सुवार्ता

 – pee@ve ieesvmeeueefJeme
 
 ceebieuÙeeÛes ceensjIej : hejcesÕejeÛÙee Deble:keâjCeeÛee JesOe
 ef¡emlemeYesÛÙee oesve npeej Je<eeËÛÙee Feflenemeeleerue ogmejer Jn@efškeâve efJeÕeheefj<eo ner Skeâ DehetJe& DeodYegle Ssefleneefmekeâ Iešvee Deens. keâeUeveg¤he ÛeÛe&uee JeUCe osCÙeeÛes ceneve keâeÙe& ¢ee efJeÕeheefj<eosves kesâues Deens. Second Vatican Council's Dogmatic Constitution on the Church ¢ee cegueYetle omleSsJepeeÛes ceje"erkeâjCe 22Je<eeËhetJeea (ef[meWyej 2001ceOÙes) DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebveer DeeheuÙee Oece&ieg®oer#esÛÙee jewhÙeceneslmeJe Øemebieer kesâuesues Deens – ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’ ¢ee veeJeeves!
 ef¡emlemeYesefJe<eÙeer DeefOeke=âle efMekeâJeCe ceje"er JeeÛekeâebheÙeËle DeeCeCÙeeÛes cee@efvme. Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebÛes Deveskeâ Je<eeËÛes mJehve nesles. Oece&ieg¤ PeeuÙeeveblej leyyeue hebÛeJeerme Je<ex lÙeebveer ¢ee ienve, efÛeefkeâlmekeâ efJe<eÙeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve ceveve-efÛebleve keâ¤ve ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’ ogmeNÙee Jn@efškeâve efJeÕeheefj<eosvegmeej ‘ef¡emlemeYesÛeer ØeceeCeJeÛeve Iešvee’ ¢ee veeJeeves ØekeâeefMele kesâuesues Deens.
 ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’ hegmlekeâeÛes ns Meer<e&keâ Flekesâ yeesuekesâ Deens keâer ¢eeJesUer ceuee ceje"er meble %eevesÕej Je meble legkeâejece Deeoer YeeieJele mebleebÛes mcejCe nesles DeeefCe lÙeeÛe JesUer keâefJeJeÙe& ie.efo.cee[ietUkeâj ¢eebÛÙee –
 ‘%eeveesyeeÛee legkeâesyeeÛee leesÛe ceePee JebMe Deens ~
 ceeefPeÙee jkeäleele keâener F&ÕejeÛee DebMe Deens ~~’
 ¢ee keâeJÙehebkeäleerÛeer ØeefÛeleer Ùesles. mebhetCe& hegmlekeâ ns SketâCe Dee" efJeYeeieeble efouesues Demetve ¢eele SketâCe 69 meg$es Deensle. ØelÙeskeâ IešvesÛÙee ØelÙeskeâ cegueYetle met$eeJej DeeÛe&efyeMehe ([e@.) ceÛÙee[es ¢eebveer kesâuesues Yee<Ùe cnCepes ‘ieeiej ceW meeiej’ ¢ee vÙeeÙeeÛes mecehe&keâ Demes Deens. ØelÙeskeâ met$eeÛee YeeJeeLe&, ceefLeleeLe&, ue#ÙeeLe& JÙekeäle keâjCeeje Deens.
 DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebÛÙee Meyoeble meebieeÙeÛes cnCepes, ceebieuÙe cnCepes ef¡emleer peerJeveeÛeer hetle&lee, Øeerleeruee Deeuesuee yenj… ceebieuÙe cnCepes DeewoÙeeËves yeneue kesâuesueer hejcesÕejeÛeer osCeieer Deens DeeefCe Øeerleer ner ceebieuÙeeÛeer Kejer keâmeesšer Deens Demesner les efve#etve meebieleele. ef¡emlemeYee meJe& YeeefJekeâebÛeer DeeF& Deens, cnCetve efleuee jemleheCes ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’ mebyeesefOeues peeles. ¢ee DeeheuÙee efJeÛeejeÛÙee he=‰ermee"er DeeÛe&efyeMehe keâeLexpeÛee meble efmeefØeDeve ¢eebÛÙee, ‘‘pees ef¡emlemeYesuee DeeF& ceevele veener, lÙeeuee hejcesÕej efhelee ueeYeCes MekeäÙe veener.’’ ¢eebÛes efJeÛeejOeve GÅe=le keâjleele.
 ‘heefJe$e ef¡emlemeYesÛes jnmÙe’ ¢ee heefnuÙee efJeYeeieele lÙeebveer ef¡emlemeYee : ef¡emleeleerue mebmkeâej, mJeieeaÙe efhelÙeeÛeer JewefÕekeâ leejCe Ùeespevee, hejceheg$eeÛes Øesef<elekeâeÙe&, ef¡emlemeYesÛes heeefJe$Ùe jeKeCeeje heefJe$e Deelcee, hejcesÕejeÛes jepÙe, ef¡emlemeYesÛeer Øeleerkesâ, ef¡emlemeYee : ef¡emleeÛes Mejerj DeeefCe ef¡emlemeYee : ÂMÙe Je DeeOÙeeeflcekeâ JemlegefmLeleer ¢ee Dee" met$eebÛee Tneheesn kesâuesuee Deens. ¢eeceOetve ef¡emlemeYesÛes mJe¤he SKeeÅee mebmkeâejheer"eØeceeCes Deens. DeefKeue ceeveJepeeleerÛÙee SkeâlesÛes SkeâcesJe efÛevn cnCepes ef¡emlemeYee. hejcesÕejeMeer DeeefCe ceeCemee-ceeCemeebceOÙes Skeâeshee Je SskeäÙe Ie[Jetve DeeCeCÙeeÛes meeOeve cnCepes ef¡emlemeYee. ef¡emlemeYee cnCepes ef¡emleeÛes efpeJeble Mejerj. ef¡emlemeYee ceeveJeer Ieškeâebveer yeveuesueer JemlegefmLeleer Deens. ¢ee meJe& efJeOeeveeÛeer mhe°erkeâjCes mecehe&keâ Meyoeble efouesueer Deensle. ¢ee Deveg<ebieeves Yee<Ùe keâjleevee DeeÛe&efyeMehe meebieleele keâer, ÛeÛe& cnCepes meJeeËÛes ceensjIej. efpeJeueieebÛÙee hejceYesšerÛes mLeU, Skeâ$e megKeele veeboCÙeeÛes DemLeeÙeer ef"keâeCe. ÛeÛe& cnCepes ‘JemegOewJe kegâšgbyekeâced’ ner mebkeâuhevee JeemleJeele DeeCeCÙeeÛes meeOeve!’
