सुवार्ता

 – mebheeokeâ
 
 ØeMve : ÛeÛe& cnCepes keâeÙe? hejcesÕejeves ÛeÛe& mLeeheve keâjCÙeeÛes Göer° keâeÙe Deens? ØeYet ÙesMetves pej SkeâeÛe ÛeÛe&Ûeer mLeehevee kesâueer Deens; lej peieeceOÙes Deveskeâ hebLe keâe Deensle?
 yeeÙeyeueceOÙes Deieoer meg®JeeleerueeÛe efvecee&lÙee hejcesÕejeves Skeâ ienve DeeefCe DeodYegle melÙe DeeheuÙeemeceesj Øekeâš kesâues Deens : “hejcesÕejeves ceeCemeeuee mJele:ÛÙee Øeefle¤heeØeceeCes heg®<e DeeefCe Œeer Demes efvecee&Ce kesâues'' (Glheòeer 1:27). hejcesÕejeÛeer ceeCemeeyeöue Skeâ ØeYeeJeer Ùeespevee nesleer, cnCetve hejcesÕejeves ceeCemeeuee efvecee&Ce kesâues DeeefCe lÙeeuee lÙeeÛÙee"eÙeer peerJeve peieCÙeemee"er heeÛeejCe kesâues. ns heeÛeejCe meJe& ceeveJeebmee"er meejKesÛe Deens. he=LJeerJejerue peerJeve peiele Demeleevee DeeheCe hejcesÕejeves Ieeuetve efouesuÙee efveÙeceebÛes heeueve keâjeJes DeeefCe heefJe$e peerJeveeves lÙeeÛÙee veeJeeÛes ieewjJe keâjeJes nerÛe lÙeeÛeer FÛÚe Deens. hejcesÕejeves Deieoer meg®Jeeleerheemetve ceeCemeeuee “meecegoeefÙekeâ peerJeve'' peieCÙeemee"er heeÛeejCe kesâues Deens. “Skeâ hejcesÕej DeeefCe Skeâ Øepee'' ner hejcesÕejeÛeer Deieoer meg®JeeleerheemetveÛeer Ùeespevee Deens DeeefCe ¢ee ÙeespevesvegmeejÛe hejcesÕejeves ceeCemeeuee ØelÙeskeâ Ùegieele DeeheuÙee"eÙeer yeesueeJeues Deens. “ÛeÛe&'' ner mebkeâuhevee ¢eeÛe ÙeespevesÛee Yeeie Deens. Kejs heenlee, ÛeÛe& ¢ee MeyoeÛee DeLe& JÙeehekeâ Deens. Skeâe Meyoele efkebâJee Skeâe JeekeäÙeele lÙeeÛee DeLe& meebielee Ùesle veener. “ÛeÛe&'' ne Meyo “SkeäuesefmeÙee'' (Ecelesia) ¢ee «eerkeâ Meyoeheemetve Deeuesuee Deens. SkeäuesefmeÙee cnCepes “mecegoeÙe'' (assembly or community); hebjleg ¢ee DeLee&yejesyej yejsÛe DeeOÙeeeflcekeâ DeLe& pees[uesues Deensle. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee ke@âšsefkeâPece «ebLe DeeheCeebme mhe° keâjlees keâer, “SkeäuesefmeÙee cnCepes ef¡emleeÛÙee veeJeeves Yejuesueer meYee DeLeJee Yejuesues mebcesueve; ØeecegKÙeeves ueeskeâebÛes Oeeefce&keâ nsletves Yejuesues mebcesueve. “SkeäuesefmeÙee'' ne Meyo pegvÙee keâjejele osJeeves efveJe[uesuÙee ØepesÛÙee Yeòeâer mecegoeÙeeme Jeehejuee peele Demes DeeefCe efJeMes<e keâ¤ve efmeveeÙe heJe&leeJej lÙeebvee pesLes osJeeves efveÙeceMeeŒe efoues Je lÙeeÛeer heefJe$e Øepee cnCetve lÙeebÛÙeeJej efMekeäkeâeceesle&ye kesâuee, lÙeeef"keâeCeer pecele DemeuesuÙee YeeefJekeâebÛÙee mecegoeÙeemee"er ne Meyo Jeehejuee peeF&. heefnuÙee MelekeâeÛÙee ef¡emleer ueeskeâebvee “ef¡emlemeYee'' ¢ee Meyoeves mebyeesOetve peCet les pegvÙee keâjejeleerue F&Õej ØepesÛes Jeejme Deensle ¢eeÛeer lÙeebvee peeCeerJe keâ¤ve osCÙeele Deeueer. SkeäuesefmeÙeeceOÙes hejcesÕej DeeheuÙeeuee meJe& ueeskeâebvee he=LJeerÛÙee DebleeheÙeËle Skeâ$e keâjlees'' (CCC 751).
 “SkeäuesefmeÙee'' ner mebkeâuhevee pejer veJeerve keâjejeceOÙes ØeÛeefuele Demeueer lejer peieeÛÙee ØeejbYeeheemetve SkeäuesefmeÙeeÛeer ÚeÙee Deens, keâejCe “SkeäuesefmeÙee'' mJeieeaÙe efhelÙeeÛÙee ùoÙeele pevceuesueer Skeâ Ùeespevee Deens. meveeleve efhelÙeeves lÙeeÛÙee ke=âhesves Je %eeveeÛÙee DeeefCe ÛeebiegueheCeeÛÙee jnmÙeeves mebhetCe& efJeÕe efvecee&Ce kesâues DeeefCe efvecee&Ce kesâuesuÙee meJe& ueeskeâebvee mJeleŠÛÙee peerJeveele menYeeieer keâjCÙeeÛes "jJeues. hejcesÕejeves efJeÕe efvecee&Ce kesâues DeMeemee"er keâer peieeves hejcesÕejeÛÙee peerJeveele menYeeieer JneJes DeeefCe ¢eemee"erÛe hejcesÕejeves SkeäuesefmeÙeeÛeer mLeehevee kesâueer. ¢ee SkeäuesefmeÙeeÛeer ØeeLeefcekeâ mJe¤heeÛeer leÙeejer ØeeÛeerve keâeUeheemetve cnCepesÛe DeyeÇeneceeme osJe yeesueeJelees lesJne heemetveÛeer Deens. DeyeÇenece ne FœeeSueer je°^eÛee efhelee Deens DeeefCe DeyeÇenececegUs hejcesÕejeves FœeeSue je°^ DeeMeerJee&efole kesâues DeeefCe lÙeebvee Deeheueer Øepee yeveJeues. ¢ee Øepes}e pegvÙee keâjejeceOÙes FyeÇer Yee<esceOÙes “keâneue'' (Qahal) ne Meyo JeehejCÙeele Deeuee Deens. `keâneue' cnCepes Øepee efkebâJee mecegoeÙe DeeefCe osJeeÛÙee Skeâ$e peceuesuÙee ueeskeâebvee mebyeesefOele keâjCÙeemee"er pegvÙee keâjejeceOÙes ne Meyo peJeU peJeU 123 JesUe JeehejCÙeele Deeuee Deens. ef¡emlehetJe& eflemeNÙee MelekeâeceOÙes pegvÙee keâjejeÛes FyeÇer Yee<esceOetve «eerkeâ Yee<esceOÙes Yee<eeblej keâjCÙeele Deeues. pÙeeuee Septuagint (LXX) cnCetve mebyeesOeCÙeele Deeues Deens. FefpehleÛee jepee še@uesceer ogmeje efHeâuee[suHeâme ¢eeuee FyeÇer Yee<ee DeJeiele veJnleer DeeefCe lÙeeuee DeeheuÙee De@ueskeäPeeb[^erÙeeÛÙee ueeÙeyeÇjerceOÙes FyeÇer yeeÙeyeue "sJeeÙeÛes nesles, cnCetve lÙeeves pegvÙee keâjejeÛes «eerkeâ Yee<esceOÙes Yee<eeblej keâjCÙeeÛes DeeosMe efoues. ns Yee<eeblej keâjCÙeemee"er lÙeeves 72 Ùengoer efJeÉeveebvee Ùe¤MeuesceJe¤ve De@ueskeäPeeb[^erÙeeuee hee"Jeues. FyeÇer Yee<esletve «eerkeâ Yee<esceOÙes Yee<eebleefjle PeeuesuÙee heefJe$e MeeŒeeceOÙes meJe& ef"keâeCeer “keâneue'' (mecetoeÙe) ¢ee MeyoeSsJepeer lÙeebveer “SkeäuesefmeÙee'' ne «eerkeâ Meyo Jeehejuee Deens. “keâneue'' ¢ee mebkeâuhevesMeer lebleesleble pegUCeeje Meyo “SkeäuesefmeÙee'' neÛe Deens DeeefCe pegvÙee keâjejeleerue osJeeÛÙee ØepesÛeer mebkeâuhevee mhe° keâjCÙeemee"er 72 efJeÉeveebveer «eerkeâceOeerue “SkeäuesefmeÙee'' ne Meyo ÙeesiÙeefjlÙee Jeehejuee Deens. peieeÛÙee meg®Jeeleerheemetve “SkeäuesefmeÙee'' FœeeSueer ueeskeâebÛÙee FeflenemeeÉejs pegvÙee keâjejele DelÙeble megboj Øekeâejs npej nesleer. hejcesÕejeÛes ns keggâšgbye nUtnUt Ie[le iesues DeeefCe FœeeSueer Øepee ¢eebÛÙeeheemetve meg®Jeele nesTve DeefKeue efJeÕeJÙeeheer Øepee Demee ¢ee kegâšgbyeeves veJeerve keâjejeceOÙes keâUme iee"uesuee Deens. hejcesÕejeÛeer Skeâ$e peceuesueer Øepee efkebâJee mecegoeÙe oMe&efJeCÙeemee"er veJeerve keâjejeÛÙee uesKekeâebveer ÙeesiÙeefjlÙee “SkeäuesefmeÙee'' ne «eerkeâ Meyo Jeehejuee Deens. veJeerve keâjejeceOÙes “SkeäuesefmeÙee'' ne Meyo 114 JesUe JeehejCÙeele Deeuee Deens DeeefCe pegvÙee keâjejehes#ee veJeerve keâjejeceOÙes ¢ee MeyoeÛee DeLe& DelÙeble ienve DeeefCe JÙeehekeâ Deens.
