सुवार्ता

 
 – Heâe. ([e@.) Deefveue hejsje
 
 Deeheuee ØeYet ÙesMet ef¡emle : efJeÕeeÛee JewYeJeMeeueer jepee
 ‘‘Deeheuee ØeYet ÙesMet ef¡emle efJeÕeeÛee jepee’’ ne meesnUe DeeheCe ÛeÛe&ceOÙes meeceevÙe keâeUeleerue MesJešÛÙee jefJeJeejer meepeje keâjlees. ¢ee YeJÙe-efoJÙe, ieewjJeMeeueer meesnàÙeeves ÛeÛe&ÛÙee Gheemevee Je<ee&Ûeer meebielee nesles DeeefCe DeeiecevekeâeUeleerue heefnuÙee jefJeJeejves veJeerve Gheemevee Je<ee&uee meg®Jeele nesles. 19JÙee MelekeâeÛÙee meg®Jeeleeruee yeNÙeeÛe osMeebceOÙes power-struggle Ûeeuet nesles DeeefCe yejsÛe ngketâceMene DeeheuÙee DeefOekeâejeÛee iewjJeehej keâjle nesles. DeMee JesUsuee efveOeceeaheCeeves (secularism) Deeheues [eskesâ Jej keâe{ues nesles DeeefCe lÙeebvee ÛeÛe&Jej Je ueeskeâebJej DeefOekeâej ieepeJeeÙeÛee neslee. yeNÙeeÛe peCeebveer ef¡emlejepee DeeefCe lÙeeÛee DeefOekeâej, ÛeÛe&Ûee DeefOekeâej ¢eeefJe<eÙeer ØeMve GheefmLele kesâues nesles. ÛeÛe& DeeefCe peie DeMee efveOeceeaheCeeÛÙee efmLeleerceOÙes Demeleevee heeshe DekeâjeJes heeÙeme ¢eebveer ØeYet ÙesMet ef¡emle neÛe Keje peieeÛee SkeâcesJe jepee Deens ns peieeuee oeKeJetve osCÙeemee"er 1925 meeueer DeeheuÙee Quas Primas (cnCepes "In the First", meJe&ØeLece) ne heefjhe$ekeâeÉejs ‘‘Deeheuee ØeYet ÙesMet ef¡emle, jepee’’ (Domini Nostri Iesu Christi Regis) ¢ee meCeeÛeer mLeehevee kesâueer DeeefCe ef¡emlemeYesceOÙes ne meCe Dee@keäšesyejÛÙee MesJešÛÙee jefJeJeejer (meJe& mebleebÛÙee meCeeÛÙee DeieesojÛee jefJeJeej) meepeje nesT ueeieuee. heCe meble heeshe meneJes hee@ue ¢eebveer 1969 jespeer Motu proprio Mysterii Paschalis (cnCepes "Of His Own Accord", lÙeeÛÙee mJele:ÛÙee cepeeaves) ¢ee heefjhe$ekeâeÉejs ¢ee meCeeuee ÛeÛe&ÛÙee Gheemevesleerue meJeexÛÛe heoer DemeuesuÙee ‘‘meesnàÙee’’Ûee opee& efouee DeeefCe ¢ee meesnàÙeeÛes veeJes efoues, ‘‘Deeheuee ØeYet ÙesMet ef¡emle efJeÕeeÛee jepee’’ (Domini Nostri Iesu Christi Universorum Regis). meble heeshe meneJes hee@ue ¢eebveer ¢ee meesnàÙeeÛeer leejerKe yeouetve meeceevÙe keâeUeleerue MesJešÛÙee jefJeJeejer DeeCeueer DeeefCe lesJneheemetve ne meesnUe Gheemevee Je<ee&ÛÙee MesJešÛÙee jefJeJeejer meepeje nesle Deens. ØeYet ÙesMet ef¡emle neÛe DeeheuÙee meJeeËÛee DeeefCe DeefKeue efJeÕeeÛee jepee Deens, ns melÙe ¢ee meesnàÙeeÛÙee meepejerkeâjCeeletve DeeheuÙeemeceesj ceeb[CÙeele Deeues Deens. DeMeemee"er keâer DeeheCe lÙeeÛÙeeJej efJeÕeeme "sJeeJee.
