सुवार्ता

 cee@efvme. øeâeefvmeme keâesefjÙee
 
 DeeheuÙee mebleeÛÙee ØesleeÛee peerJeveØeJeeme (3ef[meWyej 1552 – 19 ceeÛe& 1554)
 
 SjJeer peerJeve›eâce Demelees lees peerJeveØeJeemeeuee. Øesleeuee lemee peerJeve›eâce vemelees. ceeCemeeÛes peerJeve Demeles kewâkeâ Je<eeËÛes. Øesle Demeles DeewšIeškesâÛes. øeâeefvmeme PesefJeDejÛÙee yeeyeleerle pes Ie[ues les cee$e DeieoerÛe Guešs. lÙeebÛes peerJeve nesles DeewšIeškesâÛes. lÙeebÛes cejCeesòej peerJeve Peeues kewâkeâ MelekeâebÛes. lÙeebÛes peerJeve nesles DeJeIÙee 46 Je<eeËÛes. lÙeebÛÙee ØesleeÛes peerJeve Deens 460 Je<eeËntve ØeoerIe& DeMee keâeueeJeOeerÛes. ceeCetme cejleeÛe keâener IeškeâebceOÙes lÙeeÛes Øesle Deeheuee peerJeveFefleneme meebieCes LeebyeJeles. Heâeoj øeâeefvmeme PesefJeDej ¢eebÛÙee ØesleeÛÙee yeeyeleerle pes Ie[ues les DeieoerÛe efJeueesYeveerÙe Demes. lÙeebvee pes peerJeve ueeYeues lÙeeÛÙee oneheš peerJeve ueeYeues lÙeebÛÙee Øesleeuee.
 iesuÙee Debkeâele DeeheCe heeefnues keâer, peheeventve efveIeeuesues Heâeoj øeâeefvmeme PesefJeDej ¢eebÛes Øesle DeKesjerme Deeues ieesJÙeeÛÙee Yetceerle. les Øesle kegâ"s "sJeeÙeÛes,keâmes "sJeeÙeÛes, ¢eeefJe<eÙeer ceeie&oMe&ve IesCÙeeme DeeOeerÛÙee ogmeNÙee keâesCeeÛÙeener ØesleeÛeer leMeer heeÕe&Yetceer veJnleer. DeepeJej kegâCeeÛesner Øesle ¢ee Yetceerle Demes cejCeesòej jeefnues veJnles. lÙeecegUs pes Je<e& GieJeeÙeÛes les JesieUeÛe ØeMve IesTve GieJeeÙeÛes.
 Heâeoj øeâeefvmeme ¢eebÛes Øesle ieesJÙeeuee "sJeeÙeÛes kegâ"s ne ØeMve meJe&ØeLece meceesj Deeuee. lÙeemee"er JÙeJeefmLele Demes ßeæemLeeve leÙeej veJnles. les GIe[s "sJeeÙeÛes keâer yebefomle "sJeeÙeÛes ¢eeyeeyeleerlener efveef§ele OeesjCe kegâCeerÛe DeeKet Mekeâle veJnles. pees DeefOekeâejer ÙesF& lÙeeÛÙee ceveele les MeJe ØelÙe#eele heenCÙeeÛes DeewlmegkeäÙe Demes. lÙeecegUs ns Øesle keâesCeer jepejesmeheCes heener lej keâesCeer je$eerÛÙee DebOeejele #eCeeOee&le heener. ns DeJeMes<e pees heener lÙeeÛÙee ceveeceOÙes efJeÛeej ÙesF& keâer, Ùee DeJeMes<eeÛee SKeeoe Yeeie DeeheuÙeeuee DeeheuÙee ieeJeer veslee Deeuee lej… ¢ee mebhetCe& DeJeMes<eebÛeer cekeälesoejer Heâkeäle ieesJÙeekeâ[sÛe keâMeeuee DemeeÙeuee nJeer? Heâeoj øeâeefvmeme keâener DeeceÛes veJnles keâe? DeeceÛÙee ieeJeele veener keâe lÙeebveer keâeÙe& kesâues? DeeceÛÙee ieeJeeuee veJnlee keâe lÙeebveer heomheMe& kesâuee? ieesJÙeeØeceeCes DeeceÛee osMe Je DeeceÛes ieeJe veJnleer keâe lÙeebÛeer keâce&Yetceer? lÙeebÛes DeJeMes<e lÙeebÛÙee pevceYetceerle DemeeJes keâer, lÙeebÛÙee keâce&Yetceerle DemeeJes? Deeoer Âef°keâesveebletve ueeskeâ Deeheues ØeMve DeefOekeâeNÙeebmeceesj DeeCet ueeieues. les cnCeeÙeÛes, HeâeojebÛes DeJeMes<e DeeceÛÙee ieeJeele, DeeceÛÙee osMeele keâe Demet veÙesle? ¢ee Je DeMee YeeJevee Deieoer mJeeYeeefJekeâ neslÙee. ¢ee Je DeMee YeeJeveebÛee heefjCeece ¢ee DeJeMes<eebÛÙee peerJeveØeJeemeeJej Peeuesuee DeeheuÙeeuee efometve Ùeslees.
