सुवार्ता

  – Heâe. ([e@.) peesSue ef[kegâvne, SJnjMeeF&ve efmešer, JemeF&
 
 ‘efyeMehe’ ¢ee MeyoeÛes cetU «eerkeâ Meyo ‘Sefhemkeâesheesme’ (episcopos) ceOÙes Deens pÙeeÛee DeLe& ‘efvejer#ekeâ’, ‘osKejsKe keâjCeeje’ efkebâJee ‘heÙe&Jes#ekeâ’ Deens. efyeMehe ns Øesef<eleebÛes GòejeefOekeâejer Demeleele. lÙeebvee ‘ef¡emleeÛÙee ÙeepekeâlJeeÛeer hetCe&lee’ efceUles. ÙegefveJnme&ue ÛeÛe&ÛÙee ke@âveve keâeÙeÅeevegmeej les Ùeepekeâ DeeefCe efyeMehe ¢eebvee oer#ee leele. efyeMehe heeUkeâ DeeefCe ØeMeemekeâ DemeeJes ueeieleele. heg{erue iees°eRmee"er les peyeeyeoej Demeleele :-
 1) ef¡emlemeYesÛeer DeefOeke=âle efMekeâJeCe efMekeâJeCes.
 2) ßeæe DeeefCe veweflekeâlesÉejs peieeuee heefJe$e keâjCes, kesâJeU heoeveg›eâceevegmeej SkeâmebIeheCes JeehejCes.
 3) ke@âLeefuekeâebvee lÙeeÛÙee DeefOekeâej#es$eele efJeMes<ele: heefJe$e GheemevesceOÙes ØeMeeefmele keâjCes (ke@âveve 375).
 ‘Sefhemkeâeshe@efyeue’ÛÙee heeÛe cetueYetle iegCeebÛes ke@âveve keâeÙeÅeeceOÙes mebef#ehleheCes JeCe&ve kesâues Deens :-
 1) ‘‘Kebyeerj ßeæe, Gòece veweflekeâlee, Oeeefce&keâlee, DeelcÙeebmee"er keâUkeâU, MeneCeheCe, efJeJeskeâ DeeefCe ceeveJeer meodiegCeebceOÙes Glke=â° DemeCes DeeefCe lÙeebvee lÙeebÛee keâejYeej ÛeeueJeCÙeemee"er Flej osCeiÙee megmeppe keâjleele.
 2) Ûeebieues mevceeefvele DemeeJes.
 3) lÙeebÛes JeÙe efkeâceeve 35 Je<ex DemeeJes.
 4) efkeâceeve les heeÛe Je<ex hetCe& kesâuesues Oece&ieg¤ DemeeJesle.
 5) Øesef<eleerÙe Oece&heer"eves ceevÙelee efouesuÙee efLeDeesuee@peer efkebâJee ke@âveve uee@ceOÙes [e@keäšjsš efkebâJee efkeâceeve ceemšme&Ûeer heoJeer DeeJeMÙekeâ (Canon 378).
 ÙeesiÙe Úeveveer kesâuÙeeJej DeeefCe keâeUpeerhetJe&keâ ieesUe kesâuesuÙee ceeefnleerÛÙee DeeOeejeJej, lemesÛe Ternus ÛÙee DeeOeejeves GcesoJeejebyeöue DelÙeble ieesheveerÙe heæleerves ieesUe kesâuesueer ceeefnleer DeeefCe Sefhemkeâesheue keâe@vHeâjvmeÛÙee ceeie&oMe&keâ leòJeebvegmeej (Goe. CBCI) heeshecenesoÙe ‘efyeMehe’ efveÙegkeäle keâjleele. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&ceOÙes efyeMehe vesnceerÛe heg®<e Demeleele.
 efyeMeheebÛee DeefYe<eskeâ
 heeshe cenesoÙeebkeâ[tve he$e Øeehle PeeuÙeeveblej, efyeMeheebÛee oer#eeefJeOeer leerve ceefnvÙeebÛÙee Deele nesCes DeeJeMÙekeâ Deens. efyeMeheebÛÙee DeefYe<eskeâeleerue ‘ce@šj’ cnCepes DeefYe<eskeâ keâjCeejs efyeMehe ns efveJe[ PeeuesuÙee efyeMeheebÛÙee [eskeäÙeeJej efkebâJee keâceerle keâceer, efØeefvmeheue keâe@vmes›esâšj nele "sJeleele. DeefYe<eskeâeÛÙee ØeeLe&vesDeeOeer ns Meeblelesle kesâues peeles.