 ØeYet ÙesMet ef¡emle ne KeNÙee hejcesÕejeÛes ØekeâšerkeâjCe Deens DeeefCe hejcesÕejeÛes jepÙe ne lÙee ØekeâšerkeâjCeeÛee Skeâ Yeeie Deens. meg®Jeeleerheemetve ‘‘Skeâ jepee DeeefCe Skeâ Øepee’’ ner hejcesÕejeÛÙee owJeer oÙesÛeer Skeâ Ùeespevee Deens. ¢ee efoJÙe ÙeespevesÛeer Iees<eCee keâjCÙeemee"er DeeefCe leer Ùeespevee ke=âleerle GlejefJeCÙeemee"er ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢ee peieeceOÙes ceeveJe¤heeceOÙes Deeuee. hejcesÕejeÛes jepÙe ns DeveblekeâeUemee"er Demesue DeeefCe lÙeeÛÙee jepÙeeÛee keâOeerner Deble nesCeej veener; ¢ee jepÙeeÛee jepee Demesue Deeheuee ØeYet DeeefCe hejcesÕej ÙesMet ef¡emle. ØeYet ÙesMet neÛe Keje efvecee&lee jepee Deens, ns melÙe meg®Jeeleerheemetve Øekeâš keâjCÙeele Deeues Deens. DeeheCe veeÙeefmeÙeve ßeæeØekeâšveeceOÙes keâyetue keâjlees keâer hejcesÕej mJeie& DeeefCe he=LJeer, meJe& ÂMÙe DeeefCe DeÂMÙe Jemlet ¢eebÛee GlheVekeâlee& Deens. cnCepes ØeYet ÙesMet mJeie& DeeefCe he=LJeerÛee jepee Deens. meJe& efveefce&leer pes ÂMÙe (efomeles les) DeeefCe pes DeÂMÙe (efomele veener les) ØeYet ÙesMetÛÙee DeefOehelÙeeKeeueer Deens, keâejCe ØeYet ÙesMet mJele: meJe& efveefce&leerÛes GiecemLeeve Deens. ØeYet ÙesMet ef¡emleeuee veJeerve keâjejeceOÙes efJeMes<ekeâ¤ve JesieJesieàÙee Meer<e&keâebveer DeesUKeCÙeele Deeues Deens : megleej, megleejeÛee cegueiee, ceefjÙesÛee cegueiee, ÙeesmesHeâÛee cegueiee, osJeeÛee heg$e, oeJeeroÛee heg$e, mebos°e, ceefmene, Gòece ceW{heeU, ueesieesme, osJeeÛee keâeskeâje, ieg¤, Ûecelkeâej keâjCeeje, FlÙeeoer. ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛÙee ¢ee DeesUKeerÛee Keje keâUme ne lÙeeÛÙee jepesheCeeceOÙes efometve Ùeslees. ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛes jepesheCe Heâkeäle veJeerve keâjejeceOÙesÛe Ieesef<ele Peeuesues veener lej pegvÙee keâjejeceOÙesosKeerue lÙeeefJe<eÙeer Yeekeâerle keâjCÙeele Deeues nesles.
 
 ef¡emlejepeeÛÙee ÙesCÙeeefJe<eÙeerÛeer hetJe& Iees<eCee
 pegvÙee keâjejeceOÙes ef¡emleeÛÙee ¢ee peieeceOÙes ÙesCÙeeefJe<eÙeer peer Yeeefkeâles Jele&efJeueer Deensle, lÙeehewkeâer yejerÛe Yeeefkeâles ef¡emleeÛes jepesheo DeeefCe lÙeeÛes jepÙe ¢eeefJe<eÙeer Deensle. Deieoer meg®Jeeleerheemetve ef¡emlejepeeÛÙee DeeieceveeefJe<eÙeer meebieCÙeele Deeues Deens : ‘‘ÙeekeâesyeceOetve Skeâ leeje GieJesue DeeefCe FŒeeSueceOetve Skeâ jepeob[ efveIesue’’ (ieCevee 24:27), lÙeeÛes jepeemeve ÙegieevegÙegieeÛes Demesue (2Meceg. 7:12-13; efÙece&Ùee 23:5-6; oeefveSue 2:44; 7:13-14; ÙeMeÙee 9:6), lees jepeemeveeJej Dee®{ Peeuesuee (mlees$e 2), efJepeÙeMeeueer DeeefCe veerefleceeve Demesue (mlees$e 42 Je 72) DeeefCe ceuekeâermeoskeâÛÙee mebØeoeÙeeØeceeCes ef¡emle ‘‘jepee-Ùeepekeâ’’ cnCetve GoÙeeme ÙesF&ue (mlees$e 110).
 ÙeMeÙee mebos°e ef¡emlejepeeÛÙee DeeieceveeÛeer Iees<eCee keâjleevee meebielees, ‘‘Deecnebmee"er yeeU pevceuee Deens, Deecnebme heg$e efouee Deens; lÙeeÛÙee KeebÅeeJej meòee jenerue, lÙeeuee DeodYegle ceb$eer, meceLe& osJe, meveeleve efhelee, MeebleerÛee jepee Demes cnCeleerue. lÙeeÛÙee meòeeJe=æeruee Je Meebleeruee Deble vemeCeej; lees oeJeeroÛÙee efmebnemeveeJej yemetve lÙeeÛes meeceüepÙe ÛeeueJeerue DeeefCe lesLetve heg{s les meJe&keâeU vÙeeÙeeves Je Oecee&ves Â{ Je efmLej keâjerue. mesveeOeerMe hejcesÕejeÛee DeeJesMe ns efmeæerme vesF&ue’’ (ÙeMeÙee 9:6-7). efJeMes<e cnCepes ef¡emlejepeeefJe<eÙeerÛes meJeeËle cenòJeeÛes Yeekeâerle peKeNÙeeÛÙee hegmlekeâele keâjCÙeele Deeues Deens : ‘‘mesveeOeerMe hejcesÕej cnCelees, heene, Skeâ heg®<e pÙeeÛes veeJe keâeWye Demes Deens lees DeeheuÙee mLeeveer GieJesue Je hejcesÕejeÛes cebefoj yeebOeerue… lees JewYeJeMeeueer nesF&ue Je DeeheuÙee efmebnemeveeJej yemetve meòee ÛeeueefJeue, lees DeeheuÙee efmebnemeveeJej Ùeepekeâner nesF&ue, Ùee oesneWle MeeblelesÛeer meuueecemeuele nesF&ue’’ (peKeNÙee 6:12-13). efÙece&Ùee mebos°eosKeerue ef¡emlejepeeefJe<eÙeer Yeekeâerle keâjleevee meebielees : ‘‘hejcesÕej cnCelees, ‘‘heene, ceer oeJeerokeâefjlee Skeâ Oeeefce&keâ Debkegâj GieJeerve; lees jepee nesTve jepÙe keâjerue, lees meg%elesvesves Jeeiesue DeeefCe osMeeble Oece&vÙeeÙe keâjerue’’ (efÙece&Ùee 23:5). ¢ee YeeefkeâleebJe¤ve DeeheuÙee ue#eele Ùesles keâer ef¡emle ne hetJe&Ieesef<ele jepee Deens DeeefCe Ùeepekeâner Deens. nsÛe melÙe FyeÇer ueeskeâebme he$e DeOeesjsefKele keâjles keâer ef¡emle ‘‘jepee DeeefCe ceneÙeepekeâ’’ cnCetve jepÙe keâjerue DeeefCe lÙeeÛÙeeceOÙes ceuekeâermeoskeâmeejKee ‘‘jepee DeeefCe Ùeepekeâ’’ ¢ee oesneWÛee mebiece Peeuesuee Demesue’’ (FyeÇer 7:1-28).