 ‘hejcesÕej Øepee’ ¢ee ogmeNÙee efJeYeeieele veJeerve keâjej Je veJeerve Øepee, meeceevÙe Ùeepekeâ heo, mebmkeâejeleerue meeceevÙe Oece&ieg®heoeÛee Skeâ$e menYeeie, ßeæsÛee DeLe&, ke@âLeefuekeâ ßeæeJeble, ef¡emlemeYee Je efyeiej ke@âLeefuekeâ Øepee, ef¡emlemeYee Je efyeiej ef¡emleerpeve DeeefCe Øesef<eleerÙe mJeYeeJeOece& ¢ee veT met$eebÛee Tneheesn kesâuesuee Deens. ef¡emlemeYesÛee JewefÕekeâlesÛee mJeeYeeefJekeâ iegCe mhe° keâjleevee DeeÛe&efyeMehe Yee<Ùe keâjleele keâer, JewefÕekeâ ef¡emlemeYesÛee Demmeue meYeemeo DeeheuÙee ceeleerMeer, osMeeMeer, mebmke=âleerMeer, FeflenemeeMeer, veeieefjkeâlJeeMeer MebYej škeäkesâ yeebOeeruekeâerves Je Fceeveer jenlees. ¢eeJesUer mJeeleb$ÙeJeerj efJe.oe.meeJejkeâj ¢eebÛÙee ‘osnekeâ[tve osJeekeâ[s peeleevee ceOÙes osMe ueeielees DeeefCe ¢ee osMeeÛes DeeheCe osCes ueeielees’, ¢eeÛes Øeefleefyebye Gcešuesues efomeles. DeeÛe&efyeMeheebveer Iesleuesuee JewefÕekeâ DevegYeJe efometve Ùeslees. ‘efLebkeâ iueesyeueer De@keäš ueeskeâueueer’ ¢ee DeeÛe&efyeMeheebÛÙee efJeÛeejmejCeerÛee ØelÙeÙe Ùeslees. Deepe meJe&$e cetueleòJeeÛes Jeejs peieYej DeeefCe efJeMes<ele: Yeejle osMeele Jeenle Demeleevee meJe&Oece& meefn<CeglesefJe<eÙeerÛes efJeÛeej DevegkeâjCeerÙe Deensle. ¢eeefJe<eÙeer DeeÛe&efyeMehe DeelceerÙelesves Yee<Ùe keâjleele keâer, ‘mJele:ÛÙee Oecee&efJe<eÙeer jemle DeefYeceeve yeeUieCes Je ogmeNÙee Oecee&le pes keâener heeJeve, megboj Je melÙe Demesue les veceüheCes mJeerkeâejCÙeeÛeer DeeJe[ "sJeCes ¢eeueeÛe meJe&Oece& mvesnYeeJe efkebâJee meefn<Ceglee cnCeleele.’
 efJeYeeie leerveceOÙes yeeje Øesef<eleebÛes heeÛeejCe Je mLeehevee, ceneOece&ieg¤, ceneOece&ieg¤bÛes mesJeekeâeÙe&, ØemesJekeâ ¢ee met$eebefJe<eÙeer efJeJesÛeve efouesues Deens. ¢eeefJe<eÙeer DeeÛe&efyeMeheebveer kesâuesues Yee<Ùener YeeefJekeâebÛÙee %eeveele DeefOekeâ Yej IeeueCeejs Deens. ¢eele heeshe, efyeMehe, keâeef[&veue, Oece&ieg¤, [erkeâvme ¢ee cetU MeyoebÛeer efveefce&leer, GiecemLeeve ¢eeefJe<eÙeer cetueYetle ceeefnleer JeeÛekeâebÛes %eeve DeefOekeâ mece=æ keâ¤ve peeles.
 efJeYeeie ÛeejceOÙes ØeehebefÛekeâebefJe<eÙeer met$es efouesueer Deensle. ØeehebefÛekeâ ne ef¡emlemeYee DeeefCe peeieeflekeâ meceepe ¢eeceOeuee Deefle cenòJeeÛee ogJee Deens. cnCetve ØeehebefÛekeâebÛes mLeeve ne efJeYeeie DeOeesjsefKele keâjerle Deens. ØeehebefÛekeâ ef¡emlemeYesÛes meef›eâÙe meYeemeo Deensle Je pÙee ceeleerle les jenleele lÙee je°^eÛes veeiejerkeâosKeerue Deensle ne cenòJeeÛee cegöe ÙesLes veceto keâjCÙeele Deeuesuee Deens.
 efJeYeeie heeÛe ‘ceebieuÙeemee"er ef¡emlemeYesleerue peeieeflekeâ heeÛeejCe’ efJeYeeie mene ‘›eleyeæ peesieer-peesefieCeer’ ¢ee met$eeJej iegbHeâuesues Deens. efJeYeeie meeleceOÙes ‘Ùee$eske⤠ef¡emlemeYesÛee ce=lÙegòej Je DeewOJe&osefnkeâ cetUmJeYeeJe Je efleÛes mJeieeaÙe ef¡emlemeYesMeer Demeuesues SskeäÙe’ ¢ee ØekeâjCeele ce=lÙet ner peerJeveeleerue efveCee&Ùekeâ cenòJeeÛeer Iešvee Deens, ne cegöe efJeMeo keâjCÙeele Deeuesuee Deens.
 efJeYeeie Dee"ceOÙes heefJe$e kegâceejer ceefjÙee, hejcesÕej ceelee efnÛes ef¡emle jnmÙeeleerue Je ÛeÛe&ceOeerue mLeeve DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeuesues Deens. ceefjÙesÛeer ßeæe Flekeâer Megæ, meeefòJekeâ Je efve<keâuebkeâ nesleer keâer lÙeecegUs leer mJele:ÛÙeeÛe veJns; lej FlejebÛÙee leejCeeÛesmegæe keâejCe "jueer, ns ¢ee met$eebceOetve oeKeJetve efouesues Deens.
 efJe<eÙe meceejeshe keâjleevee uesKekeâebveer ÛeÛe& ner ef¡emlekeâeÙee Deens. ÛeÛe& ns hejcesÕejeÛes meJe&peCe Deensle DeeefCe ÛeÛe& ne SskeäÙeYeeJe Deens ¢ee eflevneRÛes mhe°erkeâjCe efouesues Deens.