 kegâCeer Yekeäleerheesšer HeâeojebÛÙee heeÙeeÛeerr SKeeoer Debie"er IesTve peelees, kegâCeeuee lÙeebÛes ‘hegCÙe-mcejCe’ nJes cnCetve lÙeebÛÙee [eskeäÙeeÛee kesâme IesTve peelees, kegâCeer lÙeebÛÙee keâele[erÛee SKeeoe heehegõe IesTve peelees, Demes iesuÙee ÛeejMes-mee[sÛeejMes Je<eeËle yejsÛe keâener Peeues Deens. cnCetve megjJeeleermeg®Jeeleeruee GIe[s Demeuesues Je meJeeËvee mheMe& keâjlee ÙesCÙeepeesies Demeuesues ns Øesle Deelee keâeÙecemJe¤heer keâ[erkegâuegheele "sJeuesues DeeheuÙeeuee efometve Ùesles. keâesCeleeÛe YeeefJekeâ Deepe lÙeeuee Lesš mheMe& ke⤠Mekeâle veener. ¢eeuee keâejCe Deens lÙeeceeieÛee Fefleneme Je lÙeebÛes DeJeMes<e mebheeove keâjCÙeeefJe<eÙeerÛeer Demeuesueer ceeveJeer ceveeÛeer YeeJeefvekeâlee, Glmegkeâlee DeeefCe Deelegjlee.
 pÙee ef¡emleeves Deeheues jkeäle ceeveJepeeleeruee efoues, lÙeeÛe ef¡emleemee"er ceeveJepeeleerves jkeäle keâe Dehe&Ce ke⤠veÙes? Demee ØeMve kewâkeâ JesUe Heâeoj øeâeefvmeme ÙeebÛÙee yeeueceveele ÙesTve peeÙeÛee. ef¡emleemee"er DeeheCe ‘jkeälemee#eer’ JneJes lÙeemee"er lej keâOeerkeâOeer less ØeeLe&veener keâjeÙeÛes. cee$e, ef¡emleemee"er jkeäle meeb[CÙeeÛes YeeiÙe lÙeebvee lÙeebÛÙee peerJeveele ueeYeues veener. pes lÙeebvee lÙeebÛÙee DeeÙeg<Ùeele efceUeues veener, les lÙeebvee lÙeebÛÙee cejCeesòej efceUeues. meoj ce=leosneuee peJeUpeJeU heeÛe Øemebieer jkeäleŒeeJeeuee meeceesjs peeJes ueeieues.
 1) peheeveÛÙee efkeâveeNÙeeJej Demeleevee, yeesšerletve hee"Jeuesuee ceeCetme keâhleeveeuee MeeÕeleer hešeJeer cnCetve hegjeJee osCÙeemee"er HeâeojebÛÙee ceeb[erÛÙee JejÛes Skeâ yeesšYej ceebme IesTve iesuee.
 2) ceueekeäkeâe ÙesLes ceesleceeJeueer Ùee ÛeÛe&ceOÙes lÙeebÛes Øesle efJeOeerhetJe&keâ hegjues peele Demeleevee lesLes JesoerceeieÛÙee Ke[keâele DeefmlelJeele Demeuesues Le[ies Deekeâejeves ueneve DemeuÙeecegUs lÙeeÛÙeeceOÙes HeâeojebÛes MeJe Ieeueleevee les ÚeleerJej oeyeeJes ueeieues DeeefCe cemlekeâ Úeleerkeâ[s Dees{eJes ueeieues, cnCetve lÙeebÛeer ceeve keâenerMeer Jeekeâueer iesueer leer keâeÙeceÛeer.