 FœeeSueer ueeskeâebÛÙee YekeäleerceOÙes DeeefCe GheemevesceOÙes melele ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛÙee ÙesCÙeeÛeer Iees<eCee kesâueer peele nesleer DeeefCe FŒeeSueer ueeskeâ Deelegjlesves ef¡emleeÛÙee ÙesCÙeeÛeer Jeeš heenele nesles. MesJešer ØeYet ef¡emleeefJe<eÙeer keâjCÙeele Deeuesueer meJe& Yeeefkeâles hetCe& keâjCÙeemee"er ØeYet ÙesMet ef¡emleeves ceeveJe¤heele ¢ee peieele ÙesCÙeeÛeer JesU Deeueer lesJne hejcesÕejeves ie@efyeÇSue ceneotleeuee heefJe$e ceefjÙee efpeuee hejcesÕejeves ef¡emleeÛeer ceelee nesCÙeemee"er efveJe[ues nesles efleÛÙeekeâ[s hee"efJeues. ie@efyeÇSue ceneotle DeeheuÙee DeefYeJeeoveeyejesyej heefJe$e ceefjÙesuee MegYeJeelee& keâUefJelees keâer hejcesÕejeves efleuee ef¡emleeÛeer ceelee nesCÙeemee"er efveJe[ues Deens DeeefCe efleÛÙee heesšer pevceeuee ÙesCeeje ef¡emle Leesj Deens DeeefCe hejelhejeÛee heg$e Deens. ØeYet osJe lÙeeuee lÙeeÛee hetJe&pe oeJeero ¢eeÛes jepeemeve osF&ue DeeefCe lees ÙeekeâesyeÛÙee IejeCÙeeJej ÙegieevegÙegie jepÙe keâjerue Je lÙeeÛÙee jepÙeeÛee Deble nesCeej veener (uetkeâ1:32-33).
 ØeYet ÙesMet ef¡emle-jepee, ¢eeÛes ceeveJe¤heele Deeieceve
 ie@efyeÇSue ceneotleeves pemes heefJe$e ceefjÙesuee meebefieleues nesles lÙeeØeceeCes ef¡emleeÛee pevce Peeuee. ef¡emleeÛÙee pevceeÛeer MegYeJeelee& meJe&ØeLece ceW{heeUebvee keâUefJeCÙeele Deeueer : ‘‘Deepe legcnebmee"er leejCeeje pevceuee Deens, lees ef¡emle ØeYet Deens’’ (uetkeâ 1:11). veblej ceeieer ueeskeâ ef¡emleeÛee leeje heentve ÙesMetyeeUeÛÙee oMe&veemee"er Ùesleele DeeefCe meebieleele : ‘‘ÙengÅeebÛee jepee pees pevceeme Deeuee Deens lees keâes"s Deens? lÙeebvee yeeU ÙesMet meehe[uÙeeveblej les lÙeeme ‘‘meesves, Go Je iebOejme’’ ner Dehe&Ces Dehe&Ce keâjleele’’ (ceòeÙe 2:1-2,11). ¢ee leerve ØeleerkeâebceOÙes ØeYet ÙesMetÛes jepesheCe o[uesues Deens : meesves ns jepesheCeeÛes Øeleerkeâ Deens, Go ns owJeerheCeeÛes Øeleerkeâ Deens DeeefCe iebOejme ns ceeveJeerheCeeÛes Øeleerkeâ Deens. ØeYet ÙesMet ef¡emle jepee Deens cnCetve meesves, lees hejcesÕej Deens cnCetve Go DeeefCe lees ceeveJe Peeuee cnCetve iebOejme.
 ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢ee peieeceOÙes osJeeÛes jepÙe ØemLeeefhele keâjCÙeemee"er Deeuee, cnCetve pesJne ØeYet ÙesMet DeeheuÙee efceMevekeâeÙee&uee meg®Jeele keâjlees lesJne Ieesef<ele keâjlees : ‘‘he§eeòeehe keâje keâejCe osJeeÛes jepÙe peJeU Deeues Deens’’ (ceòeÙe 4:17; ceeke&â 1:15; uetkeâ 4:43). ueeskeâebvee lÙeebÛÙee heeheebÛeer #ecee efceUJetve osCÙeemee"er he§eeòeeheemee"er lÙeebÛÙee DebleÙee&ceeÛes [esUs GIe[Ces DeeefCe lÙeebvee osJejepÙeekeâ[s DeeCeCes ns ØeYet ÙesMetÛes cegKÙe efceMevekeâeÙe& nesles. hejcesÕejeÛÙee jepÙeeÛeer Iees<eCee keâjleevee ØeYet ÙesMet mJele:uee lÙee jepÙeeÛee jepee cnCetve Ieesef<ele keâjlees. hejcesÕejeÛÙee jepÙeele ØeJesMe keâjCes cnCepes ØeYet ÙesMetuee jepee cnCetve mJeerkeâejCes. ØeYet ÙesMet ef¡emle jepÙe keâjlees DeeefCe DeeheCe meJe&peCe lÙeeÛeer Øepee Deenesle. ceer ØeYet ÙesMetuee ceePee jepee cnCetve mJeerkeâejlees, ceer cnCepes ceePes Mejerj, Deelcee, ceve, ùoÙe, ceePes keâece, ceePÙee FÛÚe DeeefCe ceePÙee peerJeveeÛes meJe&mJe ¢eebveer ceer ØeYet ÙesMetÛee ceePÙeeJejerue jepeeefOekeâej ceevÙe keâjlees. ØeYet ÙesMet ef¡emleemeejKee DelÙeble ceneve hejeshekeâejer jepee DeeheCeeme ueeYeuee Deens ¢eeyeöue DeeheCe Deeveboer Demeues heeefnpes.
 ØeYet ÙesMet ef¡emle ne jepee Deens, ns melÙe pemes lÙeeÛÙee pevceeDeieesoj cnCepes pegvÙee keâjejele Ieesef<ele keâjCÙeele Deeues nesles lemesÛe les lÙeeÛÙee pevceeJesUer DeeefCe lÙeeÛÙee meeJe&peefvekeâ efceMevekeâeÙee&leosKeerue Ieesef<ele keâjCÙeele Deeues. ØeYet ÙesMetÛÙee ØekeâšerkeâjCeeceOÙes JewÙeefkeäleefjlÙee DeeefCe meecegoeefÙekeâefjlÙee ueeskeâebveer lÙeeuee jepee cnCetve Ieesef<ele kesâues (Ùeesneve 1:49;6:15). efJeMes<e cnCepes ØeYet ÙesMetÛÙee jepesheoeÛeer meecegoeefÙekeâ Iees<eCee lees iee{JeeJej yemetve Ùe®MeuesceceOÙes ØeJesMe keâjlees lesJne keâjCÙeele Ùesles : ‘‘nesmeeVee, ØeYetÛÙee veeJeeves ÙesCeeje jepee OevÙeJeeefole Demees’’ (ceòeÙe 21:1-11; ceeke&â 11:1-11; uetkeâ 19:28-44; Ùeesneve 12:12-19). efJeMes<ele: Ûeejner MegYeJele&ceevekeâej ¢ee DeefÉleerÙe IešvesÛeer veeWo keâjleele, keâejCe ØeYet ÙesMet ef¡emle ne jepee Deens ¢eeÛes les meeJe&peefvekeâ ØekeâšerkeâjCe nesles. pegvÙee keâjejeleerue peKeNÙee mebos°Ÿeeves kesâuesues Yeekeâerle ØeYet ÙesMetÛÙee Ùe®MeuesceceOeerue ieewjJeMeeueer ØeJesMeeves hetCe& Peeues : ‘‘efmeÙeesve keâvÙes Je Ùe®Meuesce keâvÙes, DeeveboeÛee iepej keâj, keâejCe legPee jepee iee{JeeJej Dee¤{ nesTve legpekeâ[s Ùesle Deens’’ (peKeNÙee 9:9). keâesCelÙeener jepeeÛee YeJÙe ØeJesMe iee{JeeJe¤ve keâOeerÛe nesle vemelees. jepeebÛee YeJÙe ØeJesMe Iees[ŸeebJe¤ve, jLeebceOetve efkebâJee nòeeRJe¤ve nesle Demelees, heCe efJeÕeeÛee jepee ØeYet ÙesMet ef¡emle iee{JeeJej yemetve YeJÙe ØeJesMe keâjlees. ner Iešvee DeepetyeepetbÛÙee ueeskeâebÛeer DeeefCe DeeheuÙee meJeeËÛeer [esUs GIe[Ceejer nesleer, keâejCe peieeceOÙes ÙesCeeNÙee jepeeefJe<eÙeer pemes meebefieleues nesles lÙeeØeceeCes Ie[ues DeMeemee"er keâer DeeheCe ØeYet ÙesMet neÛe Keje jepee Deens ¢eeJej efJeÕeeme "sJeeJee.