 DevegJeeo ner Skeâ MeeŒe Deens leMeer leer keâueeosKeerue Deens. DevegJeeo keâjCes cnCepes Skeâe DeòejeÛÙee kegâheerleues Deòej ve meeb[lee, lÙeeÛee megiebOe peeT ve oslee ogmeNÙee DeòejeÛÙee kegâheerle "sJeCes nesÙe. ¢eeÛeer ØeefÛeleer ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’ ns hegmlekeâ JeeÛeleevee DevegYetleerme Ùesles. DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ¢eebÛes ceje"er, Fb«epeer, ue@efšve, øeWâÛe Deeoer Yee<eebJej ØeYeglJe Deens. lÙeecegUs ¢ee meJe& Yee<eebÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeebveer ceje"er ¤heeblej kesâuesues Deens. cetU met$eebJej lÙeebveer kesâuesues Yee<Ùe, efÛebleve efJeueesYeveerÙe Je DeYÙeemehetCe& Deens. ¢eeJe<eÙeer Deeheues ceveesiele JÙekeäle keâjleevee efJe<eÙe ØeJesMeele les efueefnleele, ‘cetU met$eeJej efÛebleve keâjleevee ceePes heeÙe hetCe&heCes ceeleerle jesJetve, ceePÙee neleebveer peerJeveeuee Ieó efce"er cee¤ve yeeÙeyeueÛÙee DeeefCe ef¡emleer ßeæsÛÙee Gpes[ele DeeefCe DeeefJe<keâejele hejcesÕejeÛÙee Deble:keâjCeeÛee JesOe IesCÙeeÛee ceer Kee$eerhetJe&keâ ØeÙelve kesâuee Deens’ ¢eeÛeer ØeefÛeleer DeeheuÙeeuee ØelÙeskeâ met$eeJej Yee<Ùe JeeÛeleevee JeeÛekeâebvee peeCeJeles.
 ¢ee hegmlekeâeuee DeeMeerJee&o osleevee efyeMehe ([e@.) Lee@ceme [eyejs efueefnleele keâer, ‘‘DevegJeeokeâeÛee efnbot Oecee&Ûee efJeMes<ele: YeeieJele Oecee&Ûee meKeesue DeYÙeeme Deens. YeejleerÙe Oece& Je mebmke=âleer ¢eebletve Goeòe cetuÙes MeesOetve leer Deelcemeele keâjCÙeekeâ[s lÙeebÛee Dees{e Demelees. cnCetveÛe cetU ef¡e§eve efJe<eÙe DemeuesuÙee ¢ee hegmlekeâele YeejleerÙe mebmke=âleerÛee Jeeme Deens.’’
 Skebâojerle F&ÕejeÛee, ef¡emlemeYesÛee ieewjJe keâjCeeje Je efJeOeeÙekeâ Oece&efÛeefkeâlmesuee ØesjCee Je Øeeslmeenve osCeeje ne «ebLe Deens.
 ‘ceebieuÙeeÛes ceensjIej’
 ceje"er ¤heeblej DeeefCe Yee<Ùe
 cee@efvme. [e@. Hesâefuekeäme ceÛÙee[es
 mebJesovee ØekeâeMeve, JemeF&
 he=‰s – 156.
 
 
 Jee*dceÙe heefjÛeÙe
 meboerhe jeTle, JemeF&
 cees. : 9158948200
 
 Deeheueer ceelee ef¡emlemeYee : DeYÙeemehetCe& efÛebleve Je DeesUKe
 DeeojCeerÙe DeeÛe&efyeMehe (JemeF& Oece&Øeeble) ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebveer ‘Deeheueer ceelee ef¡emlemeYee’ ne «ebLe YeeefJekeâ (Je meJe&) JeeÛekeâebmee"er efueefnuee Deens. heefjefMe°eleerue veeleeU mebosMeemen Jeerme ØekeâjCeebleerue uesKeebceOetve efJemle=leheCes ceelee ef¡emlemeYee ne heefJe$e efJe<eÙe Meyoebefkeâle kesâuee Deens.
 13 ef[meWyej 2009 jespeer, pÙeeJesUer ke=âheeceelee keâefLe[^ue, heehe[er ÙesLes efyeMeheebveer heefJe$e efcemmesÛÙee JeeleeJejCeele JemeF& Oece&ØeebleeÛee keâeÙe&Yeej neleer Iesleuee, lesJneheemetve efyeMeheebveer ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛÙee ceeOÙeceeletve ßeæeJebleebmee"er mebJeeo meeOeuesuee Deens, lees Depetve Ûeeuet Deens. ‘megJeelee&’ceOÙes ‘DeefOeke=âle’ efueefnCÙeeÛÙee efveefceòeeves peeieeflekeâ, lemesÛe Yeejleeleerue DeeefCe DeeheuÙee JemeF&leerue mLeeefvekeâ ÛeÛe&ÛÙee peerJeveMewueerJej Je keâeÙe&ØeCeeueerJej meKeesue efÛebleve kesâues. les cnCeleele keâer, ‘‘JemeF&ÛÙee Yetceerle ceePes yeeueheCe iesues DemeuÙeeves FLesÛe ceuee ßeæsÛes yeeUkeâ[t efceUeues. Jeefj‰ebÛÙee ceeie&oMe&veeKeeueer pemepeMeer DeYÙeemeeÛeer pees[ efceUle iesueer, lemeleMeer ‘ef¡emlemeYee Deeheueer DeeF& Deens’ ner OeejCee Â{ nesle iesueer’’, Demes efyeMehe ØeebpeUheCes cnCeleele. heg{s DeeheuÙee ceveesieleele les cnCeleele –
 1) heeshe meneJes hee@ue ¢eebveer ef¡emlemeYesefJe<eÙeer efJeÛeejuesuee ØeMve Deepener cenòJeeÛee Jeešlees. ef¡emlemeYesÛeer ØeceeCeJeÛeve Iešvee (Lumen Gentium) DeeefCe ef¡emlemeYesÛeer heeUkeâerÙe JeÛeve Iešvee (Gaudium et Spes) ns oesve cemegos ÛeÛe&efJe<eÙeer Debleyee&¢e mhe°erkeâjCe osleele.
 2) cetU «eerkeâ Yee<esleuee ek-kalein ¢ee Meyoeheemetve ‘SkeäuesefmeÙee’ ne Meyo leÙeej neslees. ‘Skeâ-keâuesF&ve’ cnCepes ‘yeensj yeesueeJeCes’. SkeäuesefMeÙeeÛee DeLe& 'convocation' cnCepes ‘Skeâ$e yeesueeJeCes’ (DeefOeJesMeve) Demee neslees. les meejs hejcesÕejemeceesj ‘Skeâpeele’ pecele.
 3) ef¡emleele Skeâ nesCÙeemee"er meJeeËvee heeÛeejCe Peeues Deens. ÛeÛe& lÙee Skeâ$e peceCÙeeÛes ‘ceensjIej’ Deens. pes ef¡emleeJejerue ßeæscegUs Skeâ$e peceleele lÙeebÛeer DeesUKe ‘ÛeÛe&’ ¢ee Meyoeves peieeuee keâ¤ve efoueer peeles. ‘ØeYetÛÙee ceeuekeâerÛee’ Demee lÙeeÛee ceje"er DeLe& nesT Mekesâue. ef¡emleer meboYee&le ÛeÛe&Ûee DeLe& ‘efJeOeerÙegkeäle ceb[Uer’ Demee neslees. ‘ef¡emlekeâeÙee’ cnCetve peieCeejer meYee cnCepesÛe ÛeÛe& efkebâJee ef¡emlemeYee.