 DeefYe<eskeâeÛÙee ØeeLe&vesceOÙes ¢ee Heâe@ce&’Ûee meceeJesMe Deens. ke=âleerÛÙee JewOelesmee"er lÙeeleerue meJeeËle DeeJeMÙekeâ YeeieeceOÙes meebieCÙeele Ùesles, ‘‘Deelee ¢ee efveJe[uesuÙee JÙekeäleerJej legPeer Mekeäleer, heefjhetCe& Deelcee hee"Je, pees let Øesef<eleebvee efouee, pÙeecegUs lÙeebveer ØelÙeskeâ ef"keâeCeer heefJe$e mLeeve cnCetve ÛeÛe&Ûeer mLeehevee kesâueer, pesLes legPÙee veeJeeÛeer vesnceer mlegleer DeeefCe ieewjJe nesF&ue.’’
 ‘efyeMehe’ ¢ee veeceeÛÙee efJeefJeOe Úše
 efyeMehe pÙeebÛÙeeJej Oece&ØeebleeÛeer peyeeyeoejer (cnCepes osJeeÛÙee ueeskeâebÛee Skeâ Yeeie) meesheefJeueer peeles, lÙeebvee ‘[eÙeesmesmeve efyeMehe’ ‘Oece&ØeebleerÙe efyeMehe’ cnCeleele.
 Flejebvee – keâesCelÙeener Oece&ØeebleeefJevee – ‘šeršŸeguej (veeceOeejer) efyeMehme’ cnCeleele (ke@âveve 376).
 Oece&ØeebleerÙe efyeMehe ÛeÛe&ÛÙee efJeefMe° efJeYeeieeceOÙes DeeheuÙee Oece&ØeebleeÛes vesle=lJe keâjerle DemeuÙeeves, lÙeevee ‘meøeâeieve efyeMehe’ cnCetve DeesUKeues peeles pÙeeceOÙes cesš^eshee@efuešve mejOece&ØeebleeÛee meceeJesMe veener.
 Oece&ØeebleerÙe efyeMeheebvee ‘meeneÙÙekeâ efyeMehe’Ûeer DeeJeMÙekeâlee Yeemeueer lej lÙeebveer lemes efveJesove ÅeeJes Je ¢ee keâeÙee&mee"er ÙeesiÙe DemeuesuÙee efkeâceeve leerve HeâeojebÛeer Ùeeoer Jn@efškeâvekeâ[s hee"JeeJeer (ke@âveve 403).
 Oece&ØeebleerÙe efyeMeheebveer JeÙeeÛeer 75 Je<ex hetCe& kesâuÙeeveblej Deeheuee jepeerveecee heeshekeâ[s megheto& keâjeJee. heeshecenesoÙe ceie meJe& heefjefmLeleer efJeÛeejele IesTve lÙeevegmeej lejleto keâjleele (ke@âveve 401).
 pesJne kesâJne heeshe jepeerveecee mJeerkeâejleele, lesJne DeMee ‘jepeerveecee’ efouesuÙee efyeMeheebvee ‘efyeMehe Scesefjšme’ (ceeveo efyeMehe) ¢ee veeJeeves mebyeesOeCÙeele Ùesles.
 Jn@efškeâve DeefOekeâ ÙeesiÙe JeešuÙeeme ‘keâesDe@[pÙegšj (heoefmeæ GòejeefOekeâejer) efyeMehe’ efveÙegkeäle ke⤠Mekeâleele. keâesDe@[pÙegšj efyeMehe ¢eebvee GòejeefOekeâejer nesCÙeeÛee DeefOekeâej Deens (ke@âveve 403,3).
 cesš^eshee@efuešve efkebâJee DeeÛe&efyeMehe ns ÛeÛe&ÛÙee efJeefMe° Øeeble DeeefCe ØeosMeeMeer pees[uesues Deensle. les 'Suffragan' efyeMeheebMeer cnCepes, ÛeÛe&Ûee ØeosMe efkebâJee Øeeble ¢eebÛes mebÙeespeve keâjleele (ke@âveve 435).
