सुवार्ता

  – Heâe. ([e@.) je@yeš& yeer. ef[meespee
 
 DeeleeheÙeËle ‘%eevemeeefnlÙee’leerue pÙee hegmlekeâebÛee DeeheCe DeYÙeeme kesâuee leer hegmlekesâ Ùengoer Oece&«ebLeeceOÙes lemesÛe ef¡emleer (ke@âLeefuekeâ lemesÛe Øee@šsmšbš) Oece&«ebLeeceOÙes (pegvee keâjej) Dee{Uleele. cee$e Deelee DeeheCe %eevemeeefnlÙeeleerue pÙee oesve hegmlekeâebÛee DeYÙeeme keâjCeej Deenesle leer hegmlekesâ Heâkeäle ke@âLeefuekeâ Oece&«ebLeeceOÙes Dee{Uleele. leer oesve hegmlekesâ Deensle : ‘yesveefmeje’ (efkebâJee efmejekeâ) DeeefCe ‘MeueceesveÛee %eeve«ebLe’. ner oesve hegmlekesâ yeeÙeyeueÛÙee ke@âLeefuekeâ DeeJe=òeerleerue efÉleerÙe mebefnlesÛee Yeeie Deensle. ¢ee efÉleerÙe mebefnlesceOÙes SketâCe meele hegmlekeâebÛee meceeJesMe neslees : leesyeerle, ÙengoerLe, yee®Ke, yesveefmeje, %eeve«ebLe, cekeäkeâeyeer 1, cekeäkeâeyeer 2.
 ner meele hegmlekesâ Skeâ lej «eerkeâ Yee<esle efueefnueer iesuesueer Deensle efkebâJee efnyeÇt Yee<esletve «eerkeâ Yee<esle Yee<eebleefjle kesâueer iesuesueer Deensle. lÙeecegUs FmeJeer meve 90ÛÙee Deemeheeme peeefcveÙee (DeeleeÛes lesue DeJeerJe FŒeeSue) ÙesLes PeeuesuÙee Ùengoer Oece&hebef[leebÛÙee heefj<eosle efveef§ele keâjCÙeele DeeuesuÙee Ùengoer Oece&«ebLeeÛÙee Ùeeoerle lÙeebÛee meceeJesMe nesT Mekeâuee veener. heg{s ceeefš&ve uÙegLej ¢eeves pesJne 1534 meeueer yeeÙeyeueÛes pece&ve Yee<esle Yee<eeblej kesâues lesJne cetU efnyeÇt Oece&«ebLeeletve pegvÙee keâjejeÛeer hegmlekesâ lÙeeves mJeerkeâejueer. kesâJeU «eerkeâ Yee<ee SJe{ŸeeÛe keâejCeeJe¤ve lÙeeves Jejerue meele hegmlekesâ JeieUueer veenerle lej osJeotle, ce=leebmee"er ØeeLe&vee, heefJe$e ceefjÙesÛee mevceeve DeMee ke@âLeefuekeâ efMekeâJeCeeruee ner hegmlekesâ DeeOeejYetle "jleele cnCetve lÙeeves DeeheuÙee Øee@šsmšbš DeeJe=òeerceOÙes lÙeebÛee meceeJesMe keâjCÙeeÛes šeUues.
