सुवार्ता

 ef¡emleJeemeer Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebvee YeeJehetCe& ßeæebpeueer ~
 peieCeb cnCepes hesjCeb ~
 cejCeb cnCepes GieJeCeb ~~
 Heâe. efoefyeÇšes Deepe pejer osn¤heeves DeeheuÙeele vemeues lejer lÙeebÛÙee DeefJeveeMeer, De#eÙe efJeÛeejebveer ‘megJeelee&’ JeeÛekeâebÛÙee ùoÙeele Iej keâ¤ve Deensle. lÙeebÛÙee efÛejbleve mce=leeruee Jeeefnuesueer ner Meyomegceveebpeueer!
  – mebheeokeâ
 ue{JeÙÙes Oece&ieg¤
 Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer Oece&Øeebleele Meeblelee, yebOegYeeJe, Skeâelcelee ¢eemee"er keâece keâjleevee heÙee&JejCe ØesceeÛeer ‘nefjle JemeF&’ ÛeUJeU GYeer kesâueer. meble meeefnlÙeeÛee iee{e DeYÙeeme DeeefCe lÙeeletve Skeâeshee meeOeCÙeeÛee lÙeebÛee ØeÙelve JewefMe°ŸehetCe& "juee Deens. lÙeebÛes uesKeve ceje"er meeefnlÙeele ceesueeÛeer Yej IeeueCeejs "jues Deens. lÙeebÛÙee efveOeveecegUs DeMee JesieJesieàÙee #es$eebvee pees[Ceeje efveKeU ogJee efveKeUuee Deens.
  -ßeer. SkeâveeLe efMebos, cegKeceb$eer
 
 heÙee&JejCe ÛeUJeU
 heÙee&JejCeJeeoer DeeefCe iegb[MeenerefJe®æ DeeJeepe G"JeCeejs lemesÛe meeceeefpekeâ Yeeve pehetve DeeheuÙee keâeceeÛeer Úehe hee[Ceejs JÙeefkeäleceòJe Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ns Deepe DeeheuÙeele veenerle, ¢eeÛes cevemJeer og:Ke nesle Deens. lÙeebveer heÙee&JejCe mebJeOe&veemee"er GYeer kesâuesueer ÛeUJeU keâeÙece mcejCeele jenerue.
  – ßeer.Mejo heJeej,DeOÙe#e-je°^Jeeoer keâeB«esme
 
 meceepeØeyeesOeveeÛes keâece
 YeejleerÙe mebmke=âleer DeeefCe meble meeefnlÙeeÛee iee{e DeYÙeeme Demeuesues Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer meceepeele Skeâlee, yebOeglee, Meeblelee, meeceeefpekeâ meueesKee jneJee ¢eemee"er JÙeeKÙeeveebÛÙee ceeOÙeceeletve meceepeØeyeesOeveeÛes keâece kesâues. ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛÙee ceeOÙeceeletve heÙee&JejCe, veeiejer, meeceeefpekeâ ØeMve ØeYeeJeerheCes neleeUues. nefjle JemeF& ÛeUJeUermee"er lÙeebveer leUceUerves kesâuesues keâece meowJe ue#eele jenerue.
  – ßeer. Depeerle heJeej, GhecegKÙeceb$eer
 
 ceje"er meeefnlÙeele Yej
 Meeblelee, yebOegYeeJe, Skeâelcelee ¢ee cetuÙeebJej DeeOeeefjle DemeCeeNÙee lÙeebÛÙee uesKeveeletve efoefyeÇšes ¢eebveer ceje"er meeefnlÙeele ceesueeÛeer Yej Ieeleueer. meeceeefpekeâ, heÙee&JejCe DeeefCe DeeOÙeeeflcekeâ DeMee efJeefJeOe #es$eeble lÙeebveer cees"s keâece kesâues Deens.
  – ßeer. jJeeRõ ÛeJneCe, heeuekeâceb$eer, heeueIej
 leUceUerÛes keâeÙe&
 YeejleerÙe mebmke=âleer DeeefCe meble meeefnlÙeeÛee iee{e DeYÙeeme Demeuesues ef¡emleer Oece&ieg¤ Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer meceepeele Skeâlee, yebOeglee, Meeblelee, meeceeefpekeâ meueesKee jneJee ¢eemee"er JÙeeKÙeeveebÛÙee ceeOÙeceeletve meceepeØeyeesOeveeÛes keâece kesâues. ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛÙee ceeOÙeceeletve heÙee&JejCe, veeiejer, meeceeefpekeâ ØeMve ØeYeeJeerheCes neleeUues. nefjle JemeF& ÛeUJeUermee"er lÙeebveer leUceUerves kesâuesues keâece meowJe ue#eele jenerue.
  – [e@. nsceble efJe. meeJeje, Keemeoej,heeueIej
 
 mvesner
 SsMeerÛÙee oMekeâele je°^erÙe mJeÙebmesJekeâ mebIeeÛeer ‘kesâMeJeme=°er’ GYeer jenele Demeleevee meceepe efJeIeelekeâebveer Oeeefce&keâ Jeeo efvecee&Ce keâjCÙeeÛes ØeÙelve meg¤ kesâues. DeMee meceepe efJeIeelekeâ ØeJe=òeerÛee meJeeËveer Skeâ$e efJecees[ kesâuee heeefnpes ¢ee Yetefcekesâletve ceer DeeÙeg<Ùeele heefnuÙeeboe Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebvee Yesšuees neslees. Jeeo efcešefJeCÙeele Deecner ÙeMemJeer Peeuees DeeefCe DeeceÛÙeele Skeâ JesieUsÛe mvesneÛes veeles efvecee&Ce Peeues. ef¡emleer OeceexheosMekeâ Demetvener ceje"er meble Jee*dceÙe DeeefCe hejbhejsÛee lÙeebvee DeefYeceeve neslee. pÙes‰ efJeÛeejJeble Je leer›e meeceeefpekeâ peeefCeJee Demeuesues Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛÙeemeejKee mvesner ogmeje efceUCes veener.
  – ßeer. jece veeF&keâ, ceepeer jepÙeheeue
 
 Skeâ JesieUe DeeÙeece
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer DeefKeue YeejleerÙe ceje"er meeefnlÙe mebcesueveeÛes DeOÙe#eheo Yet<eJetve JemeF&Ûes veeJe meeefnlÙe #es$eele GbÛeeJej vesTve "sJeues. JemeF&uee Skeâ JesieUe DeeÙeece efouee. lÙeebÛÙee peeCÙeeves Skeâe ÛeebieuÙee meeefneflÙekeâeuee DeeefCe meeceeefpekeâ keâeÙe&keâlÙee&uee DeeheCe cegkeâuees Deenesle.
  – ßeer. efnleWõ "eketâj, Deeceoej, JemeF&
 
 mebJesoveMeerue ceveeÛee efce$e
 meeefneflÙekeâ Je meebmke=âeflekeâ keâeÙe&›eâceeÛÙee efveefceòeeves Deecner Deveskeâoe Skeâ$e Deeuees. lÙeeletveÛe peJeUerkeâ Jee{le iesueer. ceePÙee JewÙeefkeälekeâ keâeÙe&›eâce efkebâJee kegâšgbyeeleerue efJeJeen Øemebieebveener lÙeebÛeer GheefmLeleer DemeeÙeÛeer. les meeefneflÙekeâ lej neslesÛe; heCe efJeÛeejJeble nesles. heÙee&JejCe ÛeUJeUerlener lÙeebÛes Ùeesieoeve nesles.
  – ßeer. ÙeMeJeblejeJe ie[eKe, ceepeer Keemeoej
 
 DeesIeJeleer Mewueer
 Gmceeveeyeeouee PeeuesuÙee meeefnlÙe mebcesueveeÛes les DeOÙe#e nesles. Øeke=âleer Ûeebieueer vemeleeveemegæe lÙeebveer DeesIeJelÙee Mewueerle Gòece Demes Yee<eCe kesâues nesles. meJe& meceepeeuee Skeâ$e IesTve peeCÙeeÛes met$e lÙeebveer ceeb[ues.
  – Yeejle meemeCes, De. Yee. ceje"er meeefnlÙe mebcesueveeÛes DeOÙe#e
 
 Dee"JeCeer
 Gmceeveeyeeo ÙesLeerue meeefnlÙe mebcesueveeÛes Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes DeOÙe#e nesles. lÙeebÛes yeesueCes DelÙeble ce=ot DeeefCe meceesjÛÙeeuee Meeble keâjCeejs nesles. mebcesueveeÛÙee JesUer lÙeebvee yejs veJnles lejerner les FlejebÛÙee ceoleerves mebcesueveeuee Deeues. les meJeeËMeer yeesuele nesles. mebcesuevee-ojcÙeeveÛÙee Dee"JeCeer jefmekeâebmeesyele jenleerue.
  – Øee. G<ee leebyes, DeOÙe#e, De. Yee. ceje"er meeefnlÙe ceneceb[U
 
 ue{JeÙÙes uesKekeâ
 ceePes DeeefCe Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛes Kethe efpeJneàÙeeÛes mebyebOe nesles. 90ÛÙee oMekeâele nefjle JemeF&uee ° ueeJeCeeNÙee efJekeâemekeâ DeeefCe jepekeâejCeer ¢eebÛÙee efJejesOeele lÙeebveer ue{e efouee. les Yetefcekeâe IesCeejs ue{JeÙÙes uesKekeâ nesles.
  – Øee. efceefuebo peesMeer, keâeÙee&OÙe#e, ceneje°^ meeefnlÙe heefj<eo
 
 DeYÙeemet Je=òeer
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛeer keâerleea ceer ceneje°^ele pesLes pesLes iesuees lesLeerue veeefmlekeâebletve Deeefmlekeâ PeeuesuÙee efnbotbveer meebefieleueer. ueeskeâ Deeojeves cnCeleele, ieg®peer! legceÛÙee JemeF&leÛe Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes jenleele vee! meble Jee*dceÙeeJej keâeÙe megboj efueKeeCe keâjleele! lÙeebÛÙee uesKeebveer ceuee %eevesÕejer-ieeLesÛeer iees[er ueeJeueer. ceePÙeeleerue keâój hee@efueefšefMeÙeve mebheJeuee Je ceePÙeeleerue efmLeleØe%e YeieJeod peeiee kesâuee. Heâe. øeâeefvmeme ¢eebveer hegCÙeeuee Jeejerlener keâener JesU IeeueJeuesuee Deens. lÙeebvee JeejerefJe<eÙeer ØeÛeb[ Deekeâ<e&Ce nesles. lÙeebveer Sce.S.mee"er %eevesÕej Je %eevesÕejer ¢eebÛee DeYÙeeme kesâuee. %eeveosJeebveer meebefieleuesueer efmLeleØe%elesÛeer ue#eCes Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer efÛebleveemee"er Iesleueer. DeMee Øekeâejs HeâeojebÛÙee JewÛeeefjkeâ pe[CeIe[Ceerle %eeveosJeeÛee Øeemeeefokeâ ØeYeeJe he[uee. pees meieàÙeebÛee yebOet lees efnbot, Demee Skeâ ef¡emleer efceMevejer DemeuesuÙee Heâe. efoefyeÇšeWveer efnbotbÛee kesâuesuee ieewjJe yeeryeermeer meejKÙee peeieeflekeâ opee&ÛÙee Je=òemebmLesvesner vescekeâe efšheuee. ¢eeJe¤ve DeeheuÙeeuee Heâe. efoefyeÇšeWÛÙee DeYÙeemet Je=òeerÛes keâewlegkeâ Jeešles.
  – Jesocetleea OevebpeÙeMeeŒeer JewÅe, je°^erÙe DeOÙe#e, efnbot Oece&meYee
 
 meble meeefnlÙeeÛes DeYÙeemekeâ
 ceje"er meeefnlÙeele Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛes ceesueeÛes mLeeve Deens. meeefneflÙekeâ cnCetve ceePee lÙeebÛÙeeMeer peJeUtve mebyebOe Deeuee. les meble meeefnlÙeeÛes iee{s DeYÙeemekeâ nesles. lÙeebÛeer Yee<ee ØeieuYe DeeefCe meesheer nesleer.
  – JeerCee ieJeeCekeâj, pÙes‰ meeefneflÙekeâe
 
 Kejs Oeeefce&keâ vesles
 Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛÙee peeCÙeeves DeeheCe Skeâšs he[uees Deenesle. ‘ceer Skeâše veener’ ns lÙeebÛes hegmlekeâ lÙeebveer DeeheuÙee meJeeËkeâ[s megheto& kesâues, les KeNÙee DeLee&ves Skeâšs veJnles. lemesÛe les meceepeeuee Skeâšs mees[t FefÛÚlener veJnles. les Kejs Oeeefce&keâ vesles nesles, pÙeebveer ØelÙeskeâ je°^erÙe cegöŸeeJej efJeMues<eCe kesâues. YesoYeeJeeuee efJejesOe kesâuee DeeefCe yeeÙeyeueÛee Keje DeLe& ueeskeâebmeceesj DeeCeuee.
  – cesOee heeškeâj, meeceeefpekeâ keâeÙe&keâlÙee&
 MeyoebÛes meeceLÙe&
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer JemeF&Ûee efvemeie& JeeÛeJeCÙeemee"er heÙee&JejCe j#eCeeÛee ue{e efouee neslee. onMeleJeeoeuee ve pegceevelee ueeskeâebmee"er lÙeebveer MeeblelesÛÙee ceeiee&ves cees"er ÛeUJeU GYeejueer nesleer. lÙeebÛÙeekeâ[s MeyoebÛes meeceLÙe& DemeuÙeecegUs lÙeebveer heÙee&JejCeeÛee ue{e DeefOekeâ JÙeehekeâ kesâuee.
  -[e@.efmeefmeefueÙee keâeJne&uees, pÙes‰ keâJeefÙe$eer
 
 ceje"er Yee<esÛes peleve
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer ceje"er Yee<ee ØeeCeheCeeves peheueer. DeeheueerMeer kesâueer. ¢eeÛee DeefYeceeve Deecneb meJeeËvee Demeuee heeefnpes. Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛeb ‘heefjJele&veemee"er Oece&’ ns hegmlekeâ ef[bheue heefyuekesâMeveleHexâ 1989 meeueer pÙes‰ mebheeokeâ ceeOeJe ie[keâjer ¢eebÛÙee nmles JemeF&le Øeefmeæ Peeues nesles.
  – ßeer. DeMeeskeâ cegUs, ef[bheue ØekeâeMeve
 
 meeefnlÙeoeve
 1980veblej efnjJesieej JemeF&-efJejej ns efmeceWšÛes pebieue nesCÙeeme meg®Jeele Peeueer nesleer. Deeheuee nefjleheóe veeceMes<e nesCeej ne efJeÛeej Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛÙee ceveele IeesUt ueeieuee. 1989 ÛÙee ceeÛe&ceOÙes ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛes mebheeokeâ Demeleevee ‘nefjle JemeF& mebj#eCe meefceleer’ efvecee&Ce Peeueer. npeejes keâeÙe&keâlesx Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛÙee efJeÛeejeves Yee¤ve iesues. ieeJeeieeJeebletve pevepeeie=leer Peeueer. ueeKeeWÛes ceesÛex, meYee PeeuÙee. ¢ee Yeeieele efJekeâemeoj Jee{Jet veÙes Je efvemeie&oòe ØeosMe keâeÙece jeneJee, ¢eemee"er Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer jepÙe-osMeeleerue veeceJeble heÙee&JejCeJeeoer veslÙeebvee JemeF&le heeÛeejCe kesâues. osMe-efJeosMeeleerue owefvekeâebveer ‘nefjle JemeF& mebj#eCe meefceleer’ÛÙee keâeÙee&Ûeer oKeue Iesleueer. ue{ŸeeÛee le[eKee Demee yemeuee keâer keWâõ mejkeâejuee JemeF&Ûee heef§ece heóe ‘Fkeâesuee@efpekeâue Peesve’ cnCetve peenerj keâjeJee ueeieuee. Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ns mJeie&mLe Peeues. cee$e nefjle JemeF&Ûee ue{e, lÙeebÛes meeefnlÙeoeve, ØesceU mJeYeeJe peerJeveeÛÙee DeKesjheÙeËle DeeceÛÙee keâeÙe&keâlÙeeËÛÙee ceveele Debeflece #eCeeheÙeËle jenerue.
  – ßeer. ceekeg&âme [eyejs, DeOÙe#e, nefjle JemeF& mebj#eCe meefceleer
 
 heÙee&JejCeØesceer
 heÙee&JejCeØesceer Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛÙee vesle=lJeeKeeueer Deecner meJe& meceepeJeeoer keâeÙe&keâlÙeeËmen ‘nefjle JemeF&’Ûeer ÛeUJeU GYeer kesâueer. Gòece ØeJeÛevekeâej, ØeYeeJeer uesKekeâ Je heÙee&JejCeØesceer Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛes peeCes JesoveeoeÙeer Deens. HeâeojÛeer DeepeejheCeele Deveskeâ JesUe Yesš Peeueer. les Deepeejeuee Oeerjeves meeceesjs iesues.
  – ßeer. ceveJesue legmkeâevees, pÙes‰ meceepeJeeoer vesles
 
 meeefnlÙe-mebheosÛee Jeejmee
 ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛÙee ceeOÙeceeletve Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebveer meeefnlÙe DeeefCe JeeÛeve ÛeUJeU heef§ece Gheveiejele ®peJeueer. JemeF&le lÙeebÛÙee veblejÛeer meeefneflÙekeâebÛeer Skeâ efhe{er Ie[efJeCÙeeÛes ßesÙe Heâe. efoefyeÇšes ¢eebvee ÅeeJes ueeiesue. ceje"er Yee<ee DeeefCe mebmke=âleer ¢eeyeöue lÙeebvee ØeÛeb[ DeemLee DeeefCe keâCeJe nesleer. ‘ueerueeF&’ceOÙes ojJe<eer Heâeoj efueneÙeÛes. Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ns ef¡emleer Oece&ieg¤ keâceer DeeefCe efvemeie&, me=°er leLee ceeveJelesÛee OÙeeme Iesleuesues meJe&Oeefce&ÙeebÛes efhelee meesYeeJes, Demes lÙeebÛes JÙeefkeäleceòJe nesles.
  -ßeer. Deefveuejepe jeskeâ[s, efpeune keâeÙee&OÙe#e, keâescemeehe, heeueIej
 
 efmeænmle uesKekeâ
 Skeâ efmeænmle uesKekeâ meceepeeÛÙee JesieJesieàÙee DebieØelÙebieeJej keâmee mekeâejelcekeâ heefjCeece ke⤠Mekeâlees, ¢eeÛes Heâeoj efoefyeÇšes ns DeeheuÙee ceneje°^eves heeefnuesues Gòece GoenjCe Deens. lÙeebÛee meeOevee Oece& ef¡emleer neslee, heCe meceepe Oece& Demmeue YeejleerÙe neslee. lÙeeÛesÛe Heâefuele cnCetve jepÙeeves lÙeebÛee DeefKeue YeejleerÙe meeefnlÙe mebcesueveeÛes DeOÙe#eheo osTve mevceeve kesâuee. DeeheCe yengOeceeaÙe DemeeJes, ner ceeb[Ceer lÙeebveer lÙeebÛÙee JewÛeeefjkeâ uesKeveeletve kesâueer. lÙeemee"er lÙeebveer meMekeäle DeMeer ØeyeesOeveeÛeer ÛeUJeU GYeer kesâueer. lÙeebÛes $e+Ce keâOeerÛe ve efHeâšCeejs Deens.
  – ßeer. meeÙeceve ceeefš&ve, keâJeer
 ue{eT yeeCee
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes DeeheuÙeeletve Mejerjeves efveIetve iesuesues Deensle; hejbleg ceveeves les DeeceÛeer melele meesyele keâjerle jenCeej Deensle. Deeheuee ue{eT yeeCee lÙeebveer DeKesjheÙeËle peheuee. Heâe. efoefyeÇšes ns keâeÙece JemeF&ÛÙee Feflenemeele Skeâ ceeveeÛes heeve cnCetve jenCeejs Deensle.
  – De@[. veesSue [eyejs
 
 heeJeueesheeJeueer Dee"JeCe
 Heâeoj, legceÛÙee Deveskeâ Je<eeËÛÙee menJeemeele keâeÙe& keâjleevee efJeMes<ele: ‘nefjle JemeF& mebj#eCe meefceleer’, ‘megJeelee& meeefnlÙe cesUeJee’, ‘megJeelee& JÙeeKÙeeveceeuee’, Deveskeâ OejCes-Deeboesueves, ceesÛex, efve<esOe meYee, JemeF& Oece&Øeeble, megJeelee& efce$eceb[U, peerJeve oMe&ve keWâõ Je efiejerpe ÛeÛe&ceOeerue efJeefJeOe keâeÙe&›eâceebÉejs legceÛeer meceLe& meeLe-meesyele Deecnebuee ueeYeueer Je Deecner meJe&peCe Ie[uees, ns Deecner keâOeerÛe efJeme¤ Mekeâle veener. legceÛee SkeâÛe OÙeeme Je Deecneb meJeeËvee meebieCes nesles, ‘Skeâ$e jene Je melele Yesš jene.’’ ne legceÛee ceesueeÛee mebosMe Deecner keâOeerÛe efJeme¤ Mekeâle veener. heeJeueesheeJeueer Je #eCees#eCeer Deecnebuee legceÛeer Dee"JeCe Ùesle jenerue, nerÛe Kejer legceÛÙeemee"er DeeceÛeer YeeJehetCe& ßeæebpeueer!
  – efiejerpe efce$eheefjJeej
 oesve Tpee&ØeJeen
 heef§ece ef¡emleer Fbšjve@Meveue ¢ee mebmLesves DeeÙeesefpele kesâuesuÙee Skeâe heefj<eosmee"er Heâe. efoefyeÇšes ÙegjesheceOÙes yeÇgmesume, jesce Jeiewjs yeNÙeeÛe ef"keâeCeer iesues nesles. efleLes jenle Demeleevee Deveskeâoe lÙeebvee ØeMve efJeÛeejuee peele Demes : ‘‘hegvepe&vceeJej legceÛee efJeÕeeme Deens keâe?’’ les Gòej os Demele, ‘‘ef¡emleer leòJe%eeveevegmeej hegvepe&vce veener.’’
 HeâeojebÛÙee ¢ee Gòejeves lÙee ØeMvekeâlÙee&Ûes meceeOeeve nesle vemes. lÙeebÛee ogmeje ØeMve leÙeej DemeeÙeÛee : ‘‘heCe mecepee, hegvepe&vce DemeueeÛe, lej legcneuee kegâ"s pevce IÙeeÙeuee DeeJe[sue? ÙegjesheceOÙes keâer DecesefjkesâceOÙes?’’
 efoefyeÇšes Gòej os, ‘‘hegvepe&vce DemesueÛe DeeefCe lees kegâ"s IÙeeÙeÛee, ns efveJe[CÙeeÛes mJeeleb$Ùe Demesue, lej ceer osJeeuee meebiesve keâer, ceuee hegvne YeejleeleÛe DeeefCe lesner SKeeÅee ceje"er kegâšgbyeele pevceeuee Ieeuee!’’ ßeeslÙeebvee Dee§eÙee&Ûee OekeäkeâeÛe yemele Demes.
 ner ØeMveesòejs ceuee Heâeoj efoefyeÇšeWÛÙee JÙeefkeäleceòJeele yemeCeeNÙee efJejesOeeYeemeeÛes Øeleerkeâ Jeešleele. Skeâerkeâ[s ne[erceebmeer efKeUuesueer ef¡emleer Oece&efve‰e DeeefCe ogmejerkeâ[s OecevÙeebceOetve JeenCeejs ceeÙeceje"erleuÙee meblemeeefnlÙeeJejÛes Øesce ¢eebceOÙes lÙeebÛes ceve DeeefCe uesKevener Peeskesâ Iesle Demes.
  – Deevebo n[eakeâj
 
 efheJeUe ÛeeHeâe
 ‘megJeelee&’Éejs meceepeele meeefnlÙeeÛeer DeeJe[ efvecee&Ce JneJeer, JeeÛeve mebmke=âleer Jee{eJeer cnCetve lÙeebveer uesKeve efMeefyejs, meeefnlÙe cesUeJes, JÙeeKÙeeveceeuee, hegmlekeâ ØekeâeMeve Deeoer keâeÙe&›eâceebÛes DeeÙeespeve kesâues.
 nefjle JemeF&Ûes mebj#eCe, peleve DeeefCe mebJeOe&veeÛeer ‘nefjle JemeF& mebj#eCe meefceleer’ ner cees"er ÛeUJeU GYeer kesâueer. ‘efYeT vekeâes, ceer legPÙee hee"erMeer Deens’, ¢ee yeeÙeyeueceOeerue JeÛeveeÉejs lÙeebveer keâeÙe&keâlÙeeËceOÙes DeelceefJeÕeeme efvecee&Ce kesâuee. ‘nefjle JemeF&’ÛÙee ceeOÙeceeletve heÙee&JejCe ÛeUJeUerÛeer oKeue peeieeflekeâ heeleUerJej Iesleueer iesues. JemeF&keâjebvee Heâe. efoefyeÇšes ¢eebÛes heebie Hesâ[lee ÙesCeej veenerle. lÙeebÛes JemeF&keâjebJej Ghekeâej Deensle. JemeF&Ûee ef¡emleer meceepeÛe veJns; lej ceneje°^eleerue ceje"er meceepe ¢ee meeefneflÙekeâ efnNÙeeuee Je JemeF&leerue ‘megJeelee&’ ceeefmekeâeÛÙee Skeâe Glke=â° mebheeokeâeuee ieceeJetve yemeuee Deens. JemeF&leerue efnjJÙee heeveeleerue efheJeUe ÛeeHeâe Keg[uee iesuee.
  – pee@ve ueesheerme (jesMeveer), ceeefCekeâhetj
 Dece=lemheMe&
 ceje"er Yee<esle meesppJeU Je Keeme Mewueerleerue keâmeoej uesKeve keâjCeejs Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢ee Leesj $e+ef<eleguÙe JÙeefkeäleceòJeeÛÙee meboYee&leerue ceePÙee keâener iees[ Dee"JeCeer… heefnueer Yesš – ceer Dekeâesues heesueerme "eCes ÙesLes vesceCegkeâerle Demeleevee mebiecevesj-Dekeâesues ÙesLeerue meeefneflÙekeâ ÛeUJeUerMeer pees[uee iesuees. mebiecevesj ÙesLes ØelÙeskeâ Je<eea keâUer Deveble Hebâoer JÙeeKÙeeveceeuee nesles. ceneje°^eleerue Deveskeâ veeceJeble meeefneflÙekeâ efJeÛeejJebleebÛÙee JÙeeKÙeeveeletve nesCeeNÙee %eeveoeveeÛeer leer heJe&CeerÛe Demeles. DemesÛe Skeâe Je<eea Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛes JÙeeKÙeeve DemeuÙeeÛes mecepeues DeeefCe ceer Deeveboeves YeejeJetve iesuees. ceer DeeJepet&ve iesuees. HeâeojebÛes JÙeeKÙeeve meg¤ Peeues. DeOÙeelceeleerue efJe%eeve, ceeveJelee mebJeOe&ve, efvemeie& mebJeOe&ve ¢ee Deveg<ebieeves les Kethe ieebYeerÙee&ves yeesuele nesles. Deveskeâ hewuet DeeheuÙee Yee<eCeeletve Gueie[tve oeKeJele nesles. lÙeebÛee Øesceeves DeesLeyebuesuee ØelÙeskeâ Meyo Kethe keâener meebietve peele neslee. les ØelÙeskeâ JeekeäÙeele Skeâ ØekeâejÛee mebosMe osle nesles. Kethe keâener meebiele nesles. ceer lÙeebÛes JÙeeKÙeeves Sskeâues DeeefCe Ye¤ve heeJeuees.
 JÙeeKÙeeve mebheues DeeefCe ceer lÙeebÛÙee heeÙeeuee mheMe& keâ¤ve oMe&ve Iesleues. lÙeebÛÙeemeceesj GYee jeefnuees. lÙeebveer ceePÙeekeâ[s heeefnues. lÙeebÛee lespe:hegbpe, Meeble, keâ®CeeceÙe, DeeveboeUt efvejeieme YeeJe Demeuesuee Ûesnje Kethe keâener meebietve peele neslee. ceer lÙeebvee ceePeer DeesUKe keâ¤ve efoueer Je ceePÙee neleeleerue ceePes heefnues hegmlekeâ ‘JÙeLeerle meeJeuÙee’ ns lÙeebvee efoues. ‘heesefuemeeleerue ceeCetmeheCee…!’ Demes cnCetve lÙeebveer ceuee heesšeMeer Oejues.
  – megYee<eCe meesveJeCes
 
 ceeCegmekeâerÛee Oece&Øemeejkeâ
 Heâe. efoefyeÇšes ke@âLeefuekeâ hebLeerÙe Oece&ieg¤ Demeues lejer ‘%eeveesyee-legkeâesyee leesefÛe ceePee Oece& Deens’, ns lÙeebÛÙee Gkeäleer-ke=âleeRletve Øeleerle nesle nesleer. ceneje°^ Meemeveeves lÙeebvee ‘%eeveesyee-legkeâejece’ hegjmkeâej osTve lÙeebÛee ceje"er mebleebMeer DemeuesuÙee veelÙeeJej peCet jepeceevÙelesÛeer ceesnj GcešJeuesueer Deens. Skeâ uesKekeâ cnCetve lÙeebveer ceje"er efJeefJeOe efJe<eÙeebJej uesKeve kesâues Demeues lejer lÙeebÛeer Kejer DeesUKe ner heÙee&JejCeeÛes j#eCekeâlex, iegb[MeenerefJejesOeele DeeJeepe G"efJeCeejs keâeÙe&keâlex, megpeeCe, mepeie DeeefCe meeceeefpekeâ Yeeve Demeuesues JÙeefkeäleceòJe cnCetve Øeefmeæ Deens.
  – ßeer. me@yeer hejsje, veeveYeeš
 
 ueeskeâefØeÙe JÙeefkeäleceòJe
 Deecner efJeveceüheCes JemeF& Oece&ØeebleeÛes megheg$e Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛÙee efveOeveeyeöue DeeceÛes og:Ke JÙekeäle keâjlees. Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes Skeâ Gòece ØeJeÛevekeâej, megØeefmeæ meeefneflÙekeâ, DeefKeue YeejleerÙe ceje"er meeefnlÙe mebcesueveeÛes ceepeer DeOÙe#e, nefjle JemeF& ÛeUJeUerÛes ØeCesles, meceepemesJekeâ DeeefCe meJe& Oeefce&ÙeebceOÙes Skeâ ueeskeâefØeÙe JÙeefkeäleceòJe nesles. HeâeojebÛÙee peeCÙeeves lÙeebÛeer peeiee keâesCeer Ye¤ve keâe{Ceej veener; hejbleg lÙeebÛeer Dee"JeCe DeeefCe efMekeâJeCe peveceevemeele meowJe Decej jenerue. Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer Oeeefce&keâ, meeceeefpekeâ, meeefneflÙekeâ Je heÙee&JejCe DeMee DeveskeâefJeOe #es$eebceOÙes efouesuÙee Ùeesieoeveeyeöue Deecner meJe&peCe lÙeebÛes Kethe $e+Ceer Deenesle. lÙeebÛÙee og:Keo efveOeveeyeöue yemeerve ke@âLeefuekeâ keâes.Dee@he.yeBkesâÛes ceeveveerÙe ÛesDejceve DeeefCe mebÛeeuekeâ ceb[U Deeheues og:Ke JÙekeäle keâjles Je lÙeebÛÙee kegâšgbyeerÙeebÛÙee og:Keele menYeeieer nesTve ce=leeÛÙee DeelcÙeeme efÛejbleve Meebleer ueeYeeJeer cnCetve hejcesÕejekeâ[s ØeeLe&vee keâjles.
  – yemeerve ke@âLeefuekeâ keâes.Dee@he.yeBkeâ efue.
 
 Meeyyeeme, YeuÙee oemee
 leerme-hemleerme Je<eeËhetJeea ‘veJeMekeäleer’ ¢ee ceje"er owefvekeâeÛes heg.je.yesnsjs veeJeeÛes mebheeokeâ nesles. Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer megJeelee&ÛÙee mebheeokeâerÙe heoeÛeer Oegje neleer IesleuÙeeveblej ÙesCeeNÙee heefnuÙeeÛe veeleeU efveefceòes ‘megJeelee&’Ûee ef¡emceme efJeMes<eebkeâ keâe{uee. lees veJeMeefkeälekeâejebveer heeefnuee. veJeMeefkeälekeâejebveer jefJeJeejÛÙee hegjJeCeerle ‘ef¡emle pevceeÛeer megJeelee&’ ne DeYÙeeme hetCe& De«euesKe efueefnuee. Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer ceje"er meeefnlÙe peieleele efceUeuesueer leer heefnueer meueeceer nesleer. Heâe. efoefyeÇšes ¢eebveer ceneje°^ jepÙeebleerue Deveskeâ efveÙelekeâeefuekeâeble mekeâme efueKeeCe kesâues. lÙeebÛÙee efueKeeCeeves lÙeebveer mebhetCe& JemeF&keâj ef¡emleer meceepeeÛeer GYÙee ceneje°^ele veJeerve DeesUKe keâ¤ve efoueer. les Deecneb JemeF&keâj ef¡emleer meceepeeÛes Skeâ DeeoMe&. Deecneb JemeF&keâjebÛes yeÇB[ De@cyesmes[šj cnCetve mebhetCe& jepÙeele Je osMeele keâeÙe&jle jeefnues. Heâe. efoefyeÇšes Gmceeveeyeeo ÙesLes PeeuesuÙee 93JÙee meeefnlÙe mebcesueveeÛÙee DeOÙe#eheoer efveJe[ PeeuÙeeveblej ceer HeâeojebÛes DeefYevebove keâjCeejs he$e efueefnues. lÙee he$eeÛes ns[eRie ‘Meeyyeeme, YeuÙee oemee. ceer legPeer DeveskeâebJej vesceCetkeâ keâjerve’’, ¢ee yeeÙeyeueceOeerue JeÛeveeves kesâueer nesleer.
  – ceeÙekeâue [e@ceefCekeâ [eÙeme, meeb[esj
 
 lÙeebveer Deecnebuee efueneÙeuee efMekeâJeues!
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes veeJeeÛÙee DeveesUKeer Oece&ieg¤ves ceePeer uesKeCeer DeeefCe MeyoebMeer peJeUerkeâ vescekeâer nsjueer. 1983ÛÙee megceejeme lÙeebÛÙeekeâ[s ‘megJeelee&’Ûes mebheeokeâheo Deeues. ieesjsieeJe mesefcevejerletve les Dee"Je[Ÿeeletve oesve-leerve efoJeme heehe[er ÛeÛe&uee Ùesle. efleLetve DebkeâeÛes keâece henele. lÙeebveer ceuee Yesšeruee yeesueeJeues. pegveer DeesUKe DemeuÙeemeejKÙee iehhee ceejuÙee. Øeeslmeenve efoues. ‘efuenerle jene’, Demes cnCetve heg{erue uesKeveemee"er efJe<eÙener megÛeJeues!
 Demes ngkeâceer uesKeve keâjCes ne keâener ceePee Øeeble veJnlee; heCe Heâeoj efoefyeÇšes efJemejuesues vemeeÙeÛes. ‘‘Peeueb keâe? keâOeer osleesme?’’ Demes lÙeebÛes efvejeshe, efÛeúŸee ÙeeÙeÛÙee. lÙeecegUs uesKeve nesT ueeieues. efueefnCÙeeletve DeelceefJeÕeeme ÙesT ueeieuee. Heâeojebkeâ[s hetCe&JesU mebheeokeâheo DeeuÙeeJej DeeceÛes uesKeveyebOe DeefOekeâÛe yeUkeâš nesle iesues. meeÙeceve ceeefš&ve, efmeefmeefueÙee keâeJne&uees, mšerHeâve hejsje, pee@ve ieesvmeeueefJeme Demes menkeâejer Je Flej ceoleveermeebÛee ieesleeJeUe leÙeej Peeuee. ceeCemeb nsjCeb Je lÙeebvee DeeheuÙeeMeer pe[Jetve "sJeCeb, ner lÙeebÛeer KeeefmeÙele nesleer. Deecner meejs leMeer keâÛÛeer ce[keâer neslees. Deecnebhewkeâer keâesCeer he$ekeâeefjlesÛee DeYÙeeme kesâuee veJnlee keâer lemee hetJee&vegYeJe veJnlee. heCe ceeÙeyeesueer Je meeefnlÙeeJejerue Øesceeheesšer Deecner Skeâ$e Deeuees Je megJeelee&Éejs Skeâ$e jeefnuees. DeeceÛÙeeceOeerue Deuhe-mJeuhe ØeefleYesÛeer Heâeojebveer Deecnebuee DeesUKe keâ¤ve efoueer. DeeceÛÙee JeeÛeveeuee efoMee oeKeJeueer. efÛebleveeÛee ceeie& oeKeJeuee DeeefCe uesKeveeuee meeOevesÛeer pees[ osTve DeeheuÙee ØeefleYesuee DeefOekeâ GVele keâjCÙeeÛeer keâuee lÙeebveer DeeceÛÙee"eÙeer efJekeâefmele kesâueer.
 Heâeoj efoefyeÇšes hetCe&JesU mebheeokeâ Peeues lejer ØeLece les hetCe&JesUÛes Oece&ieg¤ nesles. lÙeecegUs lÙeebvee Oece&ieg¤Ûeer efvelÙe keâle&JÙes, lemesÛe Oece&ØeebleeÛÙee peyeeyeoeNÙee heej hee[eJÙee ueeiele. DeMeeJesUer les DeeceÛÙeekeâ[tve Skesâkeâ mebheeokeâerÙe keâeces keâjJetve Iesle. Deeuesues uesKeve efveJe[Ces, leheemeCes, ÛegkeâebÛeer og®mleer, keâener uesKeebÛes hegveuexKeve, lemesÛe cegefõle MeesOeve DeMee Deveskeâ keâeceebÛes Oe[s Deecner lÙeebÛÙee neleeKeeueer efiejJeues. ¢eeJÙeefleefjkeäle Fb«epeer uesKeebÛes DevegJeeo, cegueeKeleer, efJeefJeOe keâeÙe&›eâceebÛes Je=òeeble uesKeve keâmes keâjeJes, ¢eeÛesner Jemleghee" lÙeebÛÙeekeâ[tve efceUeues. les mJele: veJeveJÙee efJe<eÙeebÛÙee MeesOeele Demele. Deecnebueener JesieUe efJeÛeej keâjCÙeeme GÅegkeäle keâjle. Oeeefce&keâ efJe<eÙeebyejesyejÛe meeceeefpekeâ, DeejesiÙeefJe<eÙekeâ, ueefuele, efJeveesoer DeMee meJe& ØekeâejÛÙee meeefnlÙeeÛee lÙeebveer Debkeâele meceeJesMe kesâuee. lÙeemee"er lÙee-lÙee uesKekeâebkeâ[tve uesKeve keâjJetve Iesleues. ‘megJeelee&’Ûeer yee¢e Je Debleie&le mepeeJeš-jbieerle cegKehe=‰, meefÛe$e uesKe – ¢eekeâ[sner ue#e hegjJeues. efKeUs pegUJetve nesCeeNÙee ØeejbYeerÛÙee ÚheeF&veblej yeouelÙee cegõCeleb$eeuee Devegme¤ve Dee@Heâmesš Je DeeleeÛÙee [eršerheer DeMee DeeOegefvekeâ cegõCeleb$eeÛee lÙeebveer JesUerÛe DeJeuebye kesâuee. lÙeecegUsÛe ‘megJeelee&’Ûes DeepeÛes DeefleMeÙe Deekeâ<e&keâ ®he[s DeeheCe heenele Deenesle.
 ‘megJeelee&’ÛÙee ¢ee meb›eâceCeeÛÙee ØelÙeskeâ šhhÙeeJej lÙeebveer Deecnebme menYeeieer keâ¤ve Iesleues. DemebKÙe uesKekeâ, keâueeJeble, leb$e%e, JeeÛekeâ Je efJelejkeâ ¢eebvee megJeelee& heefjJeejeMeer pees[ues. megJeelee& uesKekeâ, JeeÛekeâ cesUeJes, efJelejkeâebÛÙee mvesnYesšer, JÙeeKÙeeveceeuee DeMee Ghe›eâceebÉejs lÙeebveer megJeelee&letve JemeF& heefjmejeletve DeefKeue ceneje°^eÛÙee heeleUerJej vesues. lÙeecegUs ceje"er Yee<ekeâ ef¡emleer peveebÛeer ‘ceje"ceesUs ef¡emleer’ ner DeesUKe jepÙeele efvecee&Ce Peeueer Deens.
 Heâeoj efoefyeÇšeWveer Deecnebuee uesKeveeÛeer Jeeš oeKeJeueer. DeeheuÙee uesKeveeletve peieeuee ef¡emleer cetuÙes Je ef¡emle osCÙeeÛeer °er efoueer. ÙesLeerue ef¡emleer meceepeeÛÙee mece=æ Oece&hejbheje, ueeskeâmeeefnlÙe ¢eebÛes JeemleJe oMe&ve ceneje°^erÙe peveebvee keâmes Ie[efJelee ÙesF&ue, ns lÙeebveer Deecnebuee megJeelexÛÙee ØekeâeMeele oeKeJetve efoues. GvceeoeSsJepeer efJeJeskeâeÛee peeiej keâjCeejs uesKeve keâmes keâjeJes, ns Deecner lÙeebÛÙee mebÙele Je meceleesue mebheeokeâerÙeebletve efMekeâuees.
 DeeceÛÙee uesKeveeJej HeâeojebÛes yeejerkeâ ue#e Demes. efkeâleerlejer JesUe lÙeebveer DeeceÛes uesKeve yeepetuee "sJeues Deens. DeeheCe pes efueefnues les peCet ‘De#ej Jee*dceÙe’ Demee ØelÙeskeâ uesKekeâeÛee mecepe Demelees. heCe Heâeoj efoefyeÇšes lÙeeceOeerue keâÛÛes ogJes DeeceÛÙee ue#eele DeeCetve osle. uesKeve efJe<eÙeeuee Oe¤ve, DeešesheMeerj Je ØeJeener keâjCÙeeÛÙee metÛevee osle. hegvne efueneÙeuee meebiele. mJele:ÛÙee uesKeveeÛeer efÛeefkeâlmee keâMeer keâjeJeer, lÙeekeâ[s JeeÛekeâeÛÙee vepejsves keâmes heeneJes, ns Deecner lÙeebÛÙeekeâ[tve efMekeâuees. lÙeebÛÙee ¢ee Je=òeercegUsÛe uesKe veekeâejuee peeleevee Deecner ogKeeJeuees, lejer ogjeJeuees veener.
 DeeceÛÙeemeejKÙee DemebKÙe veJeesefoleebvee Heâeojebveer efueefnles kesâues. Heâeoj mšerHeâvmeÛÙee ef¡emlehegjeCeeveblej Kebef[le Peeuesueer ÙesLeerue ef¡emleerpeveebÛeer meeefnlÙe hejbheje lÙeebveer megJeelee&Éejs hegve®ppeerJeerle kesâueer. meceepeele uesKeve-JeeÛeve mebmke=âleerÛes hegvejexheCe kesâues. hetpÙe Heâeoj DeeefyeÇÙeeWÛee DeeoMe& lÙeebveer meceesj "sJeuee neslee. Deepe uesKekeâebÛeer Skeâ cees"er HeâUer FLes leÙeej Peeueer Deens. mJeleb$e MewueerÛes, efJeefJeOe meeefnlÙe Øekeâej neleeUCeejs keâmeoej uesKeve lÙeebÛÙee neletve nesle Deens. oj ceefnvÙeeuee Skeâlejer hegmlekeâeÛes ØekeâeMeve JemeF&le nesle Demeles. ner Deeheueer meebmke=âeflekeâ ßeercebleer Deens. uesKekeâ-mebheeokeâ Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛes ¢eeceeieerue Ùeesieoeve DecetuÙe Deens. ÙesLeerue meeefnlÙe peiele lÙeebÛes $e+CeeF&le Deens.
 ieg®-efce$e Heâe. efoefyeÇšeWveer nele heg{s kesâuee, Ieó Oejuee. lees nele DeKesjheÙeËle megšueeÛe veener… Depetvener efJemejlee Ùesle veener lÙee Gyeoej neleebÛeer meÙe… ùoÙeeÛÙee keâesheNÙeele pehetve "sJeues Deensle Dee"JeCeeRÛes nUJes #eCe…
  – mš@vueer ieesvmeeueefJeme, heehe[er
 kegâCeemleJe kegâCeer DeeÙeg<Ùe JesefÛelees…
 iesueer peJeUheeme oesve leheb JemeF&Ûe veJns; lej mebhetCe& ceneje°^Yej Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes DeeefCe ‘megJeelee&’ ns peCet Skeâ meceerkeâjCeÛe yeveuesueb nesleb. 1983 ceOÙes lÙeebveer ‘megJeelee&’ÛÙee mebheeokeâheoeÛeer Oegje mJeerkeâejueer. lÙeeJesUer megceejs De[erÛe-leerve npeejebJej Demeuesuee DebkeâeÛee Kehe DeuheeJeOeerle hebOeje npeejeJej vesTve "sJeuee. ceneje°^eleerue Deveskeâ efveÙelekeâeefuekesâ, efJeÛeejJeble, meeefneflÙekeâ DeeefCe jepekeâerÙe veslÙeebÛÙee efoJeeCeKeevÙeele ‘megJeelee&’ Debkeâ ceeveeves mLeeveeheVe Peeuee. leer efkeâceÙee Heâe. efoefyeÇšeWÛeer! ceuee lÙee ØeJeemeele KeejerÛee Jeeše GÛeuelee Deeuee ns ceePes hejceYeeiÙe!
 Heâe. efoefyeÇšeWveer ‘megJeelee&’Ûeer peyeeyeoejer mJeerkeâejuÙeeveblej JemeF&le peCet Skeâe ØeyeesOeve heJee&uee meg®Jeele Peeueer. les Skeâ De°ewØenj ØeÛeb[ meceepeYeeve Demeuesues mebheeokeâ nesles.
 Heâe. efoefyeÇšes efveÙeefceleheCes mebheeokeâ ceb[UeÛÙee meYee IÙeeÙeÛes. lÙeeceOÙes Deeieeceer leerve-Ûeej DebkeâeÛeb, veeleeU DebkeâeÛeb efveÙeespeve kesâueb peele Demes. ØelÙeskeâ DebkeâeÛee efJeefMe° efJe<eÙe, uesKeebÛes efJe<eÙe, mLeeefvekeâ DeeefCe JemeF&yeensjerue uesKekeâebÛeer efveJe[ lÙee yew"keâerle kesâueer peeF&. ns keâjerle Demeleevee JeeÛekeâeuee DeeheCe veJeb DeeefCe JesieUb keâeÙe osCeej Deenesle? ceveesjbpeveehes#ee lÙeeÛÙee peerJeveemee"er, lÙeeÛÙee JewÙeefkeälekeâ De[er-De[ÛeCeeRceOÙes lÙeeuee GYeejer efceUsue, Demee keâeÙe efJeÛeej DeeheCe osCeej Deenesle? ¢eeefJe<eÙeer Heâe. efoefyeÇšes DeefleMeÙe peeie¤keâ Demele. JeeÛekeâeuee ØelÙeskeâ Debkeâ Deeheuee JeešeJee, DeMeer lÙeebÛeer leUceU DemeeÙeÛeer. lÙee °erves lÙeebÛeb efÛebleve melele Ûeeueuesueb DemeeÙeÛeb. efJe<eÙe Je ceeb[CeerÛÙee DeÅeÙeeJeleheCeemee"er Fb«epeer-ceje"er efveÙele- keâeefuekeâebÛeb DeJeueeskeâvener kesâueb peele Demes.
 ‘megJeelee&’Ûeb mJe¤he Oeeefce&keâ! JeeÛekeâJeie& cegKÙele: ke@âLeefuekeâ. cnCetve Lees[Ÿee ceÙee&oe DemeeÙeÛÙee. lÙee heeUtve, Skeâerkeâ[s meceepeeÛeer hegjesieeceer efJeÛeejebceOÙes pe[CeIe[Ce keâjerle DemeleeveeÛe, DevÙe Oeefce&Ùeebveemegæe ‘megJeelee&’Ûee Debkeâ Deeheuee JeešeJee. lÙeeÉejs Skeâ Oeeefce&keâ-meeceeefpekeâ megmebJeeo Ie[eJee. efJeÛeejebÛÙee DeeoeveØeoeveeÛes ‘megJeelee&’ ns Skeâ JÙeemeheer" yeveeJes, Demee Skeâ JÙeehekeâ Âef°keâesve lÙeebveer meg®Jeeleerheemetve "sJeuee.
 efJeÛeejebÛes Deeoeve-Øeoeve DeefOekeâ efJemle=leheCes JneJes, ¢eemee"er Heâe. efoefyeÇšeWveer ‘veeleeU efJeMes<eebkeâ’ Øeefmeæ keâjeÙeuee meg®Jeele kesâueer. lÙeeleerue JewÛeeefjkeâ heefjmebJeeoemee"er ojJe<eea, ‘DeeceÛÙeeyeöue mebMeÙe keâe?’, ‘Oece& leejkeâ keâer ceejkeâ?’, ‘efnboglJe nsÛe je°^erÙelJe Deens keâe?’, ‘meceepemesJesÛeer hejbheje Kebef[le Peeueer Deens keâe?’, ‘heÙee&JejCe’, ‘ef¡emleevegYeJe’ Demes Skeâentve Skeâ mebJesoveMeerue ØeMve ÛeÛexuee Iesleues.
 ‘megJeelee&’Éejs Skeâerkeâ[s ns JewÛeeefjkeâ ØeyeesOeve meg¤ DemeleeveeÛÙee keâeUeleÛe, meceepeemee"er Deeheueer Yetefcekeâe Skeâe DeKeb[ ‘peeieuÙee’Ûeer Deens, ¢eeÛes meleleÛes Yeeve Heâe. efoefyeÇšeWvee nesles. cnCetve Jeerpe, jmles, ØeJeemeer Jeenletkeâ ¢eebceOÙes meJe&meeceevÙe ceeCetme Yej[uee peele Deens, ns heentve lÙeebveer lÙeeefJe®æ pevecele mebIeefšle kesâues. 1988 meeueer veeiejer megefJeOeebÛÙee megOeejCeebmee"er lenefmeueoej keâÛesjerJej veeieefjkeâebÛee ceesÛee& vesCÙeele Deeuee DeeefCe peCet Skeâe Deeboesueve heJee&uee meg®Jeele Peeueer. heg{s 1989 meeueer mejkeâejves ueeouesuÙee JemeF& efJekeâeme DeejeKe[ŸeeefJejesOeele ceekeg&âme [eyejs ¢eebÛÙee menkeâeÙee&ves ‘nefjle JemeF&’Ûeer ÛeUJeU GYeer kesâueer. Meskeâ[es keâeÙe&keâlÙeeËceOÙes ÛeUJeUerÛes mHegâefuebie peeie=le keâ¤ve leer melele one Je<ex ÛeeueefJeueer. 18 ces 1991Ûes ‘heeCeer Deeboesueve’, efÛeceepeer Dehhee cewoeveeJejerue 1993 Ûee ØeÛeb[ ‘efme[keâes nšeJe’ cesUeJee, heesueerme keâefceMevej pÙegefueÙees efjyesjes ¢eebÛÙee GheefmLeleerleueer onMeleJeeo efJejesOeer meYee, jeveieeJe keâesUbyeer ØekeâuheeefJejesOeeleues Deeboesueve ¢eeefMeJeeÙe DeeieeMeerheemetve cegUieeJeheÙeËle Deveskeâ ceefnves melele Ûeeueuesues efJeefnjerleerue heeCeer GheMee- efJejesOeeleues Deeboesueve, ceesÛex DeeefCe OejCes ¢eebveer lÙeeJesUer mebhetCe& JemeF& {JeUtve efveIeeueer.
 ÛeUJeUerÛee ne one-yeeje Je<eeËÛee keâeU Heâe. efoefyeÇšeWmee"er efJemleJeeJe¤ve ÛeeueCÙeeÛee keâeU neslee. mLeeefvekeâ jepekeâerÙe vesle=lJeekeâ[tve kesâueer peeCeejer šerkeâe, MeemekeâerÙe Ùeb$eCesÛee Jeehej keâ¤ve Peeuesuee oyeeJeeÛee ØeÙelve, ÛeUJeUerÛeer nsšeUCeer, peeleerÙeJeeoeÛee Deejeshe, uebieesšerhe$eeletve kesâues iesuesues Ûeeefj$Ùenveve, KegveeÛÙee OecekeäÙee ¢eebveer Heâe. efoefyeÇšes JÙeefLele Peeues, cee$e efJeÛeefuele Peeues veenerle. lÙee keâeUele Devee&àÙeeheemetve heeueer-veeÙeieeJe DeeefCe ieesefKeJejs – ÛegUCes – ceeefCekeâhetjheÙeËleÛÙee keâeÙe&keâlÙeeËÛes ceveesyeue efškeâJetve "sJeCes, lÙeemee"er je$eer GefMejeheÙeËle ÛeeueCeeNÙee ieeJeesieeJeÛÙee meYee, peerJeve oMe&ve keWâõeceOeerue efveÙeespeve yew"keâe, efveJesoves leÙeej keâjCes, DeefOekeâeNÙeebÛÙee iee"erYesšer, ceb$eeueÙeeleerue yew"keâe, JesUØemebieer Heâepeerue GlmeeneÛÙee Yejele ÛeUJeU Yejkeâšt veÙes, cnCetve melele peeie=le jenCes DeeefCe hegvne yew"keâ cee¤ve Skeâe«elesves uesKeve-mebheeove keâjCes, ns ØeÛeb[ oceÚekeâ keâjCeejs Skeâ DeefiveefoJÙeÛe nesles. ÚeleerÛee keâesš keâ¤ve Heâe. efoefyeÇšeWveer les FbõOeveg<Ùe hesueues.
 ‘je$ebefove Deecneb Ùegæe Øemebie’ DeMee ¢ee keâeUelener meJe[ keâe{tve lÙeebÛes JewÙeefkeälekeâ uesKeve meg¤Ûe nesles. ‘heefLekeâebÛeer veeceÙee$ee’, ‘heefjJele&veemee"er Oece&’, ‘lespeeÛeer heeTues’ ¢ee lÙeebÛÙee meg®JeeleerÛÙee hegmlekeâeveblej ‘DeesDe@efmemeÛÙee MeesOeele’, ‘mebIe<e&Ùee$ee ef¡emleYetceerÛeer’, ‘me=peveeÛee ceUe’, ‘veener ceer Skeâuee’ (DeelceÛeefj$e) DeMeer Deveskeâ opexoej meeefnlÙe lÙeebveer ceje"er meejmJeleeÛÙee ojyeejele meeoj kesâueer. lÙeeveblej ‘megyeesOe yeeÙeyeue’ ne cene«ebLe lÙeebÛÙee uesKeveÙee$esÛee peCet keâUmeeOÙeeÙeÛe! megceejs 1200 he=‰ebÛee DeeefCe 1900 leUšerheebÛee ne meefÛe$e «ebLejepe, mebhetCe& ceneje°^Yej ieewjefJeuee iesuee. efouueerÛÙee meeefnlÙe DekeâeoceerÛee, DevegJeeoeÛee je°^erÙe hegjmkeâej lÙeeuee ueeYeuee. lÙeeefMeJeeÙe lÙeebÛÙee meeefnlÙeke=âleer Je mesJeekeâeÙee&mee"er ceneje°^Yejeletve SketâCe lesnleerme efJeefJeOe hegjmkeâejebveer lÙeebvee mevceeefvele keâjCÙeele Deeues.
 … DeeefCe KejesKejÛe 25 peguew jespeer Heâe. efoefyeÇšes lÙee ØeJeemeeuee SkeâšsÛe efveIetve iesues… ‘veener ceer Skeâuee’ cnCele, DeeheuÙee ùoÙeele keâeÙeceÛes jenCÙeemee"er!
  – mšerHeâve Sce. hejsje, JeÙeYeeš, ceefme&me
 
 Skeâ DeefJemcejCeerÙe Jeejmee
 Meg›eâleeje ueKeueKelee efJeueerve Peeuee Deemecebleele ~
 efveefõmle ne Ûeboveosn efJemeeJeuee ØeYet ef¡emleele ~~
 peeieeflekeâ ef¡emlemeYesÛÙee Meeble JeeleeJejCeele, Deecner DeeojCeerÙe Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes, Øeefleef‰le ke@âLeefuekeâ Oece&ieg¤, OeceexheosMekeâ, uesKekeâ DeeefCe Glkeâš heÙee&JejCeJeeoer ¢eebÛÙee efveOeveeyeöue Meeskeâ JÙekeäle keâjle Demeleevee Skeâ ienve Meeblelee ØeefleOJeefvele nesles. lÙeebÛÙee peeCÙeeves kesâJeU Skeâe ØeYeeJeMeeueer DeeOÙeeeflcekeâ ceeie&oMe&keâeÛeer neveerÛe Peeueer veener, lej Skeâe ÙegieeÛee Deblener Peeuee Deens, pesLes lÙeebÛes Meyo ßeæeJeble DeeefCe lÙeentvener heg{s DemeuesuÙee ueeskeâebÛÙee ùoÙeele iegbpeues.
 Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebÛeer meeefneflÙekeâ DeefYeJÙekeäleer ÛeÛe&Ûeer efMekeâJeCe, DeOÙeelce, meceepeceve DeeefCe DeeblejJewÙeefkeälekeâ ØesceYeeJeeÛes veelesmebyebOe ¢ee efJe<eÙeebJejerue oesveskeâ [PeveYej hegmlekeâebÉejs, lemesÛe veeiejer mecemÙee DeeefCe meeceeefpekeâ vÙeeÙeeJejerue efJeefJeOe cegKÙe ØeJeeneleerue owefvekeâ Je=òehe$eebceOeerue Meskeâ[es uesKeebÉejs efometve Deeueer. ‘DeesDe@efmemeÛÙee MeesOeele’ ¢ee lÙeebÛÙee ØeJeemeJeCe&veeves ceneje°^eÛÙee keâeveekeâesheNÙeeleerue IejeIejeble lÙeebÛes veeJe keâesjues. DeOÙeelce, heÙee&JejCe efJe<eÙekeâ peeCeerJe DeeefCe ceje"er Yee<esJejerue Øesce ¢eebÛee efceueeHeâ ns lÙeebÛÙee ØeYeeJeer meeefnlÙeeÛes JewefMe°Ÿe "jues.
 ‘‘ceer meeefnlÙeeÛÙee cebefojeleuee mesJekeâ, meejs YeejleerÙe ceePes yeebOeJe Deensle, ns ceer ceevelees. ceer ÙesMetÛee Gheemekeâ Deens. lÙeeÛeer meeJeueer pejer ceePÙee DebieeJej he[ueer lejer ceer mJele:uee YeeiÙeJeeve mecepesve. ceer mebleebÛÙee menJeemeele ceneje°^ele Jee{uesuees Deens. pees ceje"er Deens, lÙeeuee mebleebÛeer iees[er ueeieueerÛe heeefnpes. lÙee mebleebveer ceePee DeeOÙeeeflcekeâ efheb[ heesmeuee Deens. ceer mebleebvee efJeme¤ Mekeâle veener. efJeMes<ele: ceePÙee uee[keäÙee legkeâesyeebvee.’’
 Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšes ns kesâJeU hegjesefnle veJnles lej les Skeâ õ°s nesles. lÙeebveer DeeheuÙee uesKeCeerves efJeÕeeme, keâ®Cee DeeefCe meeceeefpekeâ peyeeyeoejerÛeer JeerCe yeebOetve, ceeveJeer ùoÙeeleerue F&ÕejeÛes oMe&ve Ie[efJeues. Skeâ efJehegue uesKekeâ cnCetve, lÙeebÛes uesKe DeeefCe hegmlekesâ ØeyeesOeveeÛes efoJeeCe cnCetve keâece keâjleele. efJeÕeeme, veweflekeâlee, ceeveJelee DeeefCe osJelJe ¢eebÛÙeeleerue efJekeâefmele nesCeeNÙee mebyebOeebyeöue les melele DebleÂ&°er osleele.
 JÙeemeheer"eÛÙee heueerkeâ[s, Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšes ns Skeâ ceb$ecegiOe keâjCeejs GheosMekeâ nesles. lÙeebÛes ØeJeÛeve ÛeÛe&ÛÙee efYebleer Deesueeb[tve, DeeefmlekeâebÛÙee lemesÛe veeefmlekeâebÛÙeener peerJeveeuee mheMe& keâjle nesles. lÙeeÛes Meyo kesâJeU Oece&«ebLeebÛes he"Ce veJnles, lej les peerJeble keâLee nesles, pÙeeves heejbheefjkeâ efMekeâJeCeeRceOÙes peerJeve Hegbâkeâues DeeefCe ØelÙeskeâeuee DeeheuÙee he=LJeermee"er Øesce, meefn<Ceglee DeeefCe mebj#ekeâ peyeeyeoejer mJeerkeâejCÙeeme GÅegkeäle kesâues.
 Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšes kesâJeU heÙee&JejCeJeeoer veJnles, lej les meeefnlÙeeÛes Glkeâš jefmekeâ nesles. ceneje°^eÛÙee ÛewlevÙeMeerue mebmke=âleerletve ØeefleOJeefvele nesCeejer ØeeosefMekeâ Yee<ee ceje"erJej lÙeebÛeer efJeMes<e efve‰e nesleer. heÙee&JejCeerÙe meef›eâÙelesÛee lÙeebÛee hee"hegjeJee DeKeb[heCes lÙeebÛÙee meeefnlÙeeJejerue Øesceeves Flekeâe iegbleuee neslee keâer, lÙeecegUs Skeâ DeveesKeer JeerCe leÙeej Peeueer DeeefCe leer owJeer me=°erÛÙee ÛecelkeâejebJej lÙeebÛes Keesue efÛebleve Øeefleefyebefyele keâjles.
 lejerner, Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšesbÛeer meeefneflÙekeâ DeeJe[ kesâJeU efnjJeUerÛÙee efvemeie&jcÙe ØeosMeebhegjleerÛe ceÙee&efole veJnleer, pÙeeÛes lÙeebveer Glkeâšlesves mebj#eCe keâjCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee, lej ceneje°^eleerue YeejleerÙe meble DeeefCe $e+ef<ecegveeRÛÙee mece=æ meebmke=âeflekeâ DeeefCe Oeeefce&keâ JeejMeeÛee DebleYee&Je keâjCeejer Yee<ee DeeefCe ceje"er meeefnlÙeeÛÙee leeueebveer lÙeebÛes ùoÙe Oe[Oe[ues. keâeJÙe, ieÅe efkebâJee leeefòJekeâ efÛebleve ¢eebÉejs, lÙeebveer ceeveJeer YeeJevee DeeefCe veelesmebyebOeebÛes yeejkeâeJes MeesOetve keâe{ues DeeefCe lÙeebvee DeKeb[heCes ÛewlevÙeMeerue meeceeefpekeâ JeŒe efJeCeCÙeeÛee ØeÙelve kesâuee.
 lÙeebÛes ceje"er meeefnlÙeeJejerue Øesce ns JemeF& YetceerÛÙee ueeskeâebMeer DemeuesuÙee lÙeebÛÙee KeesueJej ®peuesuÙee veelesmebyebOeeÛee hegjeJee neslee. ceje"er keâJeeRÛÙee heÅeebceOÙes, lÙeebvee efhe{Ÿeevedefhe{Ÿee Deesueeb[uesuÙee keâeueeleerle MeneCeheCeeÛes ØeefleOJeveer meehe[ues. meeefnlÙeeÛÙee ceeOÙeceebletve lÙeebveer meebmke=âeflekeâ peleve keâjCÙeeÛes Skeâ MeefkeäleMeeueer meeOeve, ceneje°^eÛÙee JeejMeele DebleYet&le Demeuesues ienve Oe[s osCÙeeÛes Skeâ meeOeve heeefnues. ceje"er meeefnlÙeeleerue keâeJÙeelcekeâ yeejkeâeJÙeebmen heÙee&JejCeerÙe peeCeerJe efJeueerve keâjCÙeeÛÙee lÙeebÛÙee DeefÉleerÙe #ecelesves lÙeebvee JesieUs kesâues. DeeheuÙee ØeÙelveebceOÙes, efoefyeÇšeWveer DeeheuÙee DeeJe[erÛÙee efnjJÙeeieej YetYeeieebceOÙes kesâJeU heeJeueebÛes "mesÛe mees[ues veenerle, lej ef¡e§eve Je efyeiej-ef¡e§eve ceje"er JeeÛekeâebvee ‘megyeesOe yeeÙeyeue’ÛÙee ¤heele ueeYe osCÙeemee"er yeeÙeyeueÛÙee DebleÂ&°erves ceje"er meeefnlÙeeÛeer heevesner Úeheueer. ¢eecegUs Øesce, heÙee&JejCeerÙe keâejYeej DeeefCe meebmke=âeflekeâ DeefYeceeve heg{erue meJe& efhe{Ÿeebmee"er ØeefleOJeefvele nesle jenerue.
 ¢ee efJeue#eCe DeelcÙeeuee efvejeshe osleevee, DeeheCe mJeie&mLe Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšesbÛÙee efveOeveeyeöue Meeskeâ ke⤠veÙes, lej lÙeebveer "sJeuesuÙee efÛejmLeeÙeer JeejMeeÛee DeeheCe GlmeJe meepeje ke⤠Ùee. pÙeebvee Heâeoj øeâeefvmeme efoefyeÇšesbÛeer efMekeâJeCe peeCetve IesCÙeeÛee efJeMes<eeefOekeâej efceUeuee lÙeebÛÙee ùoÙeele lÙeebÛes Meyo ØeefleOJeveer keâjle jenleerue DeeefCe lÙeebÛÙee uesKeveeÛÙee heeveebceOetve Decej nesleerue.
  – ßeer. jsceb[ ceÛÙee[es, nesUer, jcesoer
 
 ‘‘let Ùeepekeâ Ùegiee ÙegieeÛee’’
 ØeYetÛÙee heejeefome yeeiesle efÛejefveõe Iesle DemeuesuÙee ef¡emleJeemeer Heâe. øeâeefvmeme efoefyeÇšes ¢eebvee ‘megJeelee&’ heefjJeejeleHexâ ceeveeÛee cegpeje!