 pegvÙee keâjejeceOÙes SkeäuesefmeÙee GYeejCÙeeÛeer leÙeejer meg¤ nesleer DeeefCe veJeerve keâjejeceOÙes DeeheCe lÙeeÛeer hetle&lee Peeuesueer heenlees. mJele: ØeYet ÙesMet ef¡emle lÙeeÛeer SkeäuesefmeÙee GYeejCÙeeÛeer DeefOeke=âle Iees<eCee keâjlees : “let hes$e Deensme DeeefCe ¢ee Ke[keâeJej ceer Deeheueer SkeäuesefmeÙee – GYeejerve Je efleÛÙeeheg{s DeOeesueeskeâebÛÙee ÉejeÛes keâenerÛe ÛeeueCeej veener'' (ceòeÙe 16:18). mJele: ØeYet ÙesMet ef¡emle SkeäuesefmeÙeeÛee mebmLeehekeâ Deens. DeeheuÙee leejCeeÛeer ke=âhee Øeoeve keâjCÙeemee"er, ueeskeâebÛÙee heefJe$eerkeâjCeemee"er, ueeskeâebvee heeheebÛeer #ecee efceUJetve osCÙeemee"er DeeefCe efJeÕeeme jeKeCÙeemee"er hejcesÕejeves SkeäuesefmeÙeeÛeer mLeehevee kesâueer. hejcesÕej efhelÙeeÛeer leejCeeÛeer Ùeespevee hetCe& keâjCÙeeÛes keâece heg$eekeâ[s meesheJeCÙeele Deeues nesles. keâeUeÛeer hetCe&lee nesleeÛe heÇYet ÙesMet ceeveJe ¤heeceOÙes osJeeÛee heg$e cnCetve ¢ee peieele Øekeâš Peeuee. ØeYet ÙesMetves MegYeJele&ceeveeÛeer Iees<eCee keâ¤ve SkeäuesefmeÙeeÛee DeejbYe kesâuee. ¢ee Iees<eCesves ef¡emlejepÙeeuee meg®Jeele Peeueer. SkeäuesefmeÙee cnCepes ØeYet ef¡emleeÛÙee jepÙeeÛes jnmÙeceÙe DeefmlelJe Deens, pesLes hejcesÕej DeeheuÙee meJe& ueeskeâebvee Skeâ$e DeeCelees. he=LJeerJej heebieuesuÙee meJe& ueeskeâebvee Skeâe Ú$eeKeeueer, cnCepes SkeäuesefmeÙeeceOÙes Skeâ$e DeeCeCÙeemee"er hejcesÕejeÛee heg$e heÇkeâš Peeuee. ØeYet ÙesMet mJele: “Skeâ keâUhe, Skeâ ceW{heeU'' ¢ee mebkeâuhevesefJe<eÙeer yeesuelees DeeefCe pÙee ueeskeâebvee lÙeeves Skeâ$e kesâues lÙee keâUheeÛee lees SkeâcesJe ceW{heeU Deens (heene Ùeesneve 10:1-21). ØeYet ÙesMetves DeeheuÙee keâUheeÛeer Skeâ mebmLee GYeer kesâueer DeeefCe mJeiee&Ûes jepÙe hetCe&lJeeme ÙesF&heÙeËle ÛeÛe&Ûeer mebmLee DeefmlelJeele jenerue. DeeheuÙee keâUheeÛeer meg®Jeele cnCetve ØeYet ÙesMetves meg®Jeeleeruee yeeje efMe<ÙeebÛeer efveJe[ kesâueer DeeefCe hes$eeuee lÙeebÛee ØecegKe vesceues. yeeje efMe<Ùe ØeYet ÙesMetÛÙee efceMeve keâeÙee&le DeeefCe lÙeeÛÙee peerJeveele hetCe&heCes menYeeieer nesleele. ØeYet ÙesMetÛÙee cejCe DeeefCe hegve®lLeeveeveblej, lÙeeÛÙee DeeosMeevegmeej meJe& efMe<Ùeebveer peeTve MegYeJele&ceeveeÛee ØeÛeej kesâuee DeeefCe ef¡emlemeYesÛeer Jee{ nesle iesueer. efMe<ÙeebÛÙee efceMeve keâeÙee&Éejs ØeYet ÙesMet lÙeeÛeer ef¡emlemeYee GYeejlees. ke@âLeefuekeâ ke@âšsefkeâPeceÛee «ebLe DeeheCeebme meebielees, “DeeheuÙee leejCeemee"er ef¡emleeves kesâuesuÙee mJeeLee&lÙeeieeletve ef¡emlemeYesÛee pevce Peeuee Deens. ef¡emleMejerjeÛÙee mLeehevesle efleÛes hetJe& mJe¤he efomeles DeeefCe ›egâmeeJej les heefjhetCe& heeJeles. ef¡emlemeYesÛee Giece Je efleÛeer Jee{ ef¡emleeÛÙee kegâMeerletve JeenCeeNÙee jòeâ Je heeCÙeele Øeefleefyebefyele Peeueer Deens. ef¡emle ›egâmeeJej Peesheer iesuee lesJne lÙeeÛÙee kegâMeerletve mebhetCe& ef¡emlemeYesÛÙee jnmÙeceÙe mee›eâeceWleeÛee Giece Peeuee. pÙeeØeceeCes PeesheuesuÙee DeeoeceÛÙee kegâMeerletve SJesÛee pevce Peeuee, lÙeeÛeØeceeCes ›egâmeeJej šebieuesuÙee ef¡emleeÛÙee peKeceer kegâMeerletve ef¡emlemeYesÛee pevce Peeuee'' (CCC 766). ØeYet ÙesMetÛÙee ce=lÙetJejerue efJepeÙeeveblej hejcesÕejeves DeeheuÙee efveJe[uesuÙee keâUheeJej heefJe$e DeelcÙeeÛee Je<ee&Je kesâuee DeeefCe lÙee efoJemeeheemetve ef¡emlemeYesÛeer oejs peieeleerue meJe& ueeskeâebmee"er GIe[CÙeele Deeueer. peieeÛÙee keâeveekeâesheNÙeele efMe<Ùe DeeefCe lÙeebÛÙee DevegÙeeÙeebÉejs megJeelee& mebosMe hemejefJeCÙeeÛes keâeÙe& peesceevess meg¤ Peeues, lÙeecegUs Skeâe ueneve Je=#eeÛes Deepe Skeâe JešJe=#eeceOÙes ¤heeblej Peeues Deens DeeefCe ceeCemeebÛÙee leejCeemee"er lÙeebvee Skeâ$e keâjCÙeeÛÙee GösMeeves ef¡emlemeYee efceMevejerJe=òeerves mebhetCe& peieele ueeskeâebvee ef¡emleeÛes efMe<Ùe yeveCÙeemee"er DeepeheÙeËle hemejle jeefnueer Deens. ÛeÛe&Ûes OÙesÙe hetCe& keâjCÙeemee"er heefJe$e Deelcee ÛeÛe&ceOÙes ØeYeeJeerheCes keâeÙe&jle Deens.
