÙeebÛÙeele jentve lÙeebvee ceole Je ceeie&oMe&ve keâjerle neslee. lejerner FŒeeSueer ueeskeâ ceesMes DeeefCe Denjesve ¢eebÛÙeeefJe®æ kegâjketâj keâjerleÛe jeefnues.
 DeMeener heefjefmLeleerle ceesMes melele hejcesÕejeÛÙee mebhekeâe&le jeefnuee. JesUesJesUer ueeskeâebvee hejcesÕejeÛÙee Ùeespevee, lÙeeÛÙee Dee%ee, lÙeeÛes efJeOeer, efveÙece, efveyeËOe DeeefCe JeÛeves meebieleÛe jeefnuee. ¢ee meJeeËÛes mebkeâueve uesJeerÙeÛÙee hegmlekeâele keâjCÙeele Deeuesues Deensle. efJeefJeOe ØekeâejÛeer Dehe&Ces, MeyyeeLeeefJe<eÙeer efveÙece, MegæerkeâjCeeÛes efveÙece, FŒeeSueÛes meCe, meesnUs, Jeuneb[Ce, keâener meeceeefpekeâ Je Oeeefce&keâ veerefleefveÙece Je keâeÙeoskeâevetve, Megæ-DeMegælesefJe<eÙeerÛes efveÙece, ØeeÙeef§eòeeÛee efoJeme heeUCÙeeÛeer ØeLee, ÙeepekeâebÛeer keâle&JÙes, uesJÙeebÛeer keâeces, veJemeeefJe<eÙeerÛes efveÙece ns meJe& JeeÛele Demeleevee Ùengoer Oece& keâce&keâeb[eÛÙee pebpeeUele Heâmeuee lÙeele veJeue les keâeÙe? Deble:keâjCeeÛeer Megælee keâ¤ve hejcesÕejeMeer Skeâ¤he nesCÙeemee"er Kejs heenlee, ns veerefleefveÙece osCÙeele Deeuesues nesles. ne cetU ieeYee efJeme¤ve ueeskeâ kesâJeU GheemevesÛes efveÙece keâešskeâesjheCes heeUCÙeele efkeâleer OevÙelee ceeveerle nesles, les Lesš veJÙee keâjejelener efometve Ùesles. he®Meer DeeefCe pekeâeleoej ¢eebÛee oeKeuee osTve mJele: Skeâ Ùengoer DemeuesuÙee ØeYet ÙesMetves ¢ee keâce&keâeb[eÛee HeâesueheCee GIe[ kesâuee. hejcesÕejeMeer Skeâ¤he PeeuÙeeveblej lÙeeÛes megboj he[meeo MespeejØeerleerÛÙee ¤heele DeeheuÙee peerJeveele he[eÙeuee nJesle ns meebieCÙeemee"er ØeYet ÙesMetves ÛeebieuÙee MeescejesvÙeeÛee oeKeuee efouee. lÙeeleerue Ùeepekeâ DeeefCe uesJeer keâce&keâeb[eÛes lej Meescejesveer ns MespeejØeerleerÛes efpelespeeieles Øeleerkeâ DemeuÙeeÛes ØeYet ÙesMetves oeKeJetve efoues.
 MesJešer cepeue ojcepeue keâjerle leyyeue ÛeeUerme Je<eeËÛÙee ØeoerIe& ØeJeemeeveblej FŒeeSueer ueeskeâ ceesMesÛÙee vesle=lJeeKeeueer ceJeeyeeÛÙee cewoeveele ÙesTve Le[keâues. ceesMesÛeer yenerCe efceÙee&ce DeeefCe lÙeeÛee YeeT Denjesve ns JeešsleÛe cejCe heeJeuesues nesles. ceefjyee ÙesLeerue PeNÙeepeJeU FŒeeSueer ueeskeâebveer hejcesÕejeÛeer hejer#ee heeefnueer nesleer. legcner Ke[keâepeJeU ÙesTve lÙeeuee Dee%ee keâje keâer, lÙeeletve heeCeer Oees Oees Jeenerue. legcner, legceÛes ueeskeâ DeeefCe legceÛeer iegjs-{esjs lÙeeletve ÙeLesÛÚ heeCeer efheleerue.’’ hejbleg ceesMesves Ke[keâeJej oesve JesUe keâe"er ceejueer. lÙeeletve lÙeeves peCet hejcesÕejeJejerue DeefJeÕeeme JÙekeäle kesâueeÛe hejbleg hejcesÕejeÛeer Dee%eeosKeerue cees[ueer. ‘‘Ùe%eehes#ee hejcesÕejeuee Dee%eeheeueve DeefOekeâ efØeÙe DemeuÙeecegUs lÙeeves ceesMesuee cnšues, ‘‘let heefJe$e Yetceerle ØeJesMe keâjCeej veenerme. cee$e leguee og¤ve efleÛes oMe&ve Ieslee ÙesF&ue.’’