 cesš^eshee@efuešve DeeÛe&efyeMehe ¢eebvee ‘he@efueÙece’, ‘peyeeyeoejer-men-DeefOekeâejeÛes efÛevn’ Øeehle nesles. heeshe keâesCelÙeener Oece&ieg¤uee efkebâJee cee@efvmeefveÙejuee ‘DeeÛe&efyeMeheeb’Ûeer ‘JewÙeefkeälekeâ heoJeer’ osT Mekeâleele (Goe. heeshe yesvesef[keäš meesUeJes ¢eebveer Jn@efškeâveceOeerue cee@efvme. Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebÛÙee mesJesÛeer oKeue Iesle lÙeebvee ‘DeeÛe&efyeMehe’ ner JewÙeefkeälekeâ heoJeer efoueer DeeefCe 2008 ceOÙes lÙeebÛeer veeefMekeâÛes efyeMehe cnCetve efveÙegkeäleer kesâueer).
 keâeef[&veume : ‘keâe@uespe Dee@Heâ keâeef[&veume’ mLeeheve keâjCÙeemee"er DeeefCe efveÙeceebvegmeej heesheÛeer efveJe[ keâjCÙeemee"er heesheÉejs keâeef[&veume efveÙegkeäle kesâues peeleele. ns keâeef[&veume efJeÕe ef¡emlemeYeskeâefjlee heeshemee"er GheueyOe jenleele, Skeâef$eleheCes keâeÙe& keâjleele DeeefCe JewefÕekeâ ÛeÛe&ÛÙee owvebefove keâeÙee&ceOÙes heeshevee ceole keâjleele. ØelÙeskeâ keâeef[&veuevee jesceÛÙee Oece&ØeebleeceOÙes Skeâ efJeefMe° ÛeÛe& vescetve efoues peeles. ÛeÛe&ceOÙes keâeef[&veue ef[keâve, keâeef[&veue Oece&ieg¤ DeeefCe keâeef[&veue efyeMehme Deensle.
 keâe@uespe Dee@Heâ keâeef[&veume keâe@vkeäuesJn (heesheÛeer efveJe[ keâjCÙeemee"er Demeuesueer heefj<eo) ojcÙeeve heesheÛeer efveJe[ keâjleele. heeshe ns ef¡emleeÛes efJnkeâj DeeefCe efJeÕe ÛeÛe&Ûes ceW{heeU Deensle. lÙeebÛÙeekeâ[s ÛeÛe&ceOÙes meJeexÛÛe, hetCe&, leelkeâeU DeeefCe JewefÕekeâ meeceevÙe DeefOekeâej Deens. heeshe ns ÛeÛe& jesceÛÙee Oece&ØeebleeÛes efyeMehe Demeleele (ke@âveve 331).
 yeeÙeyeueJej DeeOeeefjle efyeMeheebÛes keâeÙe&
 leejCeeÛee Fefleneme ne kegâueefhelee, vÙeeÙeeOeerMe, jepes DeeefCe mebos°s ¢eebÛÙeeÉejs FŒeeSueÛÙee yeeje JebMeeÛeer keâeUpeer IesCÙeeÛeer ‘ÙeeJes’ (hejceefhelÙeeÛeer) Ûeer heæleMeerj hejbheje oMe&Jeles. meeceevÙele: efyeMeheebÛeer Yetefcekeâe, keâeÙe& Je DeOÙeelce DeeefCe efJeMes<ele: efyeMeheebÛes efyeMehe (cnCepes heeshe) mecepetve IesCÙeemee"er leejCe Fefleneme Skeâ efÛevn, Øeleerkeâ DeeefCe mebkesâle cnCetve Øeefleefyebyeerle keâjles.
 cetuele:, efMe#eCe, ØeJeÛeve Je DeejesiÙeoeve ¢eeble ÙesMetves efkeâleer Peesketâve efoues nesles les veJeerve keâjej metefÛele keâjles DeeefCe ÛeÛe&Éejs ner mesJee Ûeeuet "sJeCÙeeÛeer lÙeeÛeer ØeyeU FÛÚe nesleer. cnCetveÛe, lees heefnuÙee ‘heeshe’ DeeefCe Øesef<eleebvee leesÛe DeefOekeâej oslees.