 De) Ssefleneefmekeâ meboYe&
 yesveefmeje Je %eeve«ebLe ¢ee oesvner hegmlekeâebvee Skeâ meceeve Ssefleneefmekeâ heeÕe&Yetceer ueeYeuesueer Deens. leer heeÕe&Yetceer Deens «eerkeâ-jesceve mebmke=âleerÛeer. FmeJeer meve hetJe& 333 meeueer DeueskeäPeeb[j o «esš ¢eeves heefMe&Ùeekeâ[tve he@uesmšeF&ve efpebkeâues. lÙeeveblej mebhetCe& FŒeeSueJej «eerkeâebÛee Debceue meg¤ Peeuee. heefMe&Ùeve meceüeševes ÙengÅeebJej ueeouesuee keâj «eerkeâ meeceüepÙeele meg¤Ûe jeefnuee. F.me.het.322 meeueer «eerkeâ meceüeš DeueskeäPeeb[j cejCe heeJeuee. lÙeeveblej lÙeeÛÙee meeceüepÙeeJej oesve šhhÙeeble oesve JesieJesieàÙee ef"keâeCeÛÙee meceüešebveer jepÙe kesâues. F.me.het. 322 les 198 ojcÙeeve FefpehleÛÙee še@uesceeRÛeer jepeJeš FŒeeSueceOÙes nesleer. ¢ee jepeJešerle ÙengÅeebÛeer heefjefmLeleer leMeer Ûeebieueer nesleer. [scesefš^Ùeme veeJeeÛÙee «ebLeheeueeÛÙee DeeosMeeJe¤ve efnyeÇt Oece&«ebLe levekeâ ¢eeÛes «eerkeâ Yee<esle Yee<eeblej keâjCÙeele Deeues. lÙeemee"er 70 MeeŒeer ueeskeâebvee lewveele keâjCÙeele Deeuesues nesles. lÙeebÛÙee Yee<eeblejele SkeâJeekeäÙelee nesleer. 70 ¢ee Debkeâemee"er «eerkeâ Yee<esle DemeuesuÙee MeyoeJe¤ve lÙee Yee<eeblejeuee ‘meshlegDeeefpeble’ Demes cnšues peeles. heg{s les jesceve efueheerleerue LXX ¢ee jesceve DebkeâebJe¤ve DeesUKeues peeT ueeieues. ‘meshlegDeeefpeble’ ne Ùengoer Je nsuuesCeer («eerkeâ Yeeef<ekeâ) ¢eebvee pees[Ceeje ogJee ceeveuee peelees.
 F.me.het. 198 veblej FŒeeSueceOÙes še@uesceeRÛeer jepeJeš mebheg°ele Deeueer. lÙee ef"keâeCeer efmeefjÙeeÛes mesuesÙegmeer[ IejeCes jepÙe ke⤠ueeieues. Deelee cee$e FŒeeSueceOeerue JeeleeJejCe yeouetve iesues. Demeefn<Ceglee DeeefCe ÚUJeeo ¢eebveer heefJe$e Yetceer keâuebefkeâle Peeueer. meJe&$e «eerkeâ Yee<ee Je mebmke=âleer ¢eebÛee peyejomleerves Øemeej kesâuee peeT ueeieuee. lÙeeÛee heefjCeece jepekeâejCe, Oece&, meceepe, mebmke=âleer, meeefnlÙe, keâuee ¢eebÛÙeeJej nesT ueeieuee. «eerkeâ leòJe%eeve peieYej hemejues. «eerkeâ ner osJeebÛeer Je peieeÛeer Yee<ee ceeveueer peeT ueeieueer. keâój Ùengoer Oecee&efYeceeveer ueeskeâebvee ner efJeÛeejmejCeer hešueer veener. cekeäkeâeyeer yebOetbÛÙee vesle=lJeeKeeueer lÙeebveer yeb[ GYeejues. lÙeeÛee Je=òeevle cekeäkeâeyeeRÛÙee hegmlekeâele JeeÛeeÙeuee efceUlees. he@uesmšeF&veÛÙee one veiejebvee ‘okeâeheueerme’ ns veeJe he[ues, les DeeheuÙeeuee veJÙee keâjejelener JeeÛeeÙeuee efceUles.