 ØeYet ÙesMet ef¡emle peieeJesieUe jepee
 ØeYet ÙesMet ef¡emle osJejepÙeeÛeer Iees<eCee keâjleevee lÙeeÛes jepÙe keâMeeØekeâejÛes Demesue DeeefCe les jepÙe keâMeeØekeâejs DeefmlelJeele ÙesF&ue Je lees keâesCelÙee ØekeâejÛee jepee Demesue ¢eeÛeer DeeheuÙee efMe<Ùeebvee Je ueeskeâebvee mhe° keâuhevee oslees. pegvÙee keâjejeheemetve veJeerve keâjejeheÙeËle osJejepÙeeÛeer Iees<eCee DeeefCe mLeehevee ¢eeefJe<eÙeer yeeÙeyeueceOÙes meefJemlej JeCe&ve keâjCÙeele Deeues Deens. ØeLece, ØeYet ÙesMet ef¡emle meebielees ‘‘ceePes jepÙe ¢ee peieeÛes vemesue’’ (Ùeesneve 18:36) lesJne lees lÙeeÛes jepÙe other-wordly (ogmeNÙee peieeÛes) Demesue Demes metefÛele keâjlees. efJeMes<ekeâ¤ve hejcesÕejeÛÙee jepÙeeÛes Ûeej hewuet yeeÙeyeueceOetve DeeheuÙee meceesj ceeb[CÙeele Deeues Deensle : 1) hejcesÕejeÛes jepÙe meJe&ßes‰ (Supreme) Demesue, cnCepes les peieeleerue Flej jepÙeebØeceeCes vemesue DeeefCe ¢ee jepÙeeuee keâesCelÙeener ØekeâejÛeer meercee vemesue, lej lÙeeceOÙes peieeleerue meJe& ueeskeâebÛee meceeJesMe Demesue DeeefCe ØeYet ÙesMet ne meJeeËÛee SkeâcesJe jepee Demesue. 2) hejcesÕejeÛes jepÙe JewefÕekeâ (Universal) Demesue, cnCepes hejcesÕejeÛes jepÙe ns SkeâÛe jepÙe Demesue DeeefCe ‘Skeâ jepee Je Skeâ Øepee’ ns ¢ee jepÙeeÛes JewefMe°Ÿe Demesue, pÙeeceOÙes meJe& je°^ebÛee, meJe& jepeebÛee DeeefCe meJe& ef"keâeCeebÛee meceeJesMe Demesue. 3) hejcesÕejeÛes jepÙe meveeleve (Eternal) Demesue, cnCepes ¢ee jepÙeeÛee keâOeerÛe Deble nesCeej veener, keâejCe hejcesÕej jepee mJele: meveeleve Deens, cnCetve lÙeeÛes jepÙe meJe&keâeU efškesâue. 4) hejcesÕejeÛes jepÙe DeeOÙeeeflcekeâ (Spiritual) Demesue, cnCepes hejcesÕejeÛes jepÙe ¢ee peieeleerue Ssefnkeâ megKeeJej DeJeuebyetve vemesue lej les hetCe&heCes DeeOÙeeeflcekeâ Demesue, keâejCe KeeCes Je efheCes ¢eeble osJeeÛes jepÙe veener, lej veerefleceòJe, Meebleer Je heefJe$e DeelcÙeeÛÙee Éejs efceUCeeje Deevebo ¢eele les Deens.
 ØeYet ÙesMet ef¡emleeves mJele:uee efJeÕeeÛee jepee cnCetve Øekeâš kesâues Deens, heCe lees peieeleerue Flej jepeebØeceeCes ueeskeâebJej ngkegâcele ieepeJeCeeje jepee vemesue lej DeeheuÙee ØepesJej efJehegue Øesce keâjCeeje jepee Demesue. ØeYet ef¡emleeÛÙee jepÙeeÛee heeÙee hetCe&heCes ØesceeJej Ieeleuesuee Demesue. ØeYet ÙesMet ef¡emle hetCe&heCes ueeskeâebÛee DeeefCe ueeskeâebmee"er DeeheuÙee ØeeCeeÛes yeefueoeve osCeeje jepee Demesue. ØeYet ÙesMetves DeeheuÙee he=LJeerJejerue peerJeveeletve ns oeKeJetve efoues Deens keâer lees peieeJesieUe jepee Demesue. Deeheuee jepee ne DeefleMeÙe efJeveceü jepee Deens. efJeÕeeÛee efvecee&lee hejcesÕej Demetve hejcesÕejeÛes jepÙe ØemLeeefhele keâjCÙeemee"er ØeYet ÙesMetves Deeheues mJele:Ûes owJeer ieewjJe Peeketâve "sJeues DeeefCe lees DeefleMeÙe veceü Peeuee. efJeÕeeÛÙee jepeeves veceüheCes ieeF&ÛÙee iees"Ÿeele pevce Iesleuee. Skeâ meeOee ceeCetme, Skeâ megleej DeeefCe iejerye cnCetve JeeJejuee. DeeheuÙee meeJe&peefvekeâ peerJeveeceOÙes lees meceepe yeefn<ke=âle DeeefCe heeheer ueeskeâebyejesyej yemeuee DeeefCe G"uee. lÙeebÛÙeeJej lÙeeves Øesce kesâues. lÙeebvee osJejepÙeeÛÙee iees°er meebefieleuÙee. lÙeebÛÙeele heefjJele&ve Ie[Jetve DeeCeues. ØeYet ÙesMetves mJele:uee hetCe&heCes DeeheuÙeemeejKes kesâues. jepee Demetve lees iejerye Peeuee, DeMeemee"er keâer lÙeeÛÙee ieefjyeercegUs DeeheCe ßeerceble JneJes. ØeYet ÙesMet ef¡emle peerJeveeÛÙee ØelÙeskeâ hewuetletve DeeheCeeme oeKeJetve oslees keâer lees DeeheuÙeeJej Øesce keâjCeeje, DeeheuÙeeceOÙes Jemleer keâjCeeje Deeheuee veceü jepee Deens. ØeYet ÙesMetves ieeF&ÛÙee iees"ŸeeceOÙes pevce Iesleuee : peieeJesieUe jepee; ØeYet ÙesMet ueeskeâebceOÙes ueeskeâebyejesyej jeefnuee : ueeskeâebÛee jepee. ØeYet ÙesMetves iee{JeeJej yemetve Ùe®MeuesceceOÙes ØeJesMe kesâuee : Skeâ veceü jepee; ØeYet ÙesMetves DeeheuÙee efMe<ÙeebÛes heeÙe Oegleues : Skeâ mesJekeâ jepee; ØeYet ÙesMet, cemlekeâeJej keâešŸeebÛee cegkegâš iegjHeâšuesuee DeeefCe owveeJemLeeceOÙes ›egâmeeJej efKeUuesuee : leejCeeje jepee. ØeYet ÙesMetÛes JesieUsheCe lÙeeÛÙee meeJe&peefvekeâ peerJeveeleerue efceMeve keâeÙee&letve JÙekeäle keâjCÙeele Deeues Deens, heCe lÙeeÛÙee jepeeefOekeâejeÛee Keje JesieUsheCee DeeefCe lÙeeÛÙee jepesheCeeÛee Keje keâUme lÙeeÛÙee heefJe$e og:Kemenveeletve DeeefCe ›egâmeeJejerue cejCeeletve JÙekeäle Peeuee Deens.