 4) ÛeewLÙee ÛejCeele efyeMehe cnCeleele keâer, ef¡emlemeYesÛÙee meJe& IeškeâebÛeer JeemleJelesle meceevelee pejer efometve Ùesle vemeueer lejer Ùee meJeeËÛÙee Debeflece heeÛeejCeevegmeej les meJe& meceeve Deensle. ef¡emlemeYesÛeer ceeb[Ceer cnCepes heeÙejerheeÙejerves kesâuesueer Oece&meòee efJeYeeieCeer Deens (Church is hierarchical). lejerheCe, ef¡emlemeYesleerue ØelÙeskeâ Ieškeâeuee Debeflecele: SkeâÛe OÙesÙe meeOÙe keâjeJeÙeeÛes Deens. cnCepesÛe hejcesÕejeÛÙee ceebieuÙeele mebhetCe&heCes vneTve efveIeCes (Church is Communion).
 ¢ee hegmlekeâeÉejs DeeJeMÙekeâ les ceeie&oMe&ve Je ØesjCee ueeYees nerÛe ØeeLe&vee ceer JemeF&Ûee megheg$e meble ieesvmeeuees ieeefme&Ùee DeeefCe Deeheueer ceelee heefJe$e ceefjÙee ¢eebÛÙee ceOÙemLeerves keâjlees, DeMee ceveesieleeletve ‘ceW{heeUeÛeer JeeCeer’ ¢ee uesKeeveblej efyeMehe Skesâkeâe ØekeâjCeekeâ[s JeUleele. ‘efJeÕeJÙeeheer ef¡emlemeYee’ – ¢ee heefnuÙee efJeYeeieeleerue veT ØekeâjCeebceOetve lÙeebveer, ‘ÛeÛe&ÛÙee Oece&meòesÛeer cetU jÛevee DeeefCe efyeMeheheo’, ‘efyeMeheebÛeer efmeve[’, ‘efJeJeen DeeefCe kegâšgbye : efmeve[Ûeer efMekeâJeCe’, ‘ueeJeoelees meer’, ‘DemeeceevÙe keâ®Cee GlmeJe Je<e&’, ‘vÙeeÙe DeeefCe Meebleer’, ‘peeieeflekeâ efceMeve jefJeJeej’, ‘peeieeflekeâ Meebleerefove’, ‘JewefÕekeâ ef¡emlemeYesMeer DeLe& menYeeefielee’ ns efJe<eÙe ceeb[ues Deensle. lÙee efJeYeeieeleerue yueye& Demee Deens keâer, uesKekeâ cnCeleele keâer, ef¡emleeÛes peerJevemece=æerÛes keâeÙe& Skeâ Deens Je les MesJešheÙeËle Skeâ jneJes cnCetve efyeMeheebÛÙee SskeäÙeemee"er hes$eeÛee Jeejmeoej, heeshemeensye ¢eebÛeer ef¡emleeves mLeehevee kesâueer Deens. ‘heeshe’ ne Fb«epeer Meyo ‘heehee’ ¢ee cetU Meyoeheemetve Ùeslees, Demes les cnCeleele. ef¡emleeÛÙee veeJeeves efyeMehe DeeheuÙeeuee mJeeOeerve kesâuesuÙee "jeJeerkeâ ef¡emlemeYesÛee DeefOekeâej heeneleele. ef¡emlemeYesÛes mebhetCe& peerJeve efleÛes cemlekeâ-ef¡emle ÙesMetØeceeCes, ogmeNÙeebÛÙee efnleemee"er Demeles. heefnuÙee efJeYeeieeleerue DeeMeÙe DeMee ØekeâejÛee Deens.
 ogmeNÙee efJeYeeieele efyeMeheebveer ‘Yeejleeleerue ef¡emlemeYesyeöue Yee<Ùe kesâues Deens.’ ef¡emlemeYee DeeefCe meeceeefpekeâ vetleveerkeâjCe’, ‘Gheemevee DeeefCe mebmke=âleerkeâjCe’, ‘DeeOegefvekeâ DeeJneveebvee Yeejleeleerue ÛeÛe&Ûee Øeeflemeeo’ DeMee Yeeieele uesKekeâebveer cnšues Deens keâer F&ÕejevegYeJe Jee{efJeCÙeemee"er, osJeMeyo Je mee›eâeceWles ¢eebÛÙee ¤heeves ef¡emlemeYesceOÙes DeOÙeelceeÛeer peer efMeoesjer Deens, efleÛÙeeletve heefJe$e $ewkeäÙeeJej DeefOeef‰le Demee KeesueJejÛee F&ÕejevegYeJe njskeâ ceeCemeeves IesCes iejpesÛes Deens.
 eflemeNÙee efJeYeeieele mLeeefvekeâ ef¡emlemeYee efJeMes<ele: JemeF& Oece&Øeeble ¢eeJej efšhheCeer kesâueer Deens. ¢eele lesjeJÙee ØekeâjCeele ‘Deeheues ÛeÛe& DeeefCe Deeheuee Oece&Øeeble’ceOÙes efyeMehe cnCeleele keâer, JÙeehekeâ Âef°keâesveeletve efJeÛeej kesâuÙeeJej ef¡emlemeYee lees Skeâeshee mebIešve-efmeæ heæleMeerj ceeb[Ceerves Je Skeâ efMemleyeæ efveÙeceyeeefOele mebmLee cnCetve peieles. ÛeewoeJÙee ØekeâjCeele ‘Oece&ØeebleerÙe ØeMeemeve’ ¢ee meojele uesKekeâebveer, ‘DeLe&meefceleer Je ceeueceòee meefceleer’, ‘Mew#eefCekeâ OeesjCe’, ‘DeejesiÙemesJee’, ‘Oece&ØeebleeÛeer ßesCeeryeæ jÛevee’, ‘ueQefiekeâ DevÙeeÙeeJej vÙeeÙe osCÙeemee"er DeeÙeesie’, ‘Øemeej efveÙeb$eCe meefceleer’, lemesÛe ‘Oece&ØeebleeÛes Fb«epeer ceeefmekeâ (Shantidoot) ¢ee efJe<eÙeebJej ØeYeeJeer Yee<Ùe kesâues Deens.