 hejcesÕejeves DeeheuÙee ueeskeâebvee Skeâef$ele keâjCÙeeÛes keâece DeKebef[leheCes Ûeeuet "sJeues Deens DeeefCe DeeheuÙee keâUheeuee lÙeeves “SkeäuesefmeÙee'' ns veeJe efoues Deens. veJeerve keâjejeceOÙes Gheemevesmee"er pevceuesuÙee ef¡emleer mecegoeÙeeuee (Liturgical assembly, 1 keâefjbLe 11:18, 14:19, 28,34-35), ceie les SKeeÅee efJeefMe° mLeUer Demees (Øes.ke=â. 5:11) efkebâJee keâesCeeÛÙee IejeceOÙes Demees (jesce 16:5); mLeeefvekeâ ef¡emleer mecetneuee (Local community, 1 keâefjbLe 1:2; 6:1) DeeefCe mebhetCe& peieeleerue ef¡emleer ßeæeJebleebÛÙee mecegoeÙeeuee (Universal community of believers, ceòeÙe 16:18, 1 keâefjbLe 15:9, ieueleer 1:13, efHeâefuehe 3:6) “SkeäuesefmeÙee'' cnCetve mebyeesOeCÙeele Deeues Deens DeeefCe eflevner mecegoeÙeebvee Skeâceskeâebheemetve efJeYeòeâ keâjlee Ùesle veener. ¢eeÛeeÛe DeLe& SkeäuesefmeÙee ner Gheemevesmee"er peceuesuÙee, efJeMes<ele: efcemmeeyeefueoeveemee"er peceuesuÙee mecetnele, mLeeefvekeâ mecetnele DeeefCe JewefÕekeâ mecetnele npej Deens, SkeäuesefmeÙee Deeheues meeceLÙe& ØeYet Meyo DeeefCe ef¡emleMejerj ¢eebheemetve Øeehle keâjles Je DeMeeØekeâejs meJe&peCe ef¡emleeÛes Skeâ Mejerj yeveleele. Jejerue eflevner cegöÙeebvee Oe¤ve ÛeÛe& DeeefCe yeeÙeyeueÛÙee efMekeâJeCegkeâervegmeej “SkeäuesefmeÙee'' ¢ee MeyoeÛee JÙeehekeâ DeLe& DeOeesjsefKele keâjCÙeele Deeuee Deens:
 ÛeÛe& cnCepes osJeeÛeer Øepee (People of God): SkeäuesefmeÙeeuee “osJeeÛeer Øepee'' cnCetve mebyeesOeCÙeele Deeues Deens, keâejCe hejcesÕejeves Deieoer meg®Jeeleerheemetve ueeskeâebvee Skeâ mecegoeÙe (Community) cnCetve heeÛeejCe kesâues Deens. pegvÙee keâjejeceOÙes FœeeFueer ueeskeâebvee Deeheueer Øepee cnCetve efveJe[tve hejcesÕejeves lÙeebÛÙeeMeer Skeâ keâjej ØemLeeefhele kesâuee DeeefCe peerJeveeÛÙee mebJeOe&veemee"er lÙeebme efveÙeceMeeŒe efoues. hejcesÕej ØeYet ÙesMet ef¡emleeceOÙes pees heefjhetCe& keâjej keâjCeej neslee lÙeeÛes ns hetJe& efÛevn nesles. hejcesÕejeves ØeYet ÙesMetÛÙee jòeâeceOÙes kesâuesuÙee veJeerve keâjejeceOÙes Ùengoer DeeefCe Ùengoslej ueeskeâebvee Deeheueer Øepee cnCetve Skeâ$e kesâues cnCetve veJeerve keâjejeleerue Øepee ner Kejer “osJeeÛeer Øepee'' Deens DeeefCe mJele: ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢ee ØepesÛee ØecegKe Deens. meble hes$eeÛÙee Meyoeble meebieeÙeÛes lej ner Øepee `efveJe[uesuee JebMe, jepekeâerÙe ÙeepekeâieCe, heefJe$e je°^ DeeefCe osJeeÛes mJeleŠÛes ueeskeâ' Deens (1 hes$e 2:9). ØeYet ÙesMetves efouesueer veJeerve Dee%ee “pemes ceer legcnebJej Øesce kesâues lemes legcnerner SkeâceskeâebJej Øesce keâjeJes'' (Ùeesneve 13:34) ¢ee ØepesÛee efveÙece Deens. he=LJeerÛes ceer" DeeefCe peieeÛee ØekeâeMe yevetve efJeKegjuesuÙee ueeskeâebvee “Skeâ Øepee'' yeveJeCes ns ÛeÛe&Ûes Debeflece OÙesÙe Deens.
 ÛeÛe& cnCepes ef¡emleeÛes Mejerj (Body of Christ) : SkeäuesefmeÙeeÛeer ef¡emleeÛÙee Mejerjeyejesyej kesâuesueer leguevee ner ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛes lÙeeÛÙee SkeäuesefmeÙeeyejesyej pes Ieefve° veeles Deens lÙeeJej ØekeâeMe šekeâles. hejcesÕejeves meJeeËvee ef¡emleeceOÙes Skeâ$e kesâuesues Deens DeeefCe meble heewueÛÙee cnCeCÙeevegmeej ef¡emleeceOÙesÛe meJe&keâener DeefmlelJeele Deens DeeefCe ef¡emleÛe MejerjeÛes, cnCepes SkeäuesefmeÙeeÛes cemlekeâ Deens (keâuemmew 1:17-18), cnCepes ØeYet ÙesMet SkeäuesefmeÙeeÛee ØecegKe Deens DeeefCe ner SkeäuesefmeÙee ef¡emleeÉejs GoÙeeme Deeueer Deens DeeefCe leer ef¡emleeceOÙes Skeâ yeveles. mJele: ØeYet ÙesMetves lÙeeÛes DeeefCe SkeäuesefmeÙeeÛes veeles efkeâleer Ieefve<" Deens ns Øekeâš kesâues Deens : “legcner ceePÙeeceOÙes jene DeeefCe ceer legcnebceOÙes jenerve…. ceerÛe õe#eJesue Deens DeeefCe legcner Heâešs Deene'' (Ùeesneve 15:1-5). ØeYet ÙesMet õe#eJesue DeeefCe lÙeeÛÙee HeâebÅee ¢eeÛÙee meboYe& osTve lÙeeÛes DeeheuÙeeyejesyej Demeuesues Ieefve‰ veeles mhe° keâjlees. ns veeles DeefOekeâ Ieefve‰ keâjCÙeemee"er ØeYet ÙesMet DeeheCeebme lÙeeÛes Mejerj KeeJeÙeeme DeeefCe jòeâ hÙeeJeÙeeme oslees : “pees ceePee osn Keelees DeeefCe ceePes jòeâ efhelees lees ceePÙeeceOÙes jenlees Je ceer lÙeeÛÙeeceOÙes jenlees'' (Ùeesneve 6:56). ØeYet ÙesMetves DeeheCeebme DeveeLe Demes mees[ues veener; lej ÙegieeÛÙee meceehleerheÙeËle lÙeeves DeeheuÙeeyejesyej jenCÙeeÛes JeÛeve efoues Deens (Ùeesneve 14:18; ceòeÙe 28:20). KejesKej SkeäuesefmeÙee ØeYet ÙesMetÛes Mejerj Deens, keâejCe ef¡emle hetCe&heCes DeeheuÙee SkeäuesefmeÙeeceOÙes npej Deens. SkeäuesefmeÙee Heâòeâ ef¡emleeYeesJeleer pecele veener lej hetCe&heCes lÙeeÛÙee Mejerjele Skeâ¤he Peeueer Deens. heefJe$e DeelcÙeeÉejs Je ef¡emlemeYesÛÙee mee›eâeceWleebÉejs, efJeMes<ekeâ¤ve heefJe$e efcemmeeyeueeroeveeÉejs ØeYet ÙesMet efJeÕeemet ueeskeâebvee lÙeeÛes mJele:Ûes Mejerj cnCetve mLeeefhele keâjlees, pesLes ef¡emlemeYesÛes meYeemeo SkeâceskeâebMeer pees[ues peeleele.