 osJejepÙeeÛeer mLeehevee ef¡emleeÛÙee cejCe Je hegve®lLeeveeves
 ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛes og:Kemenve, cejCe DeeefCe hegve®lLeeve ns osJejepÙe ØemLeeefhele keâjCÙeeÛee keâUme Deens. peesheÙeËle ØeYet ÙesMet ef¡emle ›egâmeeuee meeceesje peeTve cejCe mJeerkeâejle veener DeeefCe hegve®eflLele nesle veener leesheÙeËle hetCe&heCes osJeeÛÙee jepÙeeÛeer ØemLeehevee nesCeej veener. ØeYet ÙesMet ef¡emleeves DeeheuÙee efhelÙeeÛeer leejCeoeÙeer Ùeespevee ke=âleerle GlejefJeCÙeemee"er mJele:uee efveOeceea ueeskeâebÛÙee mJeeOeerve kesâues. lÙeeÛes neueneue keâjCÙeele Deeues DeeefCe efveo&ÙeerheCes lÙeeuee ›egâmeeJej efKeUCÙeele Deeues, heCe eflemeNÙee efoJeMeer lees cesuesuÙeebletve hegvne G"uee. ØeYet ÙesMetÛÙee og:Kemenve-cejCe-hegve®lLeeveeceOÙes Ie[uesuÙee Iešveebletve lÙeeÛes jepesheCe Ieesef<ele keâjCÙeele Deeues Deens. ØeYet ef¡emleeÛes cejCe DeeefCe hegve®lLeeve efmeæ keâjles keâer ØeYet ÙesMet ne ‘‘owJeer jepee’’ Deens.
 ØeYet ÙesMet ›egâmeeuee meeceesje peeCÙeeDeieesoj mhe°heCes mJele:ÛÙee og:Ke-cejCe-hegve®lLeeveeefJe<eÙeer DeeheuÙee efMe<Ùeebvee meebielees DeeefCe ueeskeâebÛÙee leejCeemee"er Je hejcesÕejeÛes meveeleve jepÙe ØemLeeefhele keâjCÙeemee"er lÙeeuee YeÙeevekeâ ce=lÙetÛee meecevee keâjeJee ueeiesue ¢eeÛes DeielÙe Deens ¢eeÛeer peeCeerJeosKeerue lÙeebvee keâ¤ve oslees. hejcesÕejeÛÙee ÙeespevesØeceeCes ef¡emleeÛÙee og:KeYeesieeuee meg®Jeele nesles. lÙeeuee Skeâ DehejeOeer cnCetve Deškeâ keâjCÙeele Ùesles DeeefCe ØeLece ceneÙeepekeâemeceesj Je veblej heesvleer efheueeleemeceesj GYes keâjCÙeele Ùesles. heesvleer efheueele ØeYet ÙesMetuee Skeâ ØeMve efJeÛeejlees, ‘‘let ÙengÅeebÛee jepee Deensme keâeÙe?’’ (ceòeÙe 27:11; ceeke&â 15:2; uetkeâ 23:3; Ùeesneve 18:33). ØeYet ÙesMet mekeâejelcekeâefjlÙee lees jepee Deens ns ceevÙe keâjlees, heCe efheueeleuee meebielees keâer, ‘‘ceePes jepÙe ¢ee peieeÛes vemesue’’, cnCepesÛe ØeYet ÙesMetÛes jepÙe ‘‘owJeer jepÙe’’ Demesue, pes heeefJe$Ùeeves Je meeceLÙee&ves Yejuesues Demesue DeeefCe nsÛe jepÙe ØemLeeefhele keâjCÙeemee"er ØeYet ÙesMet ¢ee peieeceOÙes Deeuee (Ùeesneve 18:36-37).