 Deeheuee DeblekeâeU peJeU Deeuee Deens ns peeCetve ceesMesves efvejesheeÛes Yee<eCe ÅeeÙeuee meg®Jeele kesâueer. DevegJeeoeÛÙee hegmlekeâele ceesMesÛeer heeÛe ØeoerIe& Yee<eCes osCÙeele Deeuesueer Deensle. mee#eeled efmeveeF& heJe&leeJej hejcesÕejeÛes (hee"ceesjs keâe nesF&vee) oMe&ve ceesMesuee Peeuesues nesles. lees hejcesÕejeMeer meceesjemeceesj yeesueuesuee neslee. Heâejes jepeemeceesj GYee jentve lÙeeuee DeeJneve efouesues nesles. hejcesÕejeÛÙee meeceLÙee&ves lÙeeves ueeue mecegõ ogYeebietve ueeskeâebvee FefpehleÛÙee iegueeceefiejerletve yeensj DeeCeuesues nesles. mee#eeled hejcesÕej FŒeeSueer ueeskeâebvee ve° keâjCÙeeÛÙee efJeÛeejele neslee lesJne lÙeeves ceOÙemLeer kesâuesueer nesleer. DejCÙeele ueeskeâebveer kegâjketâj, le›eâej Je yeb[ kesâues lejerner lÙeeves lÙeebÛeer DeVe-heeCÙeeÛeer meesÙe kesâuesueer nesleer. SJe{s meJe& meeceLÙe& Øeehle nesTveosKeerue ceesMes he=LJeerJejerue meJe& heg®<eebceOÙes veceü Demeuesuee ceneheg®<e neslee. FŒeeSueer-Ùengoer efveÙeceMeeŒeeÛee pevekeâ ner GheeOeer lÙeeuee efoueer peeles leer lÙeeves efouesuÙee 10 Dee%ee DeeefCe 613 efJeOeerefveÙece ¢eebÛÙeecegUs. hejcesÕejeÛÙee heeefJe$ÙeeÛes lespe lÙeeÛÙee ÛesnsNÙeeJej PeUkeâle Demes. les Flekesâ ØeKej nesles keâer ueeskeâebvee lÙeeÛÙee ÛesnsNÙeekeâ[s yeIeJesvee. cnCetve lees DeeheuÙee ÛesnsNÙeeJej DeeÛÚeove Ieeueerle Demes.
 Demee ne Ùegieheg®<e heefJe$e YetceerceOÙes ØeJesMe ke⤠Mekeâuee veener. og¤ve lÙee YetceerÛes oMe&ve IesCÙeeleÛe lÙeeuee meceeOeeve ceeveeJes ueeieues. MesJešÛeer efvejJeeefvejJe PeeuÙeeveblej lÙeeves vegveeÛee heg$e ÙenesMeJee ¢eeÛÙee neleer meieUer met$es meesheefJeueer DeeefCe hejcesÕejeves Dee%eeefheuÙeeØeceeCes ceesMes efhemiee Øeebleeleerue vesyees heJe&leeJej Ûe{uee. lelhetJeea lÙeeves kesâuesues hejcesÕejeÛes mleJeve (DevegJeeo 32) DeeefCe ce=lÙethetJeea lÙeeves ueeskeâebvee efouesuee DeeMeerJee&o (DevegJeeo 33) ceesMesÛÙee efJeMeeue ùoÙeeÛes oMe&ve Ie[efJeCeeje Deens.
 vesyees heJe&leeJe¤ve ceesMesves heefJe$e YetceerÛes veÙevejcÙe oMe&ve Iesleues. SkeâMes efJemeeJÙee Je<eeaosKeerue lÙeeÛeer °er cebo Peeuesueer veJnleer, lÙeeÛeer Mekeäleer #eerCe Peeuesueer veJnleer. lÙeeÛÙee [esàÙeebveer leer JeÛeveoòe Yetceer heeefnueer DeeefCe MeebleheCes Deeheuee osn "sJeuee. cee$e lÙeeuee efpeLes hegjues iesues leer peeiee Depetvener keâesCeeuee "eTkeâ veener. ¤heeblejeÛÙee heJe&leeJej SefueÙeemen ceesMesosKeerue Øesef<eleebÛÙee °erme he[uee neslee ¢eeJe¤ve nveesKe Je SefueÙee ¢eebÛÙeeØeceeCes ceesMesosKeerue mJeiee&le hejcesÕejeÛÙee meeefVeOÙeele cejCeesòej peerJeveeÛee DeemJeeo Iesle Deens, Demes ceeveues peeles
  (›eâceMe:)