 hebOejeJÙee ØekeâjCeele ‘Deeheues mee›eâeceWleceÙe peerJeve’ ¢ee efJe<eÙeeJej les cnCeleele keâer, ‘‘yeeefhlemcee mee›eâeceWle ns meJe& mee›eâeceWleebÛes ØeJesMeÉej Demetve les leejCeØeehleermee"er DeeJeMÙekeâ Deens.’’ meesUeJÙee ØekeâjCeeleerue ‘Deeheueer ef¡emleer ßeæe’ceOÙes les ‘ef¡emleer ßeæe vekeäkeâer keâMeeJej?’, ‘ßeæe efomeueermegæe heeefnpes’, ‘ßeæe-Je<e& meebielee meesnUe’, ‘heefJe$e kegâmeeÛeer KetCe’, ‘heefJe$e ceefjÙee osJeceelee’, ‘megkegâj ceeTueerÛee veesJnsvee’, ‘lemeefyejermeceesjÛeer ØeeLe&vee’, ‘ob[#ecesÛeer hetJe&heeref"keâe’, ‘heefjhetCe& ob[#ecee’, ‘legjerveÛes heefJe$e JeŒe’ ¢ee efJe<eÙeebJej Deeheues efJeÛeej ceeb[ues Deensle. heg{s melejeJÙee ØekeâjCeele ‘Deeheueer ef¡emleer Gheemevee’ceOÙes efyeMehe cnCeleele keâer, ‘‘heefJe$e efcemmesÛÙee JesUer JesoermesJee keâjCeeNÙee DeeheuÙee JesoermesJekeâebÛeer pe[CeIe[Ce keâjCes, lÙeebÛÙee JesoermesJeskeâ[s peeleerves ue#e osCes, lÙeebÛÙeemee"er Keeme JesMeYet<ee GheueyOe keâ¤ve osCes, ¢ee iees°eRyeeyele Oece&ieg¤bveer o#e DemeeÙeuee nJes. De"jeJÙee ØekeâjCeeleerue ‘DeeheuÙee ßeæsÛes jnmÙe’ ceOeerue, GoenjCeeLe&, ‘ÙesMet : veeleeU meesnàÙeeÛee keWâõefyebot’ceOÙes les cnCeleele keâer, ef¡emleer Gheemevee Je<e& DeeiecevekeâeU efkebâJee Øeefle#eekeâeUeves meg¤ nesles. ceeveJeeÛee heg$e ¢ee DeLee&ves MegYeJele&ceeveele JeehejCÙeele DeeuesuÙee Gkeäleer meJe&meeOeejCeheCes leerve iešeble cees[leele. ceeveJeheg$e pees ÙesCeej Deens, lÙeeefJe<eÙeer pÙee mebyeesOeve keâjleele lÙee heefnuÙee iešele Ùesleele. ogmeNÙee iešeleerue ceb[Uer ner ceeveJeheg$eeÛÙee ¢ee DeJeveerleueeJejerue ke=âlÙeebÛee DebleYee&Je keâjles. eflemeNÙee iešeleerue ceb[Uer lÙeeÛÙee cejCe Ùeelevee DeeefCe hegve®lLeeve ¢ee meboYee&Ûee DebleYee&Je keâjles.
 SkeâesefCemeeJÙee ØekeâjCeele ‘Deeheues Oece&ieg¤’ ¢ee efJe<eÙeeJej Yee<Ùe keâjleevee efyeMehe cnCeleele keâer, ‘‘Oece&ieg¤bvee ef¡emleeves ‘meceefhe&le kesâues’ cnCepesÛe lÙeebvee hejcesÕejeÛÙee neleer meesheefJeues. ef¡emlemeYee DeeheCee Oece&ieg¤bkeâ[tve Deepe oesve iees°ebÛeer Dehes#ee keâjles. ØeYet ef¡emleeMeer Demeuesues Deeheues Ieefve‰ veeles Je a configuration to christ.’’ lÙeeÛe yejesyej les heg{s cnCeleele keâer, ‘‘Deecner ef¡emleeÛes mesJekeâ Je hejcesÕejeÛÙee jnmÙeeÛes keâejYeejer Deenesle. Deeheues ØelÙeskeâ ØeJeÛeve cnCepes, ceePeer efMekeâJeCe ceePeer veener, lej pÙeeves ceuee hee"efJeues Deens lÙeeÛeer Deens. ceer ef¡emleeÛÙee MejerjeÛee Yeeie yevetve lÙeeÛÙee Deefmcelesle efJejIeUtve iesuees heeefnpes.’’ MesJešer "animarum Zelus" cnCepes DeelcÙeebmee"er keâUkeâU DeeefCe ueeskeâebmee"er DeemLee "sJeueer heeefnpes Demes les cnCeleele.
 efJemeeJÙee ØekeâjCeele ‘Deeheues heeUkeâerÙe OeesjCe’ ¢eeceOÙes efyeMehe cnCeleele keâer, Oece&efMe#eCe cnCepes ef¡emleer peerJeveeÛee Yekeäkeâce heeÙee Deens. DeeheCe DeeheuÙee cegueebÛes meJeeËieerCe Yeues heeneCÙeeme efMekeâues heeefnpes. DeeheuÙee cegueeb-cegueeRveer peerJeveele KeNÙee DeLee&ves ÙeMemJeer JneJes cnCetve lÙeebvee Oece&efMe#eCe IesCÙeeme Øeeslmeenve Åee.’’ ‘Jee{les ØeeLe&veemebIe Je ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûes efvekeâ<e’ ¢ee meojele les cnCeleele keâer, ‘‘ceefjÙee ceeioeuesvee henešsme ØeYet ÙesMetÛÙee keâyejspeJeU peeles. ØeYet ef¡emleeÛes ce=le Mejerj efleuee ve Dee{UuÙeeves leer ieeWOeUele he[les. heCe mJele:ntve Skeâšer kegâ"uesner Devegceeve efkebâJee efve<keâ<e& ve keâe{lee leer OeeJele efMe<Ùeebkeâ[s peeles Je PeeuesuÙee IešvesefJe<eÙeer lÙeebvee Keyej osles.’’ ‘meeJe&peefvekeâ efnlee’Ûeer mebkeâuhevee (meJeexoÙe)’ ceOÙes Meg›eâJeej efoveebkeâ 5 peguew 2013 jespeer heeshe øeâeefvmeme ¢eebveer ‘ßeæsÛee ØekeâeMe’ ¢ee lÙeebÛÙee heefnuÙee efJeÕehe$eeÛee (Encyclical) oeKeuee efouee Deens.
 DeeojCeerÙe efyeMehe Meslekeâjer yeebOeJeebÛÙee JÙeLeebyeöuener yeesueeÙeuee efJemejle veenerle. MeslekeâNÙeebvee hee"yeU, DeeOeej, Gòespeve osleevee DeeefCe lÙeebvee meeJejleevee DeelcenlÙesÛÙee ceeiee&Ûes meceLe&ve cegUerÛe neslee keâecee veÙes, Demeb les cnCeleele. efJeJeen meesnUs, ceÅeJeešhe DeeefCe DeVeveemee[er ¢eebJej lÙeebveer hejKe[ Yee<Ùe kesâues Deens. MesJešer veeleeU mebosMeele les cnCeleele keâer, ‘‘ØeYet ÙesMet ØekeâeMeeheemetve pevceuesuee ØekeâeMe Deens.’’