 ÛeÛe& cnCepes heefJe$e DeelcÙeeÛes cebefoj (Temple of the Holy Spirit) : heefJe$e Deelcee SkeäuesefmeÙeeceOÙes hetCe&heCes npej Deens DeeefCe keâeÙe&jle Deens. lÙeeÛes DeefmlelJe ef¡emlemeYesÛÙee meJe& meYeemeoebceOÙes Deens DeeefCe lÙeebÛes DeeOÙeeeflcekeâ peerJeve HegâueJeCÙeemee"er heefJe$e Deelcee melele ØeÙelveMeerue Demelees. ØeYet Meyoeves lees DeeheuÙee meYeemeoebÛes peerJeve GYeejlees. yeeefhlemcÙeeÉejs heefJe$e Deelcee ef¡emleeÛes Mejerj GYeejlees DeeefCe Flej mee›eâeceWleebÉejs lees efKeÇmleeÛÙee meYeemeoebÛeer Jee{ keâ¤ve lÙeebvee yejs keâjerle Demelees. Lees[keäÙeele heefJe$e Deelcee ÛeÛe&ceOÙes DelÙeble ØeYeeJeerheCes keâeÙe& keâjerle Deens. ÛeÛe& ns heefJe$e DeelcÙeeÛes ÛeÛe& Deens, cnCetve ÛeÛe&uee heefJe$e DeelcÙeeÛes cebefoj cnCeCÙeele Deeues Deens. heefJe$e Deelcee ÛeÛe&ceOeerue meYeemeoebÛes melele heefJe$eerkeâjCe keâjerle Demelees, cnCetve heefJe$e Deelcee ÛeÛe&uee efpeJeble hejcesÕejeÛes cebefoj yeveJelees (2 keâefjbLe 6:16). meble DeeÙejsveerÙeme DeeheCeebme meebieleele keâer, “heefJe$e DeelcÙeeÛÙee ¤heele ef¡emlemeYesuee KejesKej hejcesÕejeÛeer osCeieer yeneue keâjCÙeele Deeueer Deens. efleÛÙeeceOÙes ef¡emleeÛee Skeâeshee Demeuesuee "sJee pehetve "sJeuee Deens. ¢eeÛee DeLe& heefJe$e Deelcee DecejlJeeÛeer MeheLe, Øeefle%ee ßeæsÛes Â{erkeâjCe DeeefCe Deeheueer hejcesÕejekeâ[s peeCÙeeÛeer efMe[er Deens. keâejCe efpeLes ef¡emlemeYee Deens efleLes osJeeÛee Deelcee Deens DeeefCe efpeLes osJeeÛee Deelcee Deens efleLes ef¡emlemeYee Je ke=âhesÛes oeve Deens.'' ÛeÛe&ceOÙes osJeeÛee Deelcee DeeheuÙee ke=âheeoeveebmeefnle npej Deens, cnCetve ÛeÛe& heefJe$e DeelcÙeeÛes cebefoj Deens ¢ee ÛeÛe&Ûee meYeemeo cnCetve ceer mJele: heefJe$e DeelcÙeeÛes cebefoj yevelees. (1 keâefjbLe 6:19).
 ÛeÛe& cnCepes leejCeeÛes mee›eâeceWle (Sacrement of Salvation) : ÛeÛe&uee “peeieeflekeâ leejCeeÛes mee›eâeceWle'' cnCetve mebyeesOeCÙeele Deeues Deens, keâejCe ÛeÛe& ns osJeeÛÙee leejCeoeÙeer ke=âhesÛes ÂMÙeceeve efÛevn DeeefCe meeOeve Deens. “peeieeflekeâ'' ne Meyo meJe& ueeskeâebvee leejCe GheueyOe keâ¤ve osCÙeeÛÙee ÛeÛe&ÛÙee YetefcekesâJej ØekeâeMe šekeâlees. ÛeÛe&cegUs ef¡emleeÛÙee leejCeeÛes keâeÙe& ceeveJelesmee"er megueYe nesles. cnCetve ef¡emleeceOÙes ÛeÛe& Skeâ `mee›eâeceWle' Deens. ØeYet ÙesMet ef¡emle peeieeflekeâ leejCeeÛes mee›eâeceWle cnCetve ÛeÛe&Ûee GheÙeesie keâjlees DeeefCe ÛeÛe&Éejs osJeeÛÙee ceeveJeeJejerue ØesceeÛes jnmÙe Øekeâš keâjlees DeeefCe les hetCe&lJeeme veslees. hejcesÕejeÛeer FÛÚe Deens keâer meJe& ceeCemeebÛes leejCe JneJes DeeefCe hejcesMJejeves leejCeeÛeer ner ke=âhee ÛeÛe&ÛÙee peerJeveeceOÙes GheueyOe keâ¤ve efoueer Deens, cnCetve ÛeÛe& efleÛÙee jÛevesle DeeefCe ke=âleeRceOÙes leejCeeÛÙee DeÂMÙe JeemleJÙeeÛes ÂMÙeceeve efÛevn cnCetve keâece keâjles. meble DeiemšerveÛÙee celes “mee›eâeceWle'' ne Meyo leejCeeÛÙee ieghle JemlegefmLeleerÛes yee¢e efÛevn Deens, pes “efcemšsefjÙetce'' (Mystery) ¢ee MeyoeÉejs oMe&efJeCÙeele Deeues Deens. ¢eevegmeej, ØeYet ÙesMet ef¡emle mJele: leejCeeÛes jnmÙe Deens DeeefCe ef¡emleeefJevee osJeeÛes ogmejs jnmÙe veener. ØeYet ÙesMetÛÙee heefJe$e DeeefCe heefJe$e keâjCeeNÙee ceeveJeer osneÛes leejCeoeÙeer keâeÙe& ns leejCeeÛes mee›eâeceWle Deens, pes ef¡emlemeYesÛÙee mee›eâeceWleeceOÙes Øekeâš Peeues Deens DeeefCe keâeÙe&Meerue Deens (hetJexkeâ[erue ÛeÛexme osKeerue lÙeebme heefJe$e jnmÙes cnCeleele). meele mee›eâeceWles ner efÛevns DeeefCe meeOeves Demetve lÙeebÉejs heefJe$e Deelcee ef¡emleeÛes Mejerj DemeuesuÙee ef¡emlemeYesceOÙes efleÛee ØecegKe ef¡emle ¢eeÛÙee ke=âhesÛes Jeešhe keâjerle Demelees. ef¡emlemeYesceOÙes ner DeÂMÙe ke=âhee keâeÙece Demetve ner ke=âhee efKeÇmlemeYee Flejebvee osle jeneles, ¢ee DevÙeeLee&ves ef¡emlemeYee heefJe$e mee›eâeceWle Deens (CCC 774).
 ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee ke@âšsefkeâPece «ebLe ÛeÛe&uee “osJeeÛeer Øepee, ef¡emleeÛes Mejerj, heefJe$e DeelcÙeeÛes cebefoj DeeefCe leejCeeÛes mee›eâeceWle'' cnCetve mebyeesefOeleevee ÛeÛe&mee"er Flej ØeefleceebÛee osKeerue Jeehej keâjles. ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢ee ØeefleceebÛee keWâõefyebot Deens DeeefCe ¢ee keWâõefyebotJejÛe meJe& Øeeflecee DeeOeeefjle Deensle. ceW{heeUeÛÙee peerJeveeheemetve, peefceveerÛÙee Glheeoveeheemetve, yeebOekeâeceeÛÙee keâuesheemetve, lej efJeJeen DeeefCe keggâšgbye ¢ee mebmLeebheemetve ¢ee Øeeflecee IesleuÙee Deensle. ef¡emlemeYesuee “ceW{jebÛee keâUhe'' cnšues Deens DeeefCe ef¡emle mJele: ceW{jebÛes oej Deens. ef¡emlemeYee heerkeâ osCeeNÙee Je osJeeves ueeieJe[ kesâuesuÙee “MesleemeejKeer'' Deens. ef¡emlemeYee “osJeeÛeer Fceejle'' Deens DeeefCe ¢ee Fceejleerme Deveskeâ veeJeeves DeesUKeues peeles : osJeeÛes Iej (pÙeele kegâšgbye Jemleer keâjles), heefJe$e DeelcÙeeceOÙes osJeeÛes kegâšbgye, ceeCemeele osJeeÛes JemeeflemLeeve DeeefCe efJeMes<ele: heefJe$e cebefoj. ef¡emlemeYesuee “Deeheueer DeeF&'' cnCetve osKeerue mebyeesOeCÙeele Deeues Deens (heene CCC 753-757). ef¡emlemeYesmee"er ÛebõeÛeer Øeeflecee osKeerue JeehejCÙeele Deeueer Deens. Ûebõeuee pemee metÙee&heemetve ØekeâeMe efceUlees lemee ef¡emlemeYesuee peieeÛee ØekeâeMe ef¡emle ¢eeÛÙeeheemetve ØekeâeMe efceUlees.