 3) les Le[ies Yejues peele Demeleevee Je¤ve oie[-ieesšs ueesšues iesues. les MejerjeJej peesjpeesjeves DeeoUle-Deehešle Demeleevee MejerjeÛes keâener DeJeÙeJe DeeefCe ÛesnNÙeeJejÛee keâener Yeeie efJeõthe Peeuee. Øemebieer jkeäleyebyeeU Peeuee.
 4) Heâeoj øeâeefvmeme ÙeebÛÙee ØesleeÛÙee GpeJÙee heeÙeeÛee Debie"e mees[tve ogmeNÙee meieàÙee keâjbieàÙee keâeUeÛÙee DeesIeele ce=leosneheemetve Deefuehle kesâuÙee iesuÙee. heeÙeeÛes Ûegbyeve IesCÙeemee"er Skeâ DeefleßeæeUt JÙekeäleer pesJne lÙeebÛÙee ÛejCeeMeer velecemlekeâ Peeueer, lesJne lÙee keâjbieUerÛes Ûegbyeve Iesle DemeleeveeÛe lÙee JÙekeäleerÛÙee YeeJevee DeveeJej PeeuÙee Je DeefleDeeojeheesšer lÙee JÙekeäleerves leer keâjbieUerÛe DeeheuÙee Dees"eDee[ ueheJetve Iesleueer. 1554 ceOÙes [e@vee F&Peeyesue os keâejes Ùee heesleg&efiepe Iejboepe yeeF&ves HeâeojebÛes DeJeMes<e heojer yeeUieCÙeeÛee nskeâeÛe Oejuee. efleves HeâeojebÛÙee GpeJÙee heeÙeeÛeer keâjbieUer lees[tveÛe Iesleueer. ner Peeueer meg®Jeele. 1782 ceOÙes pesJne Ùee ØesleeÛeer DeefOeke=âle leheemeCeer Peeueer lesJne ieesJÙeeÛÙee Fvmheskeäšj pevejueveer mhe°heCes keâyetue kesâues keâer, lÙeebÛÙee IejerosKeerue Skeâ DeJeMes<e Deens. lees DeJeMes<e DeepeJejner lÙee kegâšgbyeeÛÙee ceeuekeâerÛee jeefnuee Deens. 1890 ceOÙes ieesJÙeeÛes DeeÛe&efyeMehe JeeueWles Ùeebveer ØesleebÛeer Skeâ keâjbieUer Skeâe ÛeeboerÛÙee hesšerle "sJetve Iesleueer. 1894heemetve leer yeeB pespet Ùee ef¡emlecebefojeÛÙee mee›esâefmleceOÙes Keepeieer Yeefkeälemee"er Je oMe&veemee"er "sJeCÙeele Deeueer Deens. Skeâ DeJeMes<e 1902ceOÙes veJeejes ÙesLes lÙeebÛee PesefJeDej veecekeâ pees jepeJee[e Deens, efleLes vesCÙeele Deeuee. 1910ÛÙee ØesleeÛÙee peenerj ØeoMe&veeÛÙee JesUsuee heeÙeeÛÙee oesve keâjbieàÙee ieUtve neleeMeer DeeuÙee. ieesJÙeeÛes hesefš^Deeke&â [e@ve celesTme os Dee@efueJnsje PesefJeDej Ùeebveer lÙee 17 HesâyeÇgJeejer 1911ceOÙes Jejerue ÛeÛe&ÛÙee meeef›eâmleerceOÙes "sJetve efouÙee. meoj hesšerceOÙes mebleeÛeer oesve ne[sner "sJeCÙeele Deeueer Deensle.
 3 veesJnWyej 1614 jespeer pespJeerš Heâeoj pevejue keäuee@[ DeekeäJeeefJeJee Ùeebveer jesceceOetve DeeosMe hee"Jeuee : ‘Heâeoj PesefJeDej ÙeebÛÙee ØesleeÛee Skeâ nele jesceuee hee"JeeJee’, Demee neslee lees DeeosMe. heg{ÛÙeeÛe Je<eea keâesheNÙeeÛÙee peeieer GpeJee nele Oe[eJesieUe keâjCÙeele Deeuee Je lees jesceuee hee"efJeCÙeele Deeuee. DeepeJejner jesce ÙesLes ‘pespet’ Ùee pespJeerš mebIeeÛÙee peeieeflekeâ cegKÙeeueÙeele ÛeeboerÛÙee hesšerle lees "sJeCÙeele Deeuee Deens Je efleLes lÙeeÛeer Yekeäleer Ûeeueles. ÙeeÛe DeJeMes<eeÛee Skeâ Úesšemee Yeeie yesefupeÙece ÙesLes hee"efJeCÙeele Deeuee Deens.