 – DeMegæ DeelcÙeebJej DeefOekeâej, Deepeej DeeefCe jesie yejs keâjCÙeemee"er Mekeäleer (ceòeÙe 10:2).
 – ÙesMetÛÙee veeJeeves Øesef<eleebvee mJeerkeâejCÙeemee"er DeefOekeâej (ceòeÙe 10:14).
 – Øesef<eleebvee mJeerkeâejCes ns ÙesMet DeeefCe efhelÙeeuee mJeerkeâejCÙeemeejKes Deens (ceòeÙe 10:40).
 – ÙesMet hes$eeuee mJeiee&ÛÙee efkeâuuÙee oslees, yeebOeCÙeeÛee / ceeskeâUs keâjCÙeeÛee DeefOekeâej oslees (ceòeÙe 16:18-19).
 – pej lÙeebÛÙeehewkeâer oesIes keâesCelÙeener efJe<eÙeeJej mencele Demeleerue lej les mJeiee&le cebpetj kesâues peeF&ue (ceòeÙe 18:15-20).
 – FŒeeSueÛÙee yeeje JebMeebÛee Øesef<ele vÙeeÙe keâjleerue (ceòeÙe 19:28).
 – veslee ne mesJekeâ DemeeJee (uetkeâ 22:26-27).
 – mesJekeâeves ef¡emleeuee mJeerkeâejeJes DeeefCe lÙeeÛes SskeâeJes, ‘‘pÙeeves lÙeeuee hee"efJeues Deens’’ (uetkeâ 10:16, Ùeesneve 13:20).
 cnCetve heeršj (heeshe cnCetve) Deeheuee DeefOekeâej efJeMes<ekeâ¤ve hesvšskeâe@mšheemetve Øesef<ele menkeâeNÙeebvee (efyeMehme) DeefOekeâej Jeeštve oslees (‘keâe@uesefpeDees’ cnCepes Skeâ ùoÙe DeeefCe ceve/Skeâpegšerves/meceeve efJeÛeejmejCeer) DeeefCe efyeMehme lÙeebÛeer keâener keâeÙex Oece&ieg¤byejesyej Jeešleele («eerkeâ Meyo Øesefmyešsjesme cnCepes Je[erue/Ùeepekeâ/heeUkeâ).
 efMeJeeÙe, SefhemkeâesheesF& (efyeMehme) ¢ee MeyoeÛee meboYe& lÙeeÛÙee efJeefJeOe yeejkeâeJÙeebmen mhe° kesâuee Deens :
 – peerJeveeÛes mebJeOe&ve keâjCÙeemee"er osKejsKe keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer (Øes.ke=â. 1:20).
 – meblegefuele JÙekeäleer (Øes.ke=â. 4:35).
 – ef[keâvmeÛeer heejKe DeeefCe lÙeebÛÙeeJej DeeMeerJee&oeÛee nele "sJeCÙeeÛÙee efÛevnemen lÙeevee DeefOeke=âle keâjCes (Øes.ke=â. 6:3-6).
 – Oecee&efOekeâeNÙeebvee YesšCes (efyeMehe-Oece&ieg¤ Skeâelce mebIešvee yeveJeleele) (Øes.ke=â. 20:17, šeÙešme 1:5).
 – mJele:Jej, keâUheeJej ue#e "sJeCÙeemee"er, hejcesÕejeÛÙee ÛeÛe&Ûes heeuevehees<eCe keâjCÙeemee"er (Øes.ke=â. 20:28).
 – ef¡emleeÛes mesJekeâ… efyeMehe DeeefCe ef[keâvmemen (efHeâueerhe 1:1).
 šeÙešmeÛÙee yeesOehe$eele efyeMeheÛes efJeefMe° iegCe veceto keâsues Deensle :
 – pees keâesCeer efyeMeheÛÙee heoeÛeer Deekeâeb#ee yeeUielees lÙeeuee Skeâ Goeòe keâeÙe& nJes Demeles (1efleceLeer 3:1).