 jepekeâerÙe ØeeflemeeoeJÙeefleefjkeäle ÙengÅeebveer mesuesÙegmeer[ jepeJešeruee DeeCeKeer oesve ØekeâejÛee Øeeflemeeo efouee : mee#eelkeâejJeeoer DeeefCe %eeveJeeoer! mee#eelkeâejJeeoer Âef°keâesveevegmeej DeeheCe Øeehle heefjefmLeleerle nleyeue Peeuesues Deenesle. lÙeecegUs Deelee kesâJeU F&Õejer nmle#esheeÛeer Jeeš heeneÙeÛeer DeeefCe pÙee hejcesÕejeves DeeheuÙeeuee FefpehleÛÙee iegueeceefiejerletve DeeefCe yeeefyeueesveÛÙee nöheejerletve megKe¤he ¢ee heefJe$e Yetceerle DeeCeuesues Deens leesÛe hejcesÕej DeeheuÙeeuee Ùeener heefjefmLeleerletve megKe¤heheCes yeensj keâe{erue DeMeer efJeÛeejmejCeer ÙengÅeebceOÙes Jee{erme ueeieueer Je lÙeeletveÛe ‘oeefveSue’Ûes hegmlekeâ GoÙeeme Deeues (F.me.het. 167).
 %eeveJeeoer Âef°keâesveevegmeej Øeehle heefjefmLeleeruee leeW[ ÅeeÙeÛes Demesue lej DeeheCe meg%elesves Jeeieues heeefnpes. mebos°s Feflenemepecee Peeues nesles, Ùeepekeâ nleyeue Peeues nesles, ueeskeâ ieeWOeUuesues nesles. DeMee JesUer %eeveer heg®<eebveer DeeheuÙee yeesOeJeÛeveebveer ueeskeâebvee ceeie&oMe&ve keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer. lÙeeletveÛe ‘yesveefmeje’ ¢eebÛeer yeesOeJeÛeves ns hegmlekeâ cegUele efnyeÇt Yee<esle efueefnues iesues DeeefCe keâeueeblejeves lÙeeÛes «eerkeâ Yee<esle Yee<eeblej keâjCÙeele Deeues.
 FmeJeer meve hetJe& 63 ceOÙes jesceer ueeskeâebveer he@uesmšeF&ve efpebkeâues. F.me.het. 30 ceOÙes lÙeebveer FefpehleJej mJeejer keâ¤ve lÙeeJejosKeerue keâypee efceUefJeuee. lelhetJeea DeueskeäPeeb[j o «esš ¢eeves FefpehleceOeerue ceWefHeâme Menjeuee mJele:ÛÙee veeJeeJe¤ve ‘DeueskeäPeebef[^Ùee’ Demes veeJe efoues (Deepe lÙeeÛe MenjeÛÙee keâener Yeeieeuee ‘kewâjes’ Ùee veeJeeves DeesUKeues peeles). DeueskeäPeeb[jves he@uesmšeF&veceOetve yeNÙeeÛe ÙengÅeebvee DeueskeäPeebef[^Ùee FLes nueJeues nesles. lÙeecegUs he@uesmšeF&veceOeerue Ùengoer DeeefCe DeueskeäPeebef[^Ùee-ceOeerue Ùengoer Demes ÙengÅeebÛes oesve ieš he[ues.
 he@uesmšeF&veÛes Ùengoer keâój Oecee&efYeceeveer nesles. les efnyeÇt Yee<esuee efÛekeâštve jeefnues. lÙeebveer DeeheuÙee efnyeÇt Oece&«ebLeeÛes peleve kesâues. keâeueeblejeves «eerkeâ Yee<esle meehe[uesueer efkebâJee efueefnueer iesuesueer hegmlekesâ lÙeebveer DeeheuÙee Oece&«ebLeele meceeefJe° keâjCÙeeme vekeâej efouee. ÙeeGueš DeueskeäPeebef[^ÙeeÛes Ùengoer leguevesves ueJeefÛekeâ ceveesJe=òeerÛes nesles. lÙeebveer efnyeÇt Oece&«ebLeeÛes «eerkeâ Yee<esle Yee<eeblej keâjCÙeeceOÙes cees"s Ùeesieoeve efoues. efMeJeeÙe «eerkeâ Yee<ee Deelcemeele keâ¤ve keâeueeblejeves meehe[uesuÙee «eerkeâ Yee<esleerue keâener hegmlekeâebÛee meceeJesMe DeeheuÙee Oece&«ebLeele kesâuee.