 veeÙeefmeÙeve ßeæe ØekeâšveeceOÙes ÛeÛe&Ûeer Ûeej ØecegKe JewefMe°Ùes veceto keâjCÙeele Deeueer Deensle: ÛeÛe& Skeâ, heefJe$e, ke@âLeefuekeâ DeeefCe heÇsef<eleerÙe Deens. iesueer Deveskeâ oMekesâ DeeheCe Deeheueer ner ÛeÛe&Jejerue ßeæe Øekeâš keâjlees. ef¡emleer hejbhejsceOÙes ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&keâ[s ¢eeÛe Ûeej JewefMe°ŸeebÛÙee Âef°keâesveeletve heenCÙeele Ùesles. efÉleerÙe Jn@efškeâve efJeÕeheefj<eosceOÙes DeeheCeebuee meebieCÙeele Deeues Deens keâer ke@âLeefuekeâ ÛeÛe& ns ØeYet ef¡emleeves mLeeheve kesâuesues SkeâcesJe ÛeÛe& Deens DeeefCe ßeæeØekeâšveele cnšuÙeeØeceeCes leer SkeâÛe, heefJe$e, ke@âLeefuekeâ DeeefCe Øesef<eleerÙe SkeäuesefmeÙee Deens (LG 8). ner Ûeejner JewefMe°Ÿes SkeâceskeâebMeer DeletšheCes pees[ueer iesueer Deensle DeeefCe leer ef¡emlemeYesÛeer ÙeesiÙe ¤hes DeeefCe mesJeekeâeÙe&s oMe&efJeleele. ner JewefMe°Ÿes ef¡emlemeYesuee efleÛÙee owJeer mebmLeehekeâeheemetve Øeehle Peeueer Deensle. ØeYet ÙesMet ef¡emleeves heefJe$e DeelcÙeeÉejs lÙeeÛeer ef¡emlemeYee Skeâ, heefJe$e, ke@âLeefuekeâ Je Øesef<eleerÙe yeveJeueer Deens. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee ke@âšsefkeâPece «ebLe DeeheCeebme efMekeâJelees keâer, “ef¡emlemeYee `Skeâ', `heefJe$e', `ke@âLeefuekeâ' DeeefCe `Øesef<eleerÙe' Deens, ¢eeJej efJeÕeeme "sJeCes cnCepes efhelee, heg$e, DeeefCe heefJe$e Deelcee ¢ee SkeâeÛe hejcesÕejeJej efJeÕeeme "sJeCes ¢eeheemetve keâener JesieUs veener]'' Øesef<eleerÙe ßeæe ØekeâšveeceOÙes DeeheCe cnCelees, “SkeâÛe heefJe$e ef¡emlemeYee'' DeeefCe ef¡emlemeYesJej efJeÕeeme ve "sJeCes cnCepes osJeeÛÙee keâeÙee&Jej efkebâJee osJeeÛÙee ÛeebiegueheCeeves ef¡emlemeYesJej pÙee Deveskeâ osCeiÙeebÛee Je<ee&Je kesâuee Deens lÙeeJej efJeÕeeme ve "sJeCÙeemeejKes Deens (CCC 750). Deieoer Øesef<eleerÙe keâeUeheemetve ef¡emlemeYee Ûeej JewefMe°ÙehetCe& iegCeebveer vešuesueer Deens. ef¡emlemeYesÛÙee ¢ee JewefMe°ŸeebJej veeÙeefmeÙee ÙesLes YejuesuÙee Oece&heefj<eosceOÙes efMekeäkeâe ceesleye& keâjCÙeele Deeuee :
 ÛeÛe& SkeâÛe Deens (Church is ONE) : hejcesÕejeves SkeâeÛe ÛeÛe&Ûeer mLeehevee kesâueer Deens DeeefCe SkeâÛe hejcesMJej ÛeÛe&ÛÙee jnmÙeeÛes meJeexÛÛe GoenjCe DeeefCe GiecemLeeve Deens. heefJe$e $ewkeäÙeeleerue leerve JÙeòeâer efhelee, heg$e DeeefCe heefJe$e Deelcee efceUtve SkeâÛe hejcesÕej Deens DeeefCe pemes les Skeâ Deensle lÙeeÛeØeceeCes ef¡emlemeYee SkeâÛe Deens. ÛeÛe& SkeâÛe Deens keâejCe ÛeÛe&Ûee mebmLeehekeâ SkeâÛe Deens. DeeheCeebme Øekeâš keâjCÙeele Deeues Deens keâer `Meyo osn Peeuee DeeefCe lÙeeves DeecnebceOÙes Jemleer kesâueer.' ØeYetÛes osnOeejCe ner Kejer veJÙee heJee&Ûeer meg®Jeele nesleer. meJe& ueeskeâebvee SkeâÛe ÛeÛe&ceOÙes Skeâ$e DeeCeCÙeemee"er hejcesÕej ceeveJe Peeuee. MeebleerÛee DeefOeheleer, ØeYet ÙesMet ef¡emle ¢eeves DeeheuÙee ›egâmeeÉejss meJe& ceeveJepeeleerÛee osJeeyejesyej mecesš Ie[Jetve DeeCeuee Je meJeeËÛes SskeäÙe Skeâ Mejerj DeeefCe Skeâ ueeskeâ cnCetve DeyeeefOele jeKeues. ØeYet ÙesMet mJele: DeeheuÙee efhelÙeepeJeU ÛeÛe&ÛÙee SskeäÙeemee"er ØeeLe&vee keâjlees, “lÙee meJeeËveer Skeâ JneJes; ns ceePÙee yeehee, pemee let ceePÙeeceOÙes Je ceer legPÙeeceOÙes lemes lÙeebveerner legPÙeeceePÙeeceOÙes Skeâ JneJes'' (Ùeesneve 17:21). hejcesMJejeÛeer FÛÚe Deens keâer ÛeÛe&Ûes SskeäÙe DeyeeefOele jeneJes, cnCetve hejcesMJejeves ÛeÛe&uee heefJe$e DeelcÙeeÛes oeve efoues Deens. heefJe$e Deelcee ÛeÛe&ÛÙee ßeæeJebleebceOÙes Jemeleer keâjlees DeeefCe lÙeebÛee Skeâeshee Ie[Jetve DeeCelees. heefJe$e DeelcÙeeÛÙee ke=âheeoeveebcegUs peieYejeleerue efYeVe mebmke=âleerceOeerue ueeskeâ SkeâeÛe ÛeÛe&ÛÙee Ú$eeKeeueer SkeâeÛe ßeæsceOÙes Skeâ$e Ùesleele DeeefCe ¢ee SskeäÙeeceOÙes efJeefJeOe ueeskeâebÛes DeeefCe mebmke=âleerÛes SskeäÙe efveoMe&veeme Ùesles. peieYej hemejuesuÙee ÛeÛe&Ûeer Skeâelcelee ns KejesKej ÛeÛe&Ûes Heâej cees"s JewefMe°Ÿe Deens DeeefCe ÛeÛe&Ûeer Skeâelcelee jeKeCÙeeme DeeefCe leer Â{ keâjCÙeeme DeeheCe melele ØeÙelveMeerue Demeues heeefnpes.