 – efyeMehe efvebosÛÙee heueerkeâ[s Demeues heeefnpesle… lÙeevee hewMeeÛee ueesYe vemeeJee (1efleceLeer 3:2-3).
 – pes DeefOekeâej heoeJej Demeleele les GheosMe DeeefCe efMekeâJeCÙeemee"er hee$e DemeeJesle (1efleceLeer 5:17).
 – pes keâener keâjeÙeÛes jentve iesues nesles les JÙeJeefmLele keâjCÙeemee"er (šeÙešme 1:5).
 – efyeMehe efveoex<e DemeCes DeeJeMÙekeâ Deens… efJejesOe keâjleele lÙeebÛes Keb[ve keâjCÙeemee"er… (šeÙešme 1:7-9).
 – legceÛÙee veslÙeebÛeer Dee"JeCe "sJee… lÙeebÛÙee ßeæsÛes DevegkeâjCe keâje (FyeÇer 13:7).
 – legceÛÙee veslÙeebÛeer Dee%ee heeUe… lÙeebÛee efnMesye kesâuee peeF&ue (FyeÇer 13:17).
 – ceW{heeU DeeefCe DeelcÙeebÛÙee mebj#ekeâekeâ[s hejle efHeâje (1 heeršj 2:25).
 – … keâUheemee"er GoenjCes Jne (1hes$e 5:1-3).
 – veJeerve MenjeÛÙee 12 iesšdmeJej FŒeeSueÛÙee 12 JebMeebÛeer veeJes efueefnueer peeleerue (Øekeâšer 21:12).
 – veJeerve pes®meuesceÛÙee 12 heeÙeeYejCeerJej 12 Øesef<eleebÛeer veeJes Dee{Uleerue (Øekeâšer 21:14).
 meJeeËle cenòJeeÛes cnCepes, ‘‘…pÙeeuee ceePee efMe<Ùe JneÙeÛes Deens lÙeeves mJele:uee veekeâejues heeefnpes DeeefCe lÙeebÛee ›eâe@me GÛeuetve ceePÙee ceeies ÙeeJes…’’ (ceeke&â 8:34).
 DeMee Øekeâejs, ØelÙeskeâ efyeMeheebÛeer peyeeyeoejer – ÙesMetÛÙee Øesef<eleebÛes DevegkeâjCe keâjCeeje cnCetve – ‘vÙeeÙe, Meebleer DeeefCe heefJe$e DeelcÙeele Deevebo’ ¢eeJej DeeOeeefjle, osJeeÛÙee jepÙeeÛee Skeâ ØeeceeefCekeâ mee#eeroej DeeefCe ØeJele&keâ Deens… (jesceve 14:17).
 efyeMeheebÛÙee keâeÙee&mebyebOeer ÛeÛe&Ûeer hejbheje
 meg®JeeleerÛÙee ef¡e§eve mecegoeÙeeÛes JewefMe°Ÿe cnCepes keâesFveesefveÙee (menYeeefielee / meeceeefÙekeâjCe / menJeeme / menYeeie/Ùeesieoeve) ns lÙeebÛÙee Ûeej DevegkeâjCeerÙe jenCeerceve/mee#eerceOÙes Øeefleefyebefyele nesles : Øesef<eleebÛes efMe#eCe, yebOegYeeJe, ef¡emleMejerj DeeefCe ØeeLe&vee (Øes.ke=â. 2:42-47) DeeefCe Øesef<ele (efyeMehme) ns heefnuÙee Melekeâeleerue ef¡e§eveebÛÙee cegueYetle ÛeÛe& mecegoeÙeeÛes (BEC) DeefJeYeepÙe Yeeie nesles.