 pesJne jesceve efMeheeF& ØeYet ÙesMetÛeer Leóe-cemkeâjer keâjleele lesJne lÙeebÛÙee ke=âleerletve ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛes jepesheo DeeheuÙeemeceesj ceeb[CÙeele Deeues Deens. jesceve efMeheeF& keâešŸeebÛee cegkegâš ØeYet ÙesMetÛÙee cemlekeâeJej ueeoleele, lÙeeÛÙee neleele Jesle osleele DeeefCe lÙeeuee peebYeUs JeŒe heebIe¤ve lÙeeÛeer Leóe-cemkeâjer keâjerle cnCeleele : ‘‘ns ÙengÅeebÛÙee jepee, vecemkeâej!’’ (ceòeÙe 27:29; ceeke&â 17:17-19; Ùeesneve 19:2-3). ÙesLes jepesheoeÛeer peer cegKÙe efÛevns Deensle, leer ØeYet ÙesMetuee osCÙeele Deeueer Deensle; hejbleg ØelÙeskeâ efÛevn ns ØeYet ef¡emleeÛÙee ieewjJeemee"er veJns, lej lÙeeÛee Deheceeve keâjCÙeemee"er DeeefCe lÙeeÛes jepesheo veekeâejCÙeemee"er Deens. ØeYet ÙesMetÛÙee [eskeäÙeeJej cegkegâš IeeueCÙeele Deeuee, heCe lees keâešŸeebÛee neslee; lÙeeÛÙee neleele jepeob[ osCÙeele Deeuee, heCe lees JesleeÛee neslee; lÙeeuee jepesheoeÛes peebYeUs JeŒe heebIejCÙeele Deeues, heCe les lÙeeÛeer DeJensuevee keâjCÙeemee"er nesles; lÙeeuee ÙengÅeebÛee jepee cnCetve Iees<eefJeCÙeele Deeues, heCe lÙeeÛÙeeceeies ceeve-mevceeveeSsJepeer lÙeeÛeer kegâÛes°e DeeefCe lÙeeÛee Deheceeve o[uesuee neslee. ØeYet ÙesMetÛÙee og:KemenveeceOÙes Jeehejuesueer ner efÛevns pejer lÙeeÛee Deheceeve keâjCeejer nesleer, lejer ØeYet ÙesMetÛÙee hegve®lLeeveeveblej lÙee efÛevnebÛes KeNÙee jepesMeener efÛevnebceOÙes ¤heeblej Peeuesues Deens.
 ØeYet ÙesMetuee hekeâ[CÙeemee"er DeeefCe lÙeeuee oes<eer "jJetve cejCeob[eÛeer efMe#ee osCÙeemee"er Ùengoer DeefOekeâejer GleeJeerU Peeues nesles. lÙee meJeeËÛes "ece cele nesles keâer lÙeeuee ›egâmeeJej efKeUJetve "ej ceejCÙeele ÙeeJes. Deelee lÙeebÛÙeemeceesj ner mebOeer GheueyOe Peeueer Deens keâer lÙeebveer ØeYet ÙesMetuee oes<eer cnCetve efheueelemeceesj DeeCeues Deens. heCe efheueeleuee lÙeeÛÙeeceOÙes keâenerÛe oes<e Dee{Ule veener DeeefCe lees ØeYet ÙesMetuee mees[JeCÙeeÛeer Kešheš keâjerle jenlees. pesJne efheueele ØeYet ÙesMetuee lÙeebÛÙeemeceesj jepee cnCetve Øekeâš keâjlees lesJne les cees"Ÿeeves Deesj[leele, ‘‘lÙeeÛeer Jeeš ueeJee, lÙeeÛeer Jeeš ueeJee, lÙeeuee ›egâmeeJej efKeUe… kewâmejeJeeÛetve Deecnebuee keâesCeer jepee veener’’ (Ùeesneve 19:14-15). keâesCeleerner meg%e Ùengoer JÙekeäleer Demes DeheefJe$e, osJeeÛeer efveboe keâjCeejs Meyo yeesueCeej veener, keâejCe lÙeebvee "eTkeâ nesles keâer hejcesÕej lÙeebÛee SkeâcesJe jepee Deens DeeefCe lÙeeÛÙeeefMeJeeÙe lÙeebvee ogmeje keâesCelee jepee veener (Meemles 8:23; 1Meceg. 8:7; ÙeMeÙee 26:3). hejcesÕej ne SkeâÛe Keje jepee Deens ¢eeÛeer peeCeerJe DemetveosKeerue lÙeebÛes keâhešer OeesjCe jeyeefJeCÙeemee"er les KeNÙee jepeeuee veekeâejleele DeeefCe efmePejuee Deeheuee jepee cnCetve Ieesef<ele keâjleele. efheueeleÛes meJe& ØeÙelve Heâesue "jleele DeeefCe MesJešer ÙengÅeebÛÙee oyeeJeeheg{s vecetve efheueele ØeYet ÙesMetuee ›egâmeeJej efKeUCÙeemee"er lÙeebÛÙee mJeeOeerve keâjlees. ner mJele: hejcesÕejeÛeerÛe FÛÚe nesleer keâer peieeÛÙee leejCeemee"er lÙeeÛee ce=lÙet ›egâmeeJejÛe JneJee, cnCetve lÙeeØeceeCes ¢ee meJe& iees°er Ie[uÙee.