 ÛeÛe& heefJe$e Deens (Church is HOLY) : DeeheuÙee ßeæe ØekeâšveeceOÙes DeeheCe heÇkeâš keâjlees keâer ÛeÛe& heefJe$e Deens DeeefCe ¢ee heefJe$e ÛeÛe&Jej Deeheuee efJeÕeeme Deens. meJe&ØeLece, ÛeÛe& heefJe$e Deens keâejCe ÛeÛe&uee mLeeheve keâjCeeje DeeefCe peerJeve osCeeje ØeYet ef¡emle heeefJe$ÙeeÛee Giece Deens. mJele: osJeeÛee heg$e, ØeYet ÙesMet ef¡emle, efhelee DeeefCe heefJe$e DeelcÙeemeefnle SkeâcesJe heefJe$e Deens. ØeYet ÙesMetves ÛeÛe&Jej Øesce keâsues DeeefCe ÛeÛe&ÛÙee heefJe$eerkeâjCeemee"er lÙeeves mJeleŠuee ›egâmeeJej Dehe&Ce kesâues. ÛeÛe& ØeYet ÙesMetÛes Mejerj Deens, cnCetve ØeYet ÙesMet ÛeÛe&uee melele heefJe$e keâjerle Demelees. lÙeeÛÙeeÉejs, lÙeeÛÙeemen DeeefCe lÙeeÛÙee"eÙeer ÛeÛe&Ûes heefJe$eerkeâjCe nesles. Skeâe yeepetuee DeeheCe keâyetue keâjlees keâer ÛeÛe& heefJe$e Deens, hejbleg ogmeNÙee yeepetuee nsner eflelekesâÛe Kejs Deens keâer ÛeÛe&Ûes meYeemeo cnCepes DeeheCe meJe&peCe heeheer Deenesle. ØeYet ÙesMet, efve<keâuebkeâ osJeeÛee keâeskeâje Deeheueer heehes ve° keâjCÙeemee"er ¢ee peieele Deeuee. ØeYet ÙesMetÛÙee jòeâele Deeheueer heehes ve° nesleele. hejcesÕejeves mLeeefhele kesâuesuÙee ÛeÛe&ÛÙee mee›eâeceWleceÙe peerJeveeceOÙes DeeheCeebme heefJe$e kesâues peeles. DeeheCe meowJe heefJe$e peerJeve peieeJes cnCetve ÛeÛe& DeeheCeebme meeo Ieeueles. heeshe meble hee@ue meneJes DeeheCeebme meebieleele keâer, “ef¡emlemeYee pejer efleÛÙeele heeheer ueeskeâ Demeues lejerner heefJe$e Deens. ef¡emlemeYesuee ke=âhesÛÙee peerJeveeefJevee ogmejs peerJeve veener. efleÛes meYeemeo efleÛes peerJeve peieues lej lesner heefJe$e nesleerue. les ef¡emlemeYesÛÙee peerJeveeheemetve otj Peeues lej les heeheeble he[leerue, efleÛÙeeleerue heeefJe$ÙeeÛÙee pÙeesleeruee les heejKes nesleerue. ef¡emelemeYee DeMee DehejeOÙeebmee"er ØeeÙeef§eòe keâjles DeeefCe lÙeecegUs efleÛÙee cegueebvee ef¡emleeÛÙee jòeâeves Je heefJe$e DeelcÙeeÛÙee osCeieerves cegòeâ keâjCÙeeÛes meeceLÙe& efceUles.'' ÛeÛe& heefJe$e Deens, cnCetve DeeheCeebme heefJe$e nesCÙeemee"er heeÛeejCe keâjCÙeele Deeues Deens. hejcesÕej DeeefCe ceeveJe ¢eebbJejerue Øeerleer ¢ee heefJe$eerkeâjCeeÛee heeÙee Deens, keâejCe Øeerleer heeefJe$ÙeeÛee Deelcee Deens DeeefCe DeeheCee meJeeËvee Øeerleer keâjCÙeemee"er yeesueeJeues peeles. Øeerleer heeefJe$Ùeeuee Deekeâej osles, efoMee osles DeeefCe hetCe&lee osles (LG 42). heefJe$e ceefjÙesceOÙes ÛeÛe&ves heeefJe$ÙeeÛÙee hetCe&lJeeÛee keâUme iee"uee Deens, keâejCe ÛeÛe&Ûeer DeefJeYeepÙe Ieškeâ Demeuesueer heefJe$e ceefjÙee heefjhetCe& heefJe$e Deens. DeeheuÙee heeheebJej efJepeÙe efceUJeCÙeemee"er DeeefCe heeefJe$ÙeeceOÙes Deeheueer Jee{ nesCÙeemee"er DeeheCe melele heefJe$e ceefjÙesÛes DevegkeâjCe kesâues heeefnpes.
 ÛeÛe& ke@âLeefuekeâ Deens (Church is CATHOLIC) : ‘‘ke@âLeefuekeâ’’ ¢ee MeyoeÛee DeLe& Deens ‘‘peeieeflekeâ'' (Universal). mebhetCe& peieYej hemejuesuess ÛeÛe& meJe&$e Deens ns oMe&JeCÙeemee"er “ke@âLeefuekeâ'' ne Meyo Jeehejuee Deens. ÛeÛe&ÛÙee efMekeâJeCegkeâervegmeej ÛeÛe& oesve Øekeâejs ke@âLeefuekeâ Deens : ØeLece, ÛeÛe&ke@âLeefuekeâ/peeieeflekeâ Deens keâejCe meJe&JÙeeheer hejcesÕej, ØeYet ÙesMet ef¡emle, ÛeÛe&ceOÙes npej Deens. meble FivesefMeÙeme Dee@Heâ DeBšerDeesKe DeeheCeebme meebieleele keâer, pesLes ef¡emle ÙesMet npej Deens lesLes ke@âLeefuekeâ ÛeÛe& Deens. ÛeÛe&uee ef¡emleekeâ[tve ‘‘leejCeeÛÙee meeOeveebÛeer heefjhetCe&lee’’ efceUles. ¢ee cetueYetle DeLee&ves, hesvšskeâe@mšÛÙee efoJeMeer ÛeÛe& KeNÙee DeLee&ves ke@âLeefuekeâ nesles DeeefCe ef¡emle hegvne ÙesF&heÙeËle les lemesÛe jeefnue. ogmejs, ÛeÛe& ke@âLeefuekeâ Deens keâejCe ÛeÛe&Ûes efceMeve ns mebhetCe& peieemee"er Deens. ØeYet ÙesMetves ÛeÛe&uee efceMevekeâeÙee&mee"er meJe& je°^ebkeâ[s yeensj hee"Jeues Deens. meJe& ueeskeâebvee ÛeÛe&Ûes meYeemeo nesCÙeemee"er yeesueeJeCÙeele Deeues Deens, keâejCe hejcesÕejeves efmeæ kesâuesues leejCe ÛeÛe&ceOetveÛe DeeheCeebme Øeehle nesF&ue. ÛeÛe&Ûes efheleecen meebieleele keâer, “ÛeÛe&ÛÙee yeensj leejCe veener'', cnCetve ÛeÛe&Ûes DeefmlelJe Deefle cenòJeeÛes Deens pesLes hejcesÕej DeeheuÙee efJeKegjuesuÙee ueeskeâebvee Skeâ$e DeeCet FefÛÚlees. efÉleerÙe Jn@šerkeâve heefj<eosÛÙee cnCeCÙeevegmeej ‘ke@âLeefuekeâ’, cnCepes efJeÕeJÙeeheer, ¢ee osCeieerÉejs ÛeÛe& mebhetCe& ceeveJepeeleeruee ÛeÛe&Ûee ØecegKe ef¡emle ¢eeceOÙes Skeâ$e DeeCeCÙeeÛee ØeÙelve keâjerle Deens (LG 13). peieeleerue meJe& ueeskeâebvee ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&ÛÙee SskeäÙeeÛes meYeemeo nesCÙeemee"er yeesueeJeues Deens. hejcesÕej efhelee meJe& ceeveJepeeleeruee lÙeeÛÙee heg$eeÛÙee ÛeÛe&ceOÙes hegvne Skeâ$e ke⤠FefÛÚlees. meble Deiemšerve DeeefCe meble DebyeÇespe ¢eebÛÙee celes veesneÛes penepe ns ÛeÛe&Ûes hetJe&efÛevn nesles, keâejCe pemes peueØeueÙeeceOÙes veesneÛÙee penepeeves peieeuee JeeÛeJeues lemesÛe ÛeÛe& DeeheCeebme leejCe efceUJetve osles. meJe& ueeskeâebÛÙee leejCeemee"er ÛeÛe& ke@âLeefuekeâ (Universal) DemeCes Heâej DeeJeMÙekeâ Deens DeeefCe lÙeeØeceeCesÛe ÛeÛe& ueeskeâebÛÙee leejCeemee"er Pešle Deens.