 meble heeršjÛes GòejeefOekeâejer (cnCepes, heeshe) DeeefCe Øesef<eleebÛes GòejeefOekeâejer (cnCepes, efyeMehe) ns Skeâ Mejerj cnCetve SkeâceskeâebMeer mebyebefOele DeeefCe Skeâef$ele Deensle (Ùeesneve 21:15-17-19). cnCetve, hesvšskeâe@mš heemetveÛe, ÛeÛe&ves DeeheuÙee ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛes Øesce, mesJee DeeefCe SkeâerÛee DeeosMe (Ùeesneve 13-17) cegueYetle ef¡emleer heefjJeej, Oece&Øeeble DeeefCe jesceÛes efyeMehe cnCetve heeshemen JewefÕekeâ ÛeÛe&Éejs heg{s vesuee. GoenjCeeLe&, DeBefšDeeskeâÛes meWš FivesefMeÙeme (megceejs F. me. 105ceOÙes) efJeefJeOe JeÙeesieš, JebMe, Jeie&, efuebie, JÙeJemeeÙe, mebmke=âleer FlÙeeoeRÉejs Øesef<eleerÙe efMekeâJeCe DeeefCe Skeâelcelee/heefjJele&ve Øeefleefyebefyele keâjCeeNÙee ‘mLeeefvekeâ ÛeÛe&’yeöue yeesueleele.
 heefnuÙee MelekeâebojcÙeeve, yeeefhlemcee IesleuesuÙee ef¡e§eveebmee"er ef¡emleMejerjeÛee GlmeJe ne meJeeËle cenòJeeÛee hewuet neslee DeeefCe Oece&ieg¤ DeeefCe ef[keâvmemen efyeMehe GheemevesÛes DeOÙe#eheo Yet<eJeeÙeÛes. DeMee efmeve@efkeämemeÛes DeOÙe#e Oece&ieg¤ nesles lesJne efyeMeheebveer lÙeebÛÙee keâefLe[^ueceOÙes DeeMeerJee&oerle kesâuesuee (DeeefCe ¢ee he@efjMeceOÙes hee"Jeuesuee ) heefJe$e efcemmeeceOÙes Skeâ Yeeie hÙeeueeceOÙes "sJele Demele (heefJe$e efcemmee ojcÙeeve Ùegkeâefjefmškeâ ØeeLe&vesceOÙes veceto kesâuesuÙee efyeMeheebÛÙee veeJeeMeer Demeuesuee mebyebOe legcneuee mecepesue). cegueieeceer ef¡emlemeYes (BEC) Ûeer mebKÙee Jee{uÙeecegUs, Oece&«eece leÙeej kesâues iesues DeeefCe efyeMeheebvee ØelÙeskeâ ef"keâeCeeÛÙee efcemmeeceOÙes DeOÙe#eheo Yet<eefJeCes DeMekeäÙe Peeues. DeMeeØekeâejs, hee§eelÙe ÛeÛe&ceOÙes efyeMeheebvee efouesueer efJeefMe° Yetefcekeâe cnCepes -1) ØemesJekeâebvee oer#ee 2) Â{erkeâjCe (DeheJeeoelcekeâ heefjefmLeleerle Oece&ieg¤vee megheto& kesâues peeles).
 meceüeš keâe@vmšbšeF&ve (280-337) ¢eebÛÙee DeeßeÙeecegUs, ‘efyeMehe’ ner mebkeâuhevee ‘jepesMeejer efyeMehe’ cnCetve efJekeâefmele Peeueer. lÙeecegUs ØelÙeskeâ Oece&Øeeble SkeâeÛe efyeMeheebÉejs Meeefmele nesles DeeefCe lees heesheMeer Skeâefve‰ jenles. pes¤meuesce, DeueskeäPeebef[^Ùee, DeBefšDee@keâ DeeefCe keâe@vmšBefšveesheueÛÙee meg®JeeleerÛÙee ÛeÛe&ceOÙes SkeâelcelesÛÙee efJeefMe° OeesjCeemen jesceceOeerue ÛeÛe& meJe& ÛeÛe&ceOÙes ‘ØeLece’ cnCetve efmLejheCes Ûeeuet jeefnues. meble heeršj, meble hee@ue ¢eebÛÙee newleelcÙeebcegUs DeeefCe ÚUuesuÙee ef¡e§eveebÛÙee MeefkeäleMeeueer mee#eeroejebcegUs jesceuee De«eieCÙe mLeeve efceUeues Deens.