 ØeYet ÙesMet ef¡emleeuee ›egâmeeJej efKeUuÙeeveblej lÙeeÛÙee ›egâmeeÛÙee ceeLÙeeJej Skeâ heešer ueeJeCÙeele Ùesles, pÙeeJej efueefnuesues Demeles, ‘‘ÙengÅeebÛee jepee, veePejsLekeâj ÙesMet’’ (ceòeÙe 27:37; ceeke&â 15:16; uetkeâ 23:28; Ùeesneve 19:21). Heâkeäle MegYeJele&ceevekeâej Ùeesneve DeeheCeebme meebielees keâer ner heešer – FyeÇer, ue@efšve Je «eerkeâ – ¢ee leerve Yee<eebceOÙes efueefnCÙeele Deeueer nesleer. ¢ee eflevner Yee<ee lÙeeJesUÛÙee he@uesmšeF&veceOeerue leerve efYeVe mebmke=âleeRJej ØekeâeMePeesle šekeâleele : FyeÇer Yee<ee ner Ùengoer ueeskeâebÛÙee efveÙeceMeeŒeeÛeer DeeefCe lÙeebÛÙee heefJe$e «ebLeeÛeer (pegvee keâjej) Yee<ee nesleer; ue@efšve Yee<ee ner jesceve jepÙeeÛeer Yee<ee nesleer, lej «eerkeâ Yee<ee ner lÙeeJesUÛÙee he@uesmšeF&veceOeerue JÙeeheejeÛeer Yee<ee nesleer. Ùengoer ueeskeâ DeeefCe Ùengoslej ueeskeâ DeeheuÙee ojjespeÛÙee JÙeJenejemee"er ¢ee eflevner Yee<eebÛee GheÙeesie keâjerle Demele. ¢ee eflevner Yee<eebceOÙes ØeYet ÙesMetuee ‘‘ÙengÅeebÛee jepee’’ cnCetve Ieesef<ele keâjCÙeele Deeues Deens. ¢eeJe¤ve meble Ùeesneveuee meebieeÙeÛes Deens keâer ØeYet ÙesMet ef¡emle ne Heâkeäle ÙengÅeebÛeeÛe veJns lej mebhetCe& efJeÕeeÛee jepee DeeefCe leejCeeje Deens. ØeYet ÙesMetuee ›egâmeeÛÙee jepeemeveeJej GbÛe keâjCÙeele Deeues DeeefCe ØeYet ÙesMetves DeeheCee meJeeËvee lÙeeÛÙee"eÙeer Deekeâ<et&ve Iesleues Deens (Ùeesneve 3:14,12:32). hejcesÕejeves lÙeeÛÙee heg$eeÉejs Deeheuee lÙeeÛÙeeyejesyej mecesš kesâuee Deens DeeefCe DeeheCeeme lÙeeÛes jepÙe osCeieer¤heele efoues Deens. ØeYet ÙesMetves osJejepÙeeÛÙee DeeieceveeÛeer Meener Iees<eCee ›egâmeeJe¤veÛe kesâueer Deens, ‘‘ns yeehee, lÙeebvee #ecee keâj’’ (uetkeâ 23:34) DeeefCe ‘‘Deepe let ceePÙeeyejesyej megKeueeskeâeble DemeMeerue’’ (uetkeâ 23:43).
 ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛee ›egâmeeJejerue ce=lÙet ne osJejepÙeemee"er cnCepesÛe lÙeeÛÙee ueeskeâebvee heeheebÛeer #ecee efceUJetve osCÙeemee"er DeeefCe lÙeebvee mJeiee&le vesCÙeemee"er DeeJeMÙekeâ neslee. DeeheuÙee ueeskeâebvee mJele:ÛÙee Deveceesue yeefueoeveeÉejs cegkeäle kesâuÙeeveblej ØeYet ÙesMet DeeheuÙee efJepeÙeer hegve®lLeeveeves oeKeJetve oslees keâer lÙeeÛes jepÙe DeveblekeâeUemee"er Demesue DeeefCe lÙeeÛes ueeskeâ hegve®eflLele nesTve lÙeeÛÙeeyejesyej ÙegieevegÙegies jepÙe keâjleerue. ns leejCeoeÙeer jepÙe ØeYet ÙesMet ef¡emleeves DeeheuÙeemee"er DeeheuÙee cejCe DeeefCe hegve®lLeeveeves efmeæ kesâues Deens. cnCetve ØeYet ÙesMet ef¡emleÛe Keje efJeÕeeÛee JewYeJeMeeueer jepee Deens. leesÛe he=LJeerJejerue meJe& jepeebÛee DeeefCe je°^ebÛee DeefOeheleer Deens (Øekeâšer 1:5;15:3), ØeYetbÛee ØeYet DeeefCe jepeebÛee jepee Deens (Øekeâšer 17:14;19:16; 1 efleceLÙe 6:15). ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛÙee jepÙeeÛee keâOeer Deble nesCeej veener DeeefCe lÙeeÛes jepÙe ÙegieevegÙegieemee"er Demesue : ‘‘meJe& ueeskeâ, meJe& je°^s Je meJe& Yee<ee yeesueCeejs ueeskeâ, ¢eebveer lÙeeÛeer mesJee keâjeJeer cnCetve lÙeeme ØeYeglJe, JewYeJe Je jepÙe ner efoueer; lÙeeÛes ØeYeglJe De#eÙe Je De{U Deens; lÙeeÛes jepÙe DeefJeveeMeer Deens’’ (oeefveSue 7:14-27). ØeYet ÙesMet ef¡emleeves Deeheues jepÙe ØemLeeefhele kesâues Deens DeeefCe DeeheCee meJeeËvee ¢ee jepÙeele ØeJesMe keâjCÙeemee"er lÙeeves heeÛeejCe kesâues Deens. DeeheuÙee ØeYet hejcesÕejeÛeer nerÛe FÛÚe Deens keâer DeeheCe meoemeJe&keâeUemee"er lÙeeÛÙeeyejesyej lÙeeÛÙee jepÙeele DemeeJes. DeeheCeeme mJeieeaÙe jepÙeeÛes oeve efouÙeeyeöue SkeâÛe Keje, JewYeJeMeeueer DeeefCe DeefJeveeMeer jepee Deeheuee ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢eeuee ÙegieevegÙegie ieewjJe Demees!