 ÛeÛe& Øesef<eleerÙe Deens (Church is APOSTOLIC) : ØeYet ÙesMetÛes Øesef<ele ÛeÛe&ÛÙee peerJeveemee"er Heâej cenòJeeÛes Deensle, keâejCe lÙeebÛÙee efJeÕeemeeJejÛe, efJeMes<ekeâ¤ve meble heeršjÛÙee ßeæe¤heer Ke[keâeJej ef¡emlemeYee GYeer jeefnueer Deens. Øesef<ele efhelÙeeÛes lÙeeÛeØeceeCes heg$eeÛes efveJe[uesues Deensle. Øesef<eleebveer DeeheuÙeeyejesyej DemeeJes DeeefCe veblej MegYeJele&ceeveeÛee ØeÛeej keâjCÙeemee"er peeJes cnCetve ØeYet ÙesMetves yeeje efMe<ÙeebÛeer efveJe[ kesâueer DeeefCe lÙeebvee Øesef<ele ns veeJe efoues. hegve®lLeeveeveblej ØeYet ÙesMet DeeheuÙee efMe<Ùeebvee meebielees, ‘‘pemes efhelÙeeves ceuee hee"Jeues lemes ceerner legcnebuee hee"Jelees’’ (Ùeesneve 20:21). Øesef<eleebceOÙes ØeYet ef¡emle Deeheues keâeÙe& heg{s Ûeeuet "sJelees. pes keâeÙe& lÙeeuee efhelÙeeheemetve Øeehle Peeues lÙee keâeÙee&ceOÙes ØeYet ÙesMet DeeheuÙee efMe<Ùeebvee osKeerue menYeeieer keâjlees. heg$e mJele:ntve keâener keâjerle veener, lej pÙee efhelÙeeves lÙeeuee hee"Jeues lÙeeÛÙeeheemetve lÙeeuee meJe&keâener Øeehle nesles (Ùeesneve 5:19). Øesef<eleebÛes keâeÙe& “efhelee heg$eeuee hee"Jelees'' ¢ee he@šve&Jej DeJeuebyetve Deens. pemee heg$e efhelÙeeJeeÛetve keâener ke⤠Mekeâle veener lemes efMe<Ùener ØeYet ÙesMetefMeJeeÙe keâener ke⤠Mekeâle veener (Ùeesneve 15:5). ØeYet ÙesMetheemetveÛes efMe<Ùeebvee lÙeeÛÙee keâeÙee&Ûeer efoJeMee DeeefCe Meòeâer ueeYeles. Øesef<ele ns ef¡emleeÛes heefnues DevegÙeeÙeer Deensle DeeefCe ØeYet ÙesMetves lÙeebÛÙeeJej Øesef<eleerÙe keâeÙee&Ûeer peyeeyeoejer meesheJeueer nesleer, cnCetve ef¡emlemeYee Øesef<eleerÙe Deens. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee ke@âšsefkeâPece «ebLe DeeheCeebme meebielees keâer ef¡emlemeYee Øesef<eleerÙe Deens, keâejCe leer leerve Øekeâejs Øesef<eleebJej ØemLeeefhele kesâueer Deens: 1) Øesef<eleebÛÙee heeÙeeJej ef¡emlemeYesÛeer GYeejCeer keâjCÙeele Deeueer nesleer DeeefCe Deepener leer Øesef<eleebÛÙee heeÙeeJej GYeer Deens (FefHeâme 2:20; Øekeâšer 21:14). mee#eeroej cnCetve ef¡emleeves mJele: Øesef<eleebvee efveJe[tve hee"Jeues nesles (ceòeÙe 28:16-20; ieueleer 1:1). 2) ef¡emlemeYesceOÙes JeemleJÙe keâjCeeNÙee heefJe$e DeelcÙeeÛÙee meeneÙÙeeves ef¡emlemeYee Øesef<eleebkeâ[tve efleves Sskeâuesueer JeÛeves (bØes.ke=â.2:42) Je ‘‘ceewuÙeJeeve "sJee’’ Demeuesues les Meyo ef¡emleeÛeer efMekeâJeCe cnCetve hemejefJele Demeles Je pehetve "sJeles (2 efleceLLe 1:13-14). 3) ef¡emle hegvne ÙesF&heÙeËle Øesef<eleebÛes GòejeefOekeâejer Demeuesues efyeMehe, lÙeebvee meeneÙÙe keâjCeejs Oece&ieg¤ Je meJeexÛÛe DeefOekeâejeJej Demeuesues heeshe ¢eebÛÙeeMeer Skeâelcelee meeOetve keâeÙe& keâjCeeNÙee heeUkeâerÙe ceb[UeÉejs ef¡emlemeYee heefJe$e yeveles, efMekeâles Je ceeie&oMe&ve Iesles (CCC 857).
 ØeYet ef¡emleeves Øesef<eleebJej meesheJeuesues owJeer efceMevekeâeÙe& ÙegieeÛÙee meceehleerheÙeËle Ûeeuet jenCÙeemee"er Øesef<eleebveer lÙeebÛes GòejeefOekeâejer vesceues. efyeMeheebveer ef¡emlemeYesÛes heeUkeâ ¢ee veelÙeeves owJeer DeefOekeâejeves Øesef<eleebÛeer peeiee Iesleueer Deens (LG 20). Øesef<eleebveer meg¤ kesâuesues efceMevekeâeÙe& peieeceOÙes DeKebef[leheCes Ûeeuet Deens DeeefCe ÛeÛe&Ûeer efMekeâJeCe ner Øesef<eleebÛÙee efMekeâJeCegkeâerJej DeeOeeefjle Deens, cnCetve KeNÙee DeLee&ves ÛeÛe& Øesef<eleerÙe Deens.
 ØeYet hejcesÕejeves mLeeheve kesâuesueer DeeefCe peieYej hemejuesueer ef¡emlemeYee ner Skeâ JewYeJeMeeueer mebmLee Deens DeeefCe ¢ee mebmLesÛee keâejYeej megjUerleheCes heej he[lees, keâejCe heefJe$e Deelcee DelÙeble ØeYeeJeerheCes lÙeeÛÙee ÛeÛe&ceOÙes keâeÙe&jle Deens. ÛeÛe&Jej meg®Jeeleerheemetve Deveskeâ mebkeâšs Deeueer DeeefCe ÛeÛe&ÛÙee Skeâelcelesuee Oeeskeâe efvecee&Ce Peeuee, heCe efJeÕeJÙeeheer ÛeÛe& DeepeheÙeËle efšketâve jeefnues Deens, keâejCe ØeYet ÙesMetÛes JeÛeve Deens keâer, ‘`ÛeÛe&heg{s DeOeesueeskeâebÛÙee ÉejeÛes keâenerÛe ÛeeueCeej veener’’ (ceòeÙe 16:18). ¢eeÛee DeLe&, hejcesÕej hetCe&heCes DeeheuÙee ÛeÛe&uee mebj#eCe hegjJelees. hejcesÕejeves SkeâeÛe ÛeÛe&Ûeer mLeehevee kesâueer Deens, lejer meg®Jeeleerheemetve ÛeÛe&Ûes Jewjer efkebâJee heeKeb[erJeeÅeebveer ÛeÛe&uee Heâes[CÙeeÛee ØeÙelve kesâuee Deens. Øesef<eleerÙe keâeUeheemetve ÛeÛe&uee Deveskeâ heeKeb[erJeeoer celeebÛee (heresies) meecevee keâjeJee ueeieuee. ¢ee celeØeCeeueercegUs ÛeÛe&ceOÙes ogner ceepeueer, heCe yeNÙeeÛe JesUsuee ÛeÛe&ves lÙeeJej efJepeÙe efceUJeuee Deens. 11 JÙee MelekeâeÛÙee meg®Jeeleeruee 1054 ceOÙes ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Jej Skeâ Heâej cees"e DeeIeele Peeuee, keâejCe ÛeÛe&Ûeer heef§ece (Western) DeeefCe hetJe& (Eastern) DeMeer oesve YeeieebceOÙes efJeYeeieCeer Peeueer, pÙeeuee the Great Schism between West and East Demes mebyeesOeCÙeele Deeues Deens. jesce (West) DeeefCe keâe@vmšBšerveesheue (East) DeMeer ÛeÛe&Ûeer oesve keWâõs yeveueer DeeefCe lÙeebveer SkeâceskeâebJej yebOeves ueeoueer. megowJeeves 1965 meeueer heeshe meble hee@ue meneJes DeeefCe keâe@vmešBšerveesheueÛes hesš^erDeeKe De@Lesveeieesjeme heefnues ¢eebveer Skeâ$e ÙesTve ner yebOeves jö kesâueer DeeefCe hegvne Skeâoe heef§ece ÛeÛe& DeeefCe hetJe& ÛeÛe& Skeâ Peeues. ÛeewoeJÙee MelekeâeÛÙee MesJešer DeeefCe hebOejeJÙee MelekeâeÛÙee meg®Jeeleeruee (1378-1417) heeef§eceelÙe