 efoveebkeâ 27 SefØeue 1619 jespeer GpeJÙee neleeÛee JejÛee Yeeie keâesheNÙeeheemetve Oe[eJesieUe keâjCÙeele Deeuee. leesosKeerue Heâeoj pevejue ÙeebÛÙee ngkegâceeyejngketâce. pÙee peheeve osMeele Heâeoj cejCe heeJeues lÙee osMeeuee GpeJÙee neleeÛee JejÛee Yeeie hee"efJeCÙeele Deeuee. Heâeoj PesefJeDej ns peheeveÛes heefnues DeeßeÙeoeles nesles. lÙee Je<eea peheeve ns jepekeâerÙe °Ÿee cees"Ÿee mebkeâšele meehe[ues nesles; cnCetve lÙee efJeheòeerle lesLeerue leceece pevelesves Ùee lÙeebÛÙee DeeßeÙeoelÙee mebleeÛeer ceole ceeefieleueer. nslet ne keâer lees nele lÙeebÛÙee meeneÙÙeeme ÙeeJee.
 yeNÙeeÛe JesUsuee Ùee ce=leosneÛeer JesieJesieàÙee keâejCeemleJe peMeer efJeYeeieCeer keâjCÙeele Deeueer Deens lÙeeÛeØeceeCes JesieJesieàÙee Øemebieer les keâesCelÙee Je keâMee DeJemLesle Deens, ÙeeÛee DenJeeueosKeerue efuentve "sJeCÙeele Deeuesuee Deens. mebleeÛÙee ce=lÙetveblej De"je ceefnvÙeebveer pesJne heefnuee DenJeeue efueefnCÙeele Deeuee lesJne ne ce=leosn leepee Demetve DebieeJej Skeâ ØekeâejÛee IeeceeÛee DeesueeJee DemeuÙeeÛes efuentve "sJeCÙeele Deeues Deens.
 1614 ceOÙes jesceuee hee"efJeCÙeemee"er GpeJÙee neleeÛee heg{Ûee Yeeie pesJne ÚešCÙeele Deeuee, lesJne efleLes npej DemeuesuÙee ueeskeâebveer osn ‘megboj’ DeeefCe ‘mebhetCe&’ DemeuÙeeÛÙee DeeheuÙee Øeefleef›eâÙee JÙekeäle kesâuÙee, Demes DenJeeueele cnšues Deens.
 1654 ceOÙes efyeMehe Sefheveesuee ns ieesJÙeeÛes veJes ceneieg®mJeeceer Peeues. Heâeoj heshespeesmesHeâ meeÙeceve yesDee[& ns lÙeebÛes mJeerÙe meefÛeJe nesles. veJeerve efyeMeheebvee mebleeÛee osn heenCÙeeÛeer Glkeâš FÛÚe nesleer; hejbleg ueeskeâebÛee IeesUkeâe hegvne SkeâJeej peceCÙeeÛeer oeš MekeäÙelee Jeešle DemeuÙeecegUs lÙee peceeJeeÛÙee jsšejsšerÛÙee Yeerleerheesšer lÙeebveer je$eerÛÙee DebOeejeleÛe osTU GIe[ues. peJeUpeJeU oer[ leeme lÙeebveer Ùee osneÛes peJeUtve efvejer#eCe kesâues. lesLes ieesJÙeeÛes Jne@F&meje@ÙeosKeerue npej nesles. lÙeebveer keâele[erÛes DeeefCe DeJeÙeJeebÛes peJeUtve efvejer#eCe kesâues. mJeerÙe meefÛeJeebveer øeâevmeceOeerue lÙeebÛÙee menkeâeÙeeËvee efueefnuesuee DenJeeue Deieoer leheefMeueele peeTve leÙeej kesâuesuee Deens. les cnCeleele, ‘‘mebleebÛes kesâme keâenermes keâeUmej DeeefCe kegâjUs Deensle. keâheeU ®bo DeeefCe GbÛe Deens. keâheeUeÛÙee keâele[erKeeuetve oesve efMeje peele Demetve…. [esUs keâeUs Je megboj Demetve ceeCetme efpeJeble DemeuÙeeÛee Je Õeeme Iesle DemeuÙeeÛee Yeeme efvecee&Ce keâjleele. Dees" ueeue jbieeÛes Je šJešJeerle Deensle. oe{er ieo& pee[ Deens. ieeueeJej KeUer he[uesueer Deens. peerYe ueeue Demetve efleuee DeesueeJee Deens Je leer nuet Mekeâles. jkeäle keâenermes ØeJeener DeeefCe Dees" nuet Mekeâleele. ceebme YejieÛÛe Deens… heeÙeeÛÙee pÙee oesve keâjbieàÙee lees[CÙeele DeeuÙee Deensle, eflekeâ[Ûes ceebme keâenermes keâeUheš he[ues Deens…’’
 pÙeeØeceeCes ¢ee ce=leosneJej JesieJesieUs DeeIeele Peeues, lÙeeÛeØeceeCes ne ce=leosn JesieJesieàÙee ef"keâeCeer nueefJeCÙeelener Deeuee. Deieoer meg®JeeleerÛÙee keâeUele lees ieesJÙeeuee ‘meeblee Hesâ’ leLee ‘meWš hee@ue keâe@uespe’ceOÙes "sJeCÙeele Deeuee neslee. veblej lees pespJeerš Oece&ieg¤bvee efpeLes efMe#eCe efoues peeles efleLes nueefJeCÙeele Deeuee. lemesÛe efpeLes ueeskeâebvee Oece&efMe#eCe efoues peeles lÙee Fceejleerle nueefJeCÙeele Deeuee.
 ¢ee ‘hetJexkeâ[ÛÙee Øesef<elee’Ûee ce=leosn yeeB pespet Ùee YeJÙeefoJÙe ÛeÛe&ceOÙes "sJeCÙeele Deeuesuee Deens. Ùee ÛeÛe&Ûeer Fceejle pespJeerš Oece&ieg¤bÛÙee jenlÙee FceejleerÛÙee F&MeevÙe šeskeâeuee efYe[uesueerÛe Deens. Ùee ÛeÛe&ÛÙee heg{s Deueerkeâ[ÛÙee keâeUele YeejleerÙe hegjeleve KeelÙeeves Deeheues keâeÙee&ueÙe GIe[uÙeecegUs, hetJeea ÛeÛe&Ûes ueebyeJe¤ve pes oMe&ve Ie[eÙeÛes les Deelee Ie[t Mekeâle veener Je lÙeeÛÙee oMe&veer YeeieeÛes nJes lemes ÚeÙeeefÛe$ener keâe{lee Ùesle veener. ÛeÛe&ÛÙee Ùee FceejleerÛeer heeÙeeYejCeer efo. 24 veesJnW. 1594 jespeer Peeueer. Je lÙeeÛes GodIeešve ieesJÙeeÛes DeeÛe&efyeMehe DeeuesefkeämeDees efcevespeerme Ùeebveer 15 ces 1605 jespeer kesâues. 20 ceeÛe& 1946 jespeer heeshe heeÙeme yeejeJes Ùeebveer Ùee Fceejleeruee ‘ceeÙevej yeefmeefuekeâe’ ne efkeâleeye yeneue kesâuee.
 1695 ceOÙes meoj ÛeÛe&uee mee›esâmšerÛee veJee Yeeie pees[CÙeele Deeuee Je lÙeeuee ueeietveÛe 1660ceOÙes meWš PesefJeDejÛes Ûe@heue yeebOeCÙeele Deeues. lelhetJeea 1637ceOÙes ne ce=leosn "sJeCÙeemee"er Skeâ ÛeeboerÛeer hesšer yeveefJeCÙeele Deeueer nesleer. 1698ceOÙes ner ÛeeboerÛeer hesšer FšueerceOeerue Heäuee@jsvme Ùee veiejerleerue efMeuhekeâejebvee Keeme Deeceb$eCe keâ¤ve FšeefueÙeve ceeye&ueceOÙes Skeâ GbÛehegjer Jesoer leÙeej keâjCÙeele Deeueer. lÙee JesoerJej meoj ÛeeboerÛeer hesšer "sJeCÙeele Deeueer Deens. Ùee ÛeeboerÛÙee hesšerle DemeuesuÙee ce=leosneÛes oMe&ve DeeheuÙeeuee ncesMee KeeuetveÛe IÙeeJes ueeieles.
 Deueerkeâ[ÛÙee keâeUele oj one Je<eeËveer meoj ce=leosn ueeskeâebÛÙee oMe&veemee"er Keguee "sJeuee peelees.