सुवार्ता

  – ceekeg&âme [eyejs
 
 meeb[esj, JemeF& ÙesLeerue efMeef#ekeâe meew. peefmebše [eÙeme ¢eebveer hejosMeer iesuesuÙeebvee DeeheuÙee Je=æ DeeF&-Jeef[ueebÛeer Dee"JeCe keâ¤ve osle cnšues nesles, ‘‘Ùee efÛeceCÙeebvees, hejle Ùee.’’ ner lÙeebÛeer keâLee yejerÛe ieepeueer. Deelee hegvne nerÛe nekeâ ‘megJeelee&’ ¢ee KÙeeleveece ceeefmekeâeÛÙee ceeÛe& ceefnvÙeeÛÙee Debkeâele keâJeer hee@ue IeesvmeeueJeerme, heehe[er ¢eebveer efoueer Deens. keâJeer cnCeleele, ‘‘…pÙeeuee Jee{efJeues lees hejosMeer iesuee.’’ meOÙee ieeJee-ieeJeele osKeCes yebieues Deensle; cee$e efoJeme-je$e yebo. Je=æebvee Deew<eOe DeeCeCÙeemee"er, [e@keäšjebvee YesšCÙeemee"er peeJes ueeieles. megowJeeves oejesoej mekeâeUer Yeepeerheeuee, ceemeUer efJe›esâles Ùesleele, lesÛe Deepe DeeOeej "jues Deensle. ner heefjefmLeleer JemeF&-efJejejÛÙee meJe&OeceeaÙe cetU meceepeebÛeer Peeueer Deens. efvece&U ÙesLeerue heeršj cemkeâjvesme meebieleele, ‘‘DeeceÛÙee Yeeieele le®Ce-le®Ceer efomele veenerle. meejs hejosMeele ieeÙeye.’’ Deelee keâeÙe keâjeÙeÛes ner efÛeblee IejeIejele Deens. JemeF&-efJejej Yeeieele cees"Ÿee ØeceeCeele hemejuesuÙee cetU ke@âLeefuekeâ ef¡e§eveebvee lej Deepe cegues hejosMeele iesuÙeecegUs cees"er PeU heesnesÛeueer Deens. meeje meceepe efÛeblee«emle Deens. ¢eeÛeer keâejCes keâeÙe? ¢ee heefjefmLeleerÛee Dee{eJee IesCÙeemee"er mLeeefvekeâ ef¡e§eveebyejesyej mebheke&â meeOeuee. meeNÙeebveerÛe Skeâ Øekeâejs ‘heg{s keâeÙe?’ ner efÛeblee JÙekeäle kesâueer.
 hetJeea ieeJeeleerue SKeeoe ce=le Peeuee lej yeeleceer ÛeÛe&ÛÙee Oece&ieg¤bvee efoueer peeF&. cnCepes "jeJeerkeâ JesUsJej les Iejer heesnesÛetve ØeeLe&vee keâjerle. ce=leeuee KeebÅeeJej IesTve cees"e pevemecegoeÙe ÛeÛe&keâ[s jJeevee nesF&. Deepe DeMeer og:Keo Iešvee Ie[uÙeeme ØeLece MeJeJeeefnveer yegkeâ keâjeJeer ueeieles; keâejCe KeebosÛe veenerle. ner heefjefmLeleer meJe&$e efomeles.
 DeeheuÙee meceepeeJej ner DeveesKeer heefjefmLeleer Dees{Jeueer, ¢eeÛes ØecegKe keâejCe cnCepes jepÙe-keWâõ mejkeâejÛeer veeskeâjerefJe<eÙekeâ OeesjCes. Kejs cnCepes veeskeâNÙee ¢ee DeYÙeeme-hee$elee heentve osCes DeeJeMÙekeâ Deens. DeeheuÙeekeâ[s ‘jeKeerJe peeiee’ DeeCeCÙeeÛee efveCe&Ùe heVeemeÛÙee oMekeâele keWâõ-jepÙe mejkeâejveer DeeCeuee. cee$e ceÙee&oe one Je<eeËÛeerÛe nesleer. npeejes Je<ex GÛÛeJeCeer&ÙeebcegUs ceeieeme jeefnuesuÙee oefueleebvee ner meJeuele nesleer. heg{s celeebÛÙee jepekeâejCeemee"er cegole Jee{Jele Jee{Jele Deelee Deej#eCe 77 škeäkeäÙeebJej heesnesÛeues Deens. Deieoer DeeefLe&keâ °Ÿee mebheVe DemeuesuÙee ceje"e meceepener ¢eele Ùeslees.
 veeskeâNÙee jeKeerJe "sJeCÙeeÛÙee efveCe&ÙeeÛee Heâškeâe kesâJeU DeeheuÙeeÛe meceepeeuee yemeuee Deens, Demes veener. cegmeueceeve, pewve ns ¢ee OeesjCeeÛes yeUer "jues Deensle. efnbot Oecee&le yeÇeÿeCe, keâeÙemLe ØeYet ¢ee GÛÛe peeleeRvee jeKeerJe peeiesle mLeeve veener. heefjCeece Demee Peeuee Deens keâer cegbyeF&, "eCes, hegCes ¢ee Yeeieebleerue yeÇeÿeCe-ØeYet meceepeeÛes Deelee DeefmlelJe efomele veener. hegCes ÙesLeerue yeÇeÿeCeJee[Ÿee DevÙe meceepeeÛÙee leeyÙeele. Decesefjkesâle DeepeÛÙee Ieškesâuee ceneje°^eleerue yeÇeÿeCe Jeie& cees"Ÿee ØeceeCeele Deens. iesuÙee one Je<eeËheemetve Deeheues le®Ce-le®Ceer hejosMeele cees"Ÿee mebKÙesves peele Deensle. ¢eeÛes SkeâcesJe keâejCe cnCepes efleLes efceUCeeNÙee veeskeâNÙee Je DevÙe peerJeveeJeMÙekeâ megefJeOee. DeeheuÙee Yeejleele mejkeâejves efMe#eCeeÛee yeespeJeeje G[Jeuee DeensÛe; heCe peJeUheeme meJe& #es$eeble ‘pee@ye efjPeJnxMeve-jeKeerJe peeiee’ DeMee DeJemLesle mebOeer efceUsue lesLes mLeueeblej nesCeejÛe.
 JemeF&ÛÙee ke@âLeefuekeâ ef¡e§eveebÛeer hejosMeer peeCÙeeÛeer hejbheje oer[Mes-oesveMes Je<eeËheemetve Deens. keâLee meebieCÙeele Ùesles keâer, Fbiueb[Ûeer jeCeer efJnkeäšesefjÙee ner yeesšerletve peeieeflekeâ ØeJeemeeuee efveIeeueer nesleer, lesJne yeesšerJej megleej cnCetve oef#eCe JemeF&Ûes ke@âLeefuekeâ ef¡e§eve nesles. ¢eeÛe DeeceÛÙee hetJe&peebveer ceebPeieeJe yeboj GYes kesâues. 1930ÛÙee Deemeheeme ner ceb[Uer DeeKeeleer osMeeble heesnesÛeueer.
 hejosMeele peeTve lesLesÛe keâeÙece jenCÙeeÛee heefnuee efveCe&Ùe veboeKeeue ÙesLeerue peesefkeâce ceÛÙee[es ¢eebveer Iesleuee. les lÙeeJesUer GÛÛe efMe#eCe Iesleuesues nesles. 1959 meeueer les veeÙepesefjÙee ÙesLes neÙemketâueÛes efØeefvmeheue cnCetve ®pet Peeues.
 1961 meeueer veboeKeeue ÙesLeerue peesefkeâce pee@ve ceÛÙee[es ØeLece Deeeføeâkeâe Keb[eleerue veeÙepesefjÙee osMeele heesnesÛeues. lÙeeveblej les ke@âve[ele mLeueebleefjle Peeues. Deepe lÙeebÛes JebMepe efleLes efmLejeJeues Deensle. Heâeoj keäuesceWš ceÛÙee[es ns ke@âLeefuekeâ Oece&ieg¤ cnCetve lesLes keâeÙe&jle Deensle. efoveebkeâ 5 HesâyeÇgJeejer jespeer je$eer mee[sveT Jeepelee ke@âve[eleerue uegF&me ceÛÙee[es ¢eebÛÙeeMeer ceePes yeesueCes Peeues. ceeieerue Melekeâeleerue veboeKeeue ÙesLeerue ceMeeo ceemlej ¢eebÛes ns IejeCes.
 hejosMeer, efJeMes<ele: Ùegjeshe, Decesefjkeâe, vÙegefPeueb[, Dee@mš^sefueÙee, peheeve ¢ee Øeiele je°^eble DeepeÛÙee Ie[eruee GÛÛeefMeef#ele JemeF&keâj ke@âLeefuekeâ efJeefJeOe veeceebefkeâle kebâheveeRle keâeÙe&ceive Deensle.
 JemeF&leerue Jee[JeU ke@âLeefuekeâ ns ØeLece Dejye osMeele keâeceeefveefceòe heesnesÛeues. cee$e lÙeebÛeer kegâšgbyes ieeJeeleÛe jeefnueer. efveJe=òeer Peeueer cnCepes heg®<e ieeJeele hejle ÙesTve peerJeve kegâšgbyeerÙeebmeceJesle IeeueJele. DeeKeeleer osMeele keâece keâjCeejs Je<ee&uee oesve-leerve JesUe Iejer Yesšner osle. lÙeecegUs keâewšgbefyekeâ Skeâlee jeefnueer. Deepener DeeKeeleer osMeeble keâeÙe&jle Demeuesues heg{erue DeeÙeg<Ùe kegâšgbyeerÙeebyejesyejÛe IeeueJeleele.
 ieeJes efjkeâeceer nesleele keâejCe veJeerve mebOeer efceUefJeCÙeemee"er peeCÙeeÛee ØeÙelve neslees. Skesâ keâeUer ieesJee