 ØeLece Jn@efškeâve heefj<eosÛes Ûes Oece&efve‰ mebefJeOeeve ‘heemšj Sšve&tme’ (1869-1870, yegæerJeeo, GoejceleJeeo, YeeweflekeâJeeoeMeer efveie[erle cegöŸeebmebyebOeer cegös neleeUCÙeemee"er) leer ÛeÛe&keâ[s jesceÛes efyeMehe ‘‘ØecegKe’’ ¢ee °erves heeneles, lej ogmejer Jn@efškeâve keâewefvmeue (1962-1965) JewefÕekeâ ÛeÛe&Ûee heeÙee efyeMeheebyejesyejÛe mLeeefvekeâ ÛeÛe& heeshe ØecegKe Deensle lÙeeJej ogmejer Jn@efškeâve keâewefvmeue Yej osles (LG 19). heeshe cegKÙe efyeMehe cnCetve Flej efyeMeheebÛeer vesceCetkeâ keâjleele (LG 27) DeeefCe ÛeÛe&ceOeerue efyeMeheebÛÙee heeUkeâerÙe keâeÙee&ueÙeeJejerue DeeosMe ‘ef¡emlegme oesefcevegme’ efyeMeheebÛes efJeefJeOe hewuet mecepetve IesCÙeemee"er, DeYÙeeme keâjCÙeepeesies Deensle.
 Oece&ØeebleerÙe efyeMeheebÛes keâeÙe&
 Oece&ØeebleerÙe efyeMehe efveÙeceyeæ keâeÙe&keâejer DeeefCe vÙeeefÙekeâ DeefOekeâejebmen lÙeebÛÙee efJeefMe° ÛeÛe&Ûes mebÛeeueve keâjleele (ke@âveve 391). ÛeÛe& efkebâJee lÙeebÛÙeeJej meesheefJeuesuÙee efJeefMe° keâeÙee&Ûes ØeefleefveefOelJe keâjleele. efÉleerÙe Jn@efškeâve heefj<eo ns leerve DeOÙeeÙeebceOÙes yeejkeâeF&ves mhe° keâjles :
 (1) JewefÕekeâ ÛeÛe&ceOeerue efyeMeheebÛes keâeÙe&.
 (2) efyeMehe ¢eebÛes mJele:ÛÙee ÛeÛe& /Oece&ØeebleeÛÙee mebyebefOele keâeÙe&.
 (3) Deveskeâ ÛeÛe&ÛÙee meeceevÙe efnleemee"er efyeMeheebÛes menkeâeÙe&.
 efÉleerÙe Jn@efškeâveÛÙee ceOÙes veceto kesâuÙeeØeceeCes efyeMeheebÛeer cetU Yetefcekeâe heeUkeâ DeeefCe ØeMeemekeâ DemeCes Deens, ‘‘Oece&Øeeble ne osJeeÛÙee ueeskeâebÛee Skeâ efJeYeeie Deens pees efyeMeheebkeâ[s meesheefJeuee peelees, ¢ee Oece&Øeebleeuee efyeMehe Je Oece&ieg¤bÛÙee meeneÙÙeeves ceeie&oMe&ve kesâues peeles. efyeMeheebyejesyej Skeâefve‰ jentve DeeefCe MegYeJele&ceeve DeeefCe ef¡emleMejerjeÉejs heefJe$e DeelcÙeeves Skeâe mecegoeÙeele lÙeeÛÙeeÉejs efvecee&Ce kesâuesues, ns Skeâ efJeefMe° ÛeÛe& yeveles pÙeeceOÙes ef¡emleeÛes Skeâ heefJe$e, ke@âLeefuekeâ DeeefCe Øesef<eleerÙe ÛeÛe& KejesKej GheefmLele DeeefCe meef›eâÙe DemeeJes’’ (CD 11).
 ÛeÛe&Jejerue omleSsJepe keâener efJeefMe° #es$eekeâ[s heenlees : Ùeepekeâ, ÛeÛe&Ûeer Skeâelce mebmLee, iejerye, efJeÕeemeemee"er ÚUuesues ef¡e§eve DeeefCe efceMevejer ¢eebÛÙeekeâ[s ue#e osles (LG 22-23).
 ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee ke@âšsefkeâPece «ebLe (CCC) efyeMeheebÛes keâeÙe& mhe° keâjlees. ner Yetefcekeâe Oece&Øeebleeleerue keâeÙee&Meer mebyebefOele Deens DeeefCe efJeMes<ekeâ¤ve leer leerve keâeÙeeËJej Yej osles : efMekeâJeCes, heefJe$e keâjCes, osKejsKe keâjCes.