ÛeÛe&ceOÙes jepekeâerÙe keâejCeemleJe ogHeâUer ceepeueer, pÙeeuee the Western Schism cnCeCÙeele Ùesles. ØeecegKÙeeves jesceceOeerue jepekeâerÙe DeefmLejlee DeeefCe iešyeepeer Je øeWâÛe jepesMeenerÛÙee ØeYeeJeecegUs heesheÛeer peeiee jesceJe¤ve 1309 meeueer, SefJeivee@ve, øeâevme ÙesLes nueJeCÙeele Deeueer. hejbleg 1378 meeueer heeshe «esiejer DekeâjeJes ¢eebveer heesheÛeer peeiee hejle jesce ÙesLes DeeCeueer DeeefCe lÙeebÛÙeeveblej Deye&ve meneJes ns heeshe Peeues. øeWâÛe keâeef[&veumevee Deye&ve meneJes DeeJe[ues veenerle, cnCetve lÙeebveer SefJeivee@veuee peeTve keäuesceWš meeleJes ¢eebÛeer heeshe cnCetve efveJe[ kesâueer. Skeâe JesUsuee oesve heeshe DeeefCe lÙee oesIeebÛes JesieUs DevegÙeeÙeer. Deye&ve DeeefCe keäuesceWš cejCe heeJeuÙeeveblej ogmeNÙee oesve heesheveer lÙeebÛeer peeiee Iesleueer DeeefCe 1409 ceOÙes keâeef[&veumeÛÙee keâewvmeerueves oesIeebÛÙee peeieer veJeerve heesheÛeer efveJe[ kesâueer. heCe ¢ee oesvner heesheveer Deeheueer heos mees[CÙeeme vekeâej efouee. Skeâe JesUsuee leerve heeshe. MesJešer 1414 meeueer keâe@vmešvme ÙesLes YejuesuÙee Oece&heefj<eosceOÙes oesvner heeshevee heoÛÙegle keâjCÙeele Deeues DeeefCe eflemeNÙee heeshevee heeÙeGleej nesCÙeeme meebefieleues. veblej 1417 meeueer SkeâÛe heeshe ceešeave heeÛeJes ¢eebÛeer efveJe[ keâjCÙeele Deeueer DeeefCe lÙeebveer ÛeÛe&uee hejle Skeâe heesheÛÙee DeefOehelÙeeKeeueer Skeâ$e kesâues. ÛeÛe& DeMeeØekeâejs DeiveerefoJÙeeletve iesues Deens; hejbleg F&ÕejeÛÙee ke=âhesves meJe& mecemÙeebJej, mebkeâšeJej ceele keâ¤ve ÛeÛe& hejle DeeheuÙee heeÙeeJej megKe¤heCes GYes jeefnues.
 Jejerue veceto kesâuesuÙee meJe& mecemÙee ¢ee ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&ÛÙee ÛeewkeâšerceOÙes Ie[uÙee; hejbleg 16 JÙee MelekeâeceOÙes mewleeveeves ÛeÛe&Jej Heâej cees"e DeeIeele kesâuee DeeefCe ÛeÛe&Ûeer ke@âLeefuekeâ ÛeÛe& DeeefCe Øeesšsmšbš ÛeÛe& DeMeer efJeYeeieCeer Peeueer. Øeesšsmšbš ÛeÛe& ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&heemetve hetCe&heCes JesieUs Peeues DeeefCe Øeesšsmšbš ÛeÛe&Ûes heg{s efJeYeeietve Deveskeâ hebLe Peeues DeeefCe Depetve lÙeeÛes hebLe nesle Deensle. ÛeÛe&ceOÙes meg®JeeleerheemetveÛe ogner ceepeuesueer Je Hetâš he[uesueer efometve Deeueer Deens DeeefCe ÛeÛe&ves vesnceerÛe ¢ee mecemÙeebJej ceele keâ¤ve lÙee otj keâjCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee Deens. ÛeÛe&ceOÙes mecemÙee efvecee&Ce Peeueer Deens ¢eeÛee DeLe& Demee veener keâer hejcesÕejeves mLeeheve kesâuesuÙee ÛeÛe&heemetve DeeheCe JesieUs nesTve Deueie ÛeÛe& mLeeheve keâjeJes. ner mebkeâuhevee ‘ÛeÛe& Skeâ Deens’ ¢ee OeesjCeeefJe®æ peeles. hejcesÕejeves SkeâeÛe, heefJe$e, ke@âLeefuekeâ DeeefCe Øesef<eleerÙe ef¡emlemeYesÛeer mLeehevee kesâueer Deens DeeefCe ns yeeÙeyeueÛÙee efMekeâJeCegkeâervegmeej DeeefCe ef¡emleer hejbhejsceOÙes efmeæ keâjCÙeele Deeues Deens, cnCetve ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&heemetve JesieUs nesTve DeeheCe osJeeÛes Kejs ÛeÛe& DemetÛe Mekeâle veener. hejcesÕejeÛes Kejs ÛeÛe& nesCÙeemee"er meJeeËveer ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&ceOÙes hejle ÙesCes ns DeielÙeeÛes Deens. yeeÙeyeueceOÙes ØeYet ÙesMetves mJele: ne efmeæeble ceeb[uee Deens : ‘‘Skeâ keâUhe, Skeâ ceW{heeU’’ ( Ùeesneve 10:16). ner hejcesÕejeÛeer Ùeespevee Deens keâer lÙeeÛÙee meJe& ueskeâjebveer Skeâ keâUhe, Skeâ ÛeÛe& JneJes. meble HeâewefmšveeÉejs efouesuÙee owJeer oÙesÛÙee veesJnsveeceOÙes ØeYet ÙesMetves veesJnsveeÛÙee heeÛeJÙee efoJeMeer lÙeeÛÙee ÛeÛe&heemetve efJeYeòeâ PeeuesuÙee yeebOeJeebmee"er ØeeLe&vee keâjCÙeeÛes DeeJeenve kesâues Deens, pesCeskeâ¤ve les ÛeÛe&ceOÙes hejle Ùesleerue. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe& ns hejcesÕejeves mLeeheve kesâuesues SkeâcesJe ÛeÛe& Deens DeeefCe meJeeËvee ¢ee ÛeÛe&Ûes meYeemeo nesCÙeemee"er Deeceb$eCe Deens. hejcesÕejeves mLeeheve kesâuesues ÛeÛe& ns keâesCee Skeâe JÙeòeâerÛeer efkebâJee keâener ueeskeâebÛeer ceòesâoejer veener, lej ÛeÛe& meJeeËÛes Deens DeeefCe ¢ee ÛeÛe&ceOÙes meJeeËvee meceeve nkeäkeâ Deensle. Skeâe JÙeòeâercegUs efkebâJee Ie[uesuÙee keâesCelÙee ØemebieecegUs DeeheCe ÛeÛe& mees[tve peeT veÙes. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûee lÙeeie keâjCes ne efveJJeU cetKe&heCee Deens. pÙeebveer ÛeÛe& mees[ues Deens les Ûetkeâ keâjleele (they are in error). Flej hebLeerÙe, pejer lÙeebÛee osJeeJejerue efJeÕeeme ke@âLeefuekeâ ÛeÛe& «ee¢e Oejles, lejer heefjhetCe& efJeÕeemeemee"er lÙeebveer hejcesÕejeÛÙee SkeâeÛe ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&ceOÙes hejle ÙesCes yebOevekeâejkeâ Deens. ke@âLeefuekeâ ÛeÛe&Ûes ojJeepes meJeeËmee"er Kegues Deensle.
 [metÛevee : DeeheCe ef¡emleer ßeæe – Mebkeâe meceeOeeve’ ns me$e ‘megJeelee&’ JeeÛekeâebmee"er meg¤ kesâues Deens. ßeæsÛÙee %eeveeceOÙes Deeheueer Jee{ JneJeer neÛe ¢ee ceeieÛee nslet Deens. ßeæsyeeyele Deeheues keâener ØeMve Demeleerue lej les ke=âheÙee DeeheuÙee veeJeeefveMeer ‘megJeelee&’ keâeÙee&ueÙeeceOÙes hee"Jetve ÅeeJesle efkebâJee suvartavasai@gmail.com ¢ee F&-cesueJej hee"Jetve ÅeeJesle. meieàÙeeÛe ØeMveebÛeer Gòejs oslee ÙesCeej veenerle, heCe pes ÙeesiÙe ØeMve Demeleerue lÙeeJej ¢ee me$eeceOetve Yee<Ùe kesâues peeF&ue. – mebheeokeâ]]