 jesceer ueeskeâebveer he@uesmšeF&ve DeeefCe Fefpehle ÙesLes jepeJeš keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer DeeefCe lesLeerue «eerkeâ Yeeef<ekeâ ueeskeâ DeeefCe Ùengoer ueeskeâ ¢eebÛÙeele ÚUeÛes me$e meg¤ Peeues. keâejCe ÙengÅeebveerÛe osMeõesn keâ¤ve jesceve meceüešeuee heeÛeejCe kesâues Demee «eerkeâebÛee mecepe Peeuee. DeMee heeÕe&YetceerJej F.me.het. 50-25 ojcÙeeve ‘MeueceesveeÛee %eeve«ebLe’ ns hegmlekeâ Fefpehle osMeeleerue DeueskeäPeebef[^Ùee ÙesLes efueefnCÙeele Deeues.
 Lees[keäÙeele, ‘yesveefmeje’ ns hegmlekeâ «eerkeâebÛÙee keâeUele he@uesmšeF&veceOÙes efueefnCÙeele Deeues. les cetU efnyeÇt Yee<esle nesles lej ‘MeueceesveeÛee %eeve«ebLe’ ns hegmlekeâ jesceve keâeUele FefpehleceOÙes efueefnCÙeele Deeues les hetCe&heCes «eerkeâ Yee<esceOÙes nesles.
 ¢ee meJe& DeboeOegboerÛÙee keâeUele Ùengoer ueeskeâ oesve ØekeâejÛÙee ceve:efmLeleerceOetve peele nesles. lÙeebÛeer Deefmcelee heCeeuee ueeieuesueer nesleer DeeefCe lÙeebÛÙeele vÙetveieb[eÛeer YeeJevee Jee{erme ueeieuesueer nesleer. ceOÙeceJeieeaÙe Je ßeerceble Demes megefMeef#ele le®Ce Ùengoer «eerkeâ Yee<ee Je mebmke=âleerkeâ[s Deekeâef<e&le Peeuesues nesles. lÙeebveer «eerkeâ veeJes, JesMeYet<ee Je mebmke=âleer Deelcemeele keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer. Ùengoer Oecee&le Ùe%e, yeefueoeve, Dehe&Ces, oeves, meCeJeej, keâce&keâeb[ Je Oeeefce&keâ-meeceeefpekeâ ®{erhejbheje Je jerefleefjJeepe ¢eebÛes DeJeemleJe mleesce ceepeuesues nesles. ÙeeGueš «eerkeâ Oece& Je leòJe%eeve yegæeruee Ûeeuevee osCeejs nesles. lÙeecegUs ÙegJeeJeie& nsuuesCeer ueeskeâebkeâ[s Dees{uee iesuee. lÙeeÛeeÛe heefjCeece cnCepes lÙeebÛeer Deefmcelee heCeeuee ueeieueer. DeeheCe Ùengoer cnCetve Oeeefce&keâ peerJeve peieeÙeÛes keâer nsuuesCeer yevetve ceveceeskeâUsheCeeves DeeheuÙee ceveeØeceeCes JeeieeÙeÛes Demee Deebleefjkeâ Peie[e lÙeebÛÙeele meg¤ neslee. efMeJeeÙe «eerkeâebÛeer YeJÙeefoJÙe mebmke=âleer, peieYej hemejuesueer Yee<ee Je leòJe%eeve ÙeebcegUs lÙeebÛÙeele vÙetveieb[ Jee{erme ueeieuee.
 DeMee heeÕe&YetceerJej yesveefmejeÛes hegmlekeâ lÙeebÛÙeemeceesj Ùengoer Oecee&Ûes JewYeJe Meyoyeæ keâ¤ve lÙeebvee ceeie&oMe&ve keâjles DeeefCe MeueceesveeÛee %eeve«ebLe ÛegkeâerÛÙee efJeÛeejmejCeerJej leeMesjs Dees{le lÙeebvee ÙeesiÙe ceeiee&ves ÛeeueCÙeeme ØeJe=òe keâjles. (›eâceMe:)