 DeOÙeeheve keâeÙee&ueÙe : ØeYetÛÙee Dee%esvegmeej Je ‘‘meJe& ueeskeâebvee megJeelexÛeer Iees<eCe keâjCes’’ (ceeke&â 16:15), ‘ßeæsÛes otle’ cnCetve, veJeerve efMe<Ùeebvee ef¡emleekeâ[s Deekeâef<e&le keâjCÙeemee"er, Øesef<eleerÙe ßeæsÛes Demmeue efMe#ekeâ cnCetve, ef¡emleeÛee DeefOekeâej mJeerkeâejles (LG 25). ‘Øesef<eleebÛÙee GòejeefOekeâeNÙeebvee owJeer meeneÙÙe osKeerue efoues peeles Je heeršjÛÙee GòejeefOekeâeNÙeebÛÙee menJeemeele efMekeâJeues peeles’ (CCC892).
 heefJe$eerkeâjCeeÛes keâeÙe& : efyeMeheebvee ‘meJeexÛÛe ÙeepekeâeÛÙee ke=âhesÛee keâejYeejer’’ (LG 26) cnCetve DeesUKeues peeles, cegKÙele:, heefJe$e efcemmeeyeefoueeveele les efkebâJee lÙeebÛÙee Oece&ieg¤ceeHe&âle ns Dehe&Ce kesâues peeles. efyeMehe DeeefCe Ùeepekeâ ÛeÛe&uee lÙeebÛÙee ØeeLe&vee, keâeÙex, osJeeÛes JeÛeve DeeefCe mee›eâeceWles ¢eebveer heefJe$e keâjleele. lÙeebÛes GoenjCe ueeskeâebvee MeeÕele peerJeve efceUefJeCÙeemee"er Skeâ$e "sJeles (CCC 893). Jeeef<e&keâ lesueeÛÙee efcemmee ojcÙeeve ner Skeâlee efometve Ùesles.
 ØeMeemekeâerÙe keâeÙe& : efyeMeheebvee Vicar (ue@efšve Vicarius=a 'Substitute') cnCepes ØeefleveerOeer DeeefCe Legate of Christ cnCepes ‘ÙesMetÛes ØeefleefveOeer’ cnCetve metefÛele keâjles (CCC 894) efyeMeheebÛee DeefOekeâej ne mebhetCe& ÛeÛe&ÛÙee SkeâlesceOÙes DeeefCe ÛeÛe&ÛÙee ceeie&oMe&veemen Deens (LG 27). efyeMehe ¢eebvee Skeâ DeeoMe& Je efyeMeheebÛÙee heeUkeâerÙe keâeÙee&Ûee Skeâ vecegvee cnCetve DeesUKeues peeles (CCC 985-896)
 meble heeshe efÉleerÙe pee@ve hee@ue ¢eebveer mebhetCe& peieeÛes heeUkeâ cnCetve DeefKeue peieeMeer mebJeeo meeOeuee, heeshe yesvesef[keäš meesUeJes ¢eebveer lÙeebÛÙee uesKeveeletve efyeMeheebÛes keâeÙe& efkeâleer meKeesue Deens, ns oeKeJetve efoues DeeefCe heeshe øeâeefvmeme mJele:uee 21JÙee Meelekeâeleerue Skeâ ‘DeeoMe& efyeMehe’ cnCetve Øekeâš keâjleele.
 efnhheesÛee meWš Deiemšerve (354-396-430) : ‘efyeMehe’ ¢ee MeyoeÛee meejebMe osleele keâer, ‘‘ceer legceÛÙeemee"er pees Deens les ceuee IeeyejJeles; ceer legPÙeeyejseyej pees Deens les ceePes meeblJeve keâjles. legceÛÙeemee"er ceer efyeMehe Deens; heCe legceÛÙeeyejesyej ceer ef¡emleer Deens. heefnues keâle&JÙe Deens, veblejÛeer ke=âhee Deens.’’ KejbÛe, efkeâleer Kejb Deens!