 ØekeâeMekeâ cnCetve yeesueleevee Heâeoj je@yeš& yeer. ef[meespee ¢eebveer ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeves iesueer Deveskeâ Je<ex DeJÙeenleheCes Øeefmeæ kesâuesues ‘DeefOeke=âle’ ns meoj vekeâUle Oece&ØeebleeÛes OÙesÙe-efoMee OeesjCe DeLeJee keâeÙe&efoMee "jJeCeejs ØeYeeJeer ceeOÙe yeveues. lÙeeletve Oece&Øeebleeuee heg{erue Deveskeâ Je<ex JeešÛeeue keâjCÙeemee"er ceesueeÛes ceeie&oMe&ve DeeefCe ØesjCee efceUle jenerue ¢eele Mebkeâe veener, Demes Yee<Ùe kesâues.
 DeeÛe&efyeMeheebveer meoj hegmlekeâ Deeheues efoJebiele efhelee mJe. DeBLeveer Lee@ceme ceÛÙee[es ¢eebvee meceefhe&le kesâues Deens.
 efyeMehe cnCeleele, ‘‘pÙeebÛÙee efhele=Ú$eeKeeueer ceer ef¡emleer ßeæsÛeer cegUe#ejs efiejJeueer DeeefCe pÙeebÛÙee ØesjCesves ceer ØeYetÛÙee ceàÙeele ØeJesMe keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe Iesleuee lÙee ceePÙee Jeef[ueebÛee lÙeebÛÙee pevceMeleeyoerefveefceòes (1916-2016) ner MeyoHegâueebÛeer DeeWpeU Dehe&Ce keâjlees.’’
 hee@ue ef[cesuees ¢eebveer hegmlekeâemee"er kesâuesues ce=Kehe=‰ner mecehe&keâ. DeeojCeerÙe DeeÛe&efyeMeheebveer ‘Deeheueer ceelee ef¡emlemeYes’Ûeer DeesUKe DeefleMeÙe DeYÙeemehetCe& efjleerves JeeÛekeâ DeeefCe YeeefJekeâebheg{s "sJeueer Deens. meJeeËveerÛe ne «ebLe JeeÛeeJee Je meb«ener "sJeeJee, Demes ceuee meebieeJesmes Jeešles.
 ‘Deeheueer ceelee ef¡emlemeYee’
 uesKekeâ : DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es
 peerJeve oMe&ve ØekeâeMeve, efiejerpe
 efkebâcele : ®. 100/-; he=‰s : 292.
 
 
 ceW{heeUeÛeer JeeCeer : ef¡emle efJeÕeemeeÛeer ØeefÛeleer
 DeeÛe&efyeMeheebÛes DeeCeKeer Skeâ hegmlekeâ ‘ceW{heeUeÛeer JeeCeer’ ØekeâeefMele Peeues Deens. ¢ee hegmlekeâeleerue leerve efJeYeeieeble SketâCe DeúeJeerme ØekeâjCes Deensle DeeefCe Skeâ heefjefMe° Deens. efyeMehe ØekeâjCeebÛeer meg®JeeleÛe ‘yeesueefJelee Oeveer JesieUeefÛe’ ¢ee ceveesieleeheemetve keâjleele. ¢ee ceveesieleele hegmlekeâeÛee GösMe les efJeMeo keâjleele. ‘‘keâewšgbefyekeâ ØesceeÛÙee JeeleeJejCeele ef¡emleer ßeæe Hegâuele peeles, ÚesšŸee veeleJeeuee pespet-ceeJeueerÛeer DeesUKe keâ¤ve osCeejs Deepeer-Deepeesyee ns ßeæsÛes oerhemlebYe Demeleele,’’ DeMeer keâeJÙeceÙe meg®Jeele les keâjleele. ¢ee ceveesieleele les heg{s cnCeleele keâer, ‘‘yeg[leer ns peve ve osKeJes [esUe’’ ¢ee Gkeäleervegmeej Deepe peerJeveeÛÙee njSkeâ #es$eele veJeveJeerve DeeJneves Dee Jeemetve GYeer Deensle.
 heg{s ØekeâjCe heefnues ‘‘ÛeÛe& keâeÙeoe (Canon Law) keâMeemee"er? heemetve efyeMehe ØekeâjCeebvee meg®Jeele keâjleele. ‘‘pej ef¡emlemeYee ner osJeeÛeer Øepee (Skeâ kegâšgbye) Demesue lej ‘‘ef¡emlemeYesceOÙes ‘ke@âveve uee@’ ¢ee keâeÙeÅeeÛeer, efveÙeceebÛeer iejpe leer vescekeâer keâeÙe?’’ Demes yejsÛe ueeskeâ efJeÛeejleele.’’ DeMeer meg®Jeele keâ¤ve efyeMehe ‘ke@âveve uee@’ Ûeer GheÙegkeälelee efJeMeo keâjleele.
 ‘osJe meoesefole le®Ce Deens’ ¢ee ogmeNÙee ØekeâjCeele efyeMehe cnCeleele keâer, ‘‘DeepeÛee ÙegJee keâesCe? lej, heeshe øeâeefvmeme ns efoueKegueemeheCes meebieleele keâer, ÙegJee (Youth) veeJeeÛeer JemlegefmLeleer veener. ÙegJee DeJemLee ner kesâJeU Skeâ keâefuhele iees° Deens. heeÛeJÙee ØekeâjCeele yeeuekeâ-heeuekeâ hejmhej mebyebOeeyeöue efyeMehe yeesueleele. ogmeNÙee efJeYeeieeleerue Dee"JÙee ØekeâjCeele ‘efJeJeen DeeefCe kegâšgbye’ ¢eeefJe<eÙeer ‘kegâšgbye’ ¢ee efJe<eÙeeJejerue efmeve[yeöue yeesueleevee lÙeebveer, jesce ÙesLes efyeMeheebÛeer peer meJe&meeOeejCe efmeve[ mebheVe nesCeej Deens, lÙeemee"er heeshe øeâeefvmeme ¢eebÛÙee keâeÙee&ueÙeeletve ‘efuevesDeeceWlee’ ner efJe<eÙe hegefmlekeâe meJe& Oece&Øeebleele hee"efJeCÙeele Deeueer Deens, ner ceeefnleer hegjefJeleele. yeejeJÙee ØekeâjCeele ‘JewJeeefnkeâ peerJeve-Skeâ menØeJeeme’ ceOÙes ‘efJeJeeneÛÙee meg®JeeleerÛÙee keâeueeJeOeerleerue menØeJeeme’ceOÙes pÙee pees[hÙeebÛee JewJeeefnkeâ ØeJeeme megKeØeo Je ÙeMemJeer "juee Deens, pÙeebveer De[ÛeCeer, mecemÙeebvee meceLe&heCes oesve nele kesâuesues Deensle, lÙeebÛes DevegYeJe GodyeesOekeâ "jleerue Demes cnšues Deens. ‘kegâšgbye ceeveJepeeleerÛeer mebmLee’ ceOÙes kegâšgbyeeefJe<eÙeerÛÙee ®{er, hejbheje DeeefCe veerefleefveÙece ns mee#eeled hejcesÕejevesÛe ueeJetve efouesues Deensle, DeMeer ØeeÛeervekeâeueerve ceeveJeer meceepeeÛeer mecepetle nesleer Demes uesKekeâ cnCeleele.
 eflemeNÙee efJeYeeieeleerue ‘ke@âLeefuekeâ Oece&ieg®heo’ ¢ee efJe<eÙeeJej efyeMeheebveer efJemleejeves efueefnues Deens. les cnCeleele keâer, ‘‘ØeYet ef¡emle SkeâcesJe DeeefCe hejceesÛÛe Ùeepekeâ Deens.’’ heg{s les cnCeleele keâer, ‘‘efyeMeheebveer [eskeäÙeebJej nele "sJetve pÙeebvee Oece&ieg®heoeÛeer oer#ee efoueer Je ØeYet ef¡emleeÛÙee hejceesÛÛe ieg®heoeceOÙes, pÙeebvee menYeeieer keâ¤ve Iesleues lÙee IešvesÛeer Dee"JeCe Deepe ne heefJe$e lesueeÛee efcemmeeyeueer Dehe&Ce keâjerle Demeleevee DeeheCe ke⤠Ùee.’’ les heg{s cnCeleele keâer, ‘‘ef¡emlemeYee DeeheCee Oece&ieg¤bkeâ[tve Deepe oesve iees°eRÛeer Dehes#ee keâjles. ØeYet ef¡emleeMeer Demeuesues Deeheues Ieefve‰ veeles Je Configuration to christ. mecejme keâ¤ve DeefOekeâ yeUkeâš keâjCes, heCe lÙeeÛe JesUer there has to be a transcending of ourserves, a renunciation of what is simply our own, of the much santed self-fulfilment.
 melejeJÙee ØekeâjCeele efyeMehe cnCeleele keâer, ‘‘HeâeojlJeeÛes heeÛeejCe HegâueJee’’, pegvÙee keâjejeleerue MecegJesue DeeefCe Flej efkebâJee veJÙee keâjejeleerue Øesef<ele ¢eebÛÙeeØeceeCes hejcesÕej ceeveJeeuee ceveg<ÙeebceOetveÛe lÙeeuee Oece&ieg¤ nesCÙeemee"er yeesueeefJele Demelees. ¢eeueeÛe ‘heeÛeejCe’ Demes cnCeleele.
 ‘‘Deveskeâ Heâeome&-SkeâÛe HeâeojlJe’’ ceOÙes les cnCeleele, ‘‘meJe& oeref#ele Oece&ieg¤bÛes jespeÛes peerJeve ØeYet ef¡emleeÛÙee SkeâcesJe meJeexÛÛe Oece&ieg¤heoeJej meJe&mJeer DeJeuebyetve Demeles.’’ ‘Deeheues ØecegKe Oece&ieg¤’ ¢ee ØekeâjCeele les cnCeleele keâer, ‘‘Oece&ØeebleeÛes efyeMehe ØelÙeskeâ Oece&«eeceele Skeâ ØecegKe Oece&ieg¤ vesceleele. keâe lej ef¡emleeÛÙee ¢ee efJeYeeieeleerue ßeæeJebleebÛeer keâeUpeer IesCÙeemee"er.’’ ØecegKe Oece&ieg¤bveer heeUeJeÙeeÛÙee heLÙeebyeöuener uesKekeâ Yee<Ùe keâjleele –
 1) DeeheuÙee meeneÙÙekeâ Oece&ieg¤bÛee DeeefCe ØeehebefÛekeâebÛee efJeÕeeme mebheeove keâje.
 2) ØecegKe Oece&ieg¤bveer DeeheuÙee DeieesojÛÙee ØecegKe Oece&ieg¤bÛeer efveboeveeuemleer keâjCÙeeÛes Je lÙeebÛÙee Ûegkeâe keâe{CÙeeÛes šeUe.
 3) Deeheueer pesLes vesceCetkeâ Peeueer Deens, lesLes DeeuÙeeJej DeeheuÙee DeieesojÛÙee vesceCetkeâerÛÙee Oece&«eeceele peeCÙeeÛes MekeäÙelees šeUe.
 4) ØecegKe Oece&ieg¤bveer DeeheuÙee meeneÙÙekeâ Oece&ieg¤befJe<eÙeer ueeskeâebheg{s keâOeerner JeeÛÙelee ke⤠veÙes.
 5) ØecegKe Oece&ieg¤bveer, Oece&«eeceeleerue Heâeojebvee Skeâ$e DeeCeCÙeeÛes vesnceer ØeÙelve keâjeJesle.
 6) ØelÙeskeâ Oece&«eeceele Vision DeeefCe Mission Statement DemeeJes.
 7) meJe&meeOeejCe veJeerve DeeuesuÙee ØecegKe Oece&ieg¤bveer mene les yeeje ceefnves DeeheuÙee Oece&«eeceele yeoue Ie[Jetve DeeCeCÙeeÛeer F&<ee& LeebyeJeeJeer.
 8) ØelÙeskeâ Oece&ieg¤bveer DeeheuÙee nJeeueer kesâuesuÙee ueeskeâebÛeer keâeUpeer Iesleevee mJele: hejcesÕej-Øeerleerle Je hejcesÕej MeneCeheCeele Jee{CÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee.
 9) Oece&«eeceeleerue Skeâelejer meeneÙÙekeâ Oece&ieg¤bvee DeeheCe keâes"s Deenesle, ¢eeÛeer keâuhevee efouÙeeefMeJeeÙe ØecegKe Oece&ieg¤bveer Oece&«eece mees[t veÙes.
 10) Oece&«eeceeleerue meJeeËÛes iewjmecepe DeeefCe ieeNneCes, og:Ke DeeefCe mebIe<e& ns Ssketâve IesCÙeemee"er Skeâ Ùeb$eCee ØecegKe Oece&ieg¤bveer GYeer keâjeJeÙeeme nJeer.
 ‘ØecegKe Oece&ieg¤-Oece&«eece kegâšgbyeeÛes ØecegKe’, ‘ØecegKe Oece&ieg¤ DeeefCe heefJe$e efcemmee’, ‘ØecegKe Oece&ieg¤ DeeefCe mecesšeÛee ØeeÙeef§eòe mee›eâeceWle’ ¢eener ØekeâjCeeble lÙeebveer Oece&ieg¤bvee GodyeesOeve kesâues Deens. ogmeNÙee Jn@efškeâve efJeÕeheefj<eosÛÙee efMekeâJeCegkeâervegmeej ef¡emlemeYee ner ‘mecetnebÛee mecetn’ cnCetve mebyeesefOeueer peeles. lÙeevegmeej ‘ueneve ef¡emleer mecetn’ ÛeUJeU meg¤ Peeueer. ‘Oece&ieg¤bÛee ueneve ef¡emleer mecetneble ØeeOeevÙeeves menYeeie ¢ee lesefJemeeJÙee ØekeâjCeele uesKekeâebveer ns efJeMeo kesâues Deens. 2000 meeueer JemeF& Oece&Øeebleele PeeuesuÙee ‘Oece&ØeebleerÙe efmeve[’ceOÙes cetueieeceer ueneve ef¡emleer mecetn keâeÙe&heæleeruee DeefOekeâ Ûeeuevee osCÙeele Deeueer. DeMee Øekeâejs ef¡emlemeYee meJe& YeeefJekeâebÛÙee menYeeefielesÛes Je SskeäÙeeÛes Øeleerkeâ JneJes Demes "jefJeCÙeele Deeues. ÛeesefJemeeJÙee ØekeâjCeele HeâeojebÛÙee yeouÙeebmebyebOeer yeesueleevee uesKekeâ cnCeleele keâer, ‘‘HeâeojebÛeer yeoueer’ ¢ee iees°erÛes ØecegKe ueeYeeLeea ns lÙee efJeefMe° peeiesleerue (Oece&«eeceeleerue) osJeØepeeÛe Demeles.
 hebÛeefJemeeJÙee ØekeâjCeele efyeMehe Oece&ieg¤bÛÙee peerJeveeleerue megOeejCeehej heefjJele&veeJej yeesueleele. les cnCeleele, ‘‘Oece&ieg®heoemebyebOeer pes ceneve Je cegkeäleer osCeejs Deens, les mJeefveefce&le Demes vemeles, lej les Deecneb meJeeËvee oeve cnCetve efoues peeles. efyeMehe heg{s cnCeleele keâer, megOeejCee ne Meyo oesve Øekeâejs mecepetve Ieslee ÙesF&ue –
 1) Deecneb Oece&ieg¤bÛeer peerJeves ‘MegYeJele&ceeveeMeer’ megmebiele keâjCes.
 2) ¢eeÛee DeLe& DeeheCe lÙeeÛÙee Gefö°eMeer, cnCepes ØecegKe Ùeepekeâ, ÙesMet ef¡emleeMeer vesnceer heefjhetCe&jerlÙee Skeâ¤he nesCes. meefJJemeeJÙee ØekeâjCeele ‘ØecegKe Oece&ieg¤ : Skeâ ØeMeemekeâ’ ¢ee meboYee&le yeesueleevee ØecegKe Oece&ieg¤bÛeer Keeueerue keâeceebmee"er peyeeyeoejer DemeuÙeeÛes efveef§ele keâjleele –
 1) efveOeer ieesUe keâjCes 2) Fceejleer 3) DenJeeue 4) ueeskeâJeie&Ceer.
 ‘ØecegKe Oece&ieg¤ DeeefCe mebmke=âleerkeâjCe’ ceOÙes uesKekeâ cnCeleele keâer, ‘‘DeeheuÙee ef¡emleer peerJeveeuee DeeheuÙee mece=æ YeejleerÙe mebmke=âleerÛee megiebOe DeJeMÙe Deeuee heeefnpes.’’ MesJešÛÙee ØekeâjCeele efvejeshe Iesleevee uesKekeâebveer, JemeF& Oece&Øeebleele meceeefJe° DemeuesuÙee Oece&ieg¤bÛÙee JeÙeesceeve keâejCeemleJe heoefveJe=òeer ¢eeefJe<eÙeerÛÙee OeesjCeeyeöue efJeÛeej JÙekeäle kesâues Deensle.
 DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebÛÙee keâeÙe&keâle=&lJe DeeefCe efJeodJeòesyeöue yeesueeÙeÛeb lej Kethe meebieCÙeemeejKes Deens. mebef#ehleheCes yeesueeÙeÛes lej 1973 meeueer meble heeÙeme ieg®efJeÅeeueÙe, ieesjsieeJe ÙesLes lÙeebveer YeejleerÙe Je hee§eelÙe leòJe%eeveeÛee DeYÙeeme hetCe& kesâuee. øeâevmeÛÙee efueDeesve FLeuÙee peieØeefmeæ efJeÅeeheer"eletve lÙeebveer ef¡emleer F&Meheefj%eeveeÛeer heoJeer 1976 meeueer mebheeove kesâueer. efyeMeheebveer DeeleeheÙeËle Deveskeâ veeceebefkeâle je°^erÙe, Deeblejje°^erÙe heeleUerJej ØeeOÙeehekeâ cnCetve DeOÙeeheve kesâues Deens. Oeeefce&keâ megmebJeeo ¢ee Jn@efškeâveÛÙee efJeYeeieeletve ØekeâeefMele nesCeeNÙee 'Pro Dialogo' ¢ee efveÙelekeâeefuekeâeÛes les mebheeokeâ nesles. Jn@efškeâve efmešer ÙesLes heesheÛÙee ‘DeeblejOeceeaÙe megmebJeeo DeeÙeesiee’Ûes les Deb[j mes›esâšjer nesles. 16 peevesJeejer 2008 jespeer heeshe meesUeJes yesvesef[keäš ¢eebveer lÙeebvee ‘DeeÛe&efyeMehe’ ner ceeveo heoJeer efoueer. 19 ef[meWyej 2009 heemetve JemeF& Oece&ØeebleeÛes DeeÛe&efyeMehe cnCetve keâeÙe&Yeej meebYeeUle Deensle. DeeefMeÙee Keb[eleerue efJeefJeOe efyeMehe heefj<eoebÛÙee Hesâ[jsMeveleHexâ (FABC) keâeÙe&jle DemeuesuÙee ‘meJe&hebLeerÙe SskeäÙe DeeefCe meJe&OeceeaÙe megmebJeeo’ ¢ee keâeÙee&ueÙeeÛes les oesve JesUe ÛesDejheme&ve nesles. HesâyeÇgJeejer 2020 heemetve Yeejleeleerue ‘ke@âLeefuekeâ efyeMeheebÛÙee heefj<eos’Ûes mes›esâšjer pevejue cnCetve les keâeÙe&Yeej meebYeeUle Deensle. 8 peguew 2020heemetve les heeshecenesoÙeebÛÙee Oeeefce&keâ megmebJeeo ceb[UeÛes meomÙe Deensle.
 ceje"er Yeeef<ekeâ Yeeieele DeeleeheÙeËle keâeÙe& kesâuesuÙee meJe& Heâeojebvee meoj hegmlekeâ DeeÛe&efyeMeheebveer meceefhe&le kesâues Deens. Heâeoj jsceb[ ®ceeJe ¢eebÛes cegKehe=‰ Gòece.
 ‘ceW{heeUeÛeer JeeCeer’
 uesKekeâ : DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es
 peerJeve oMe&ve ØekeâeMeve, efiejerpe
 efkebâcele : ®. 150/-; he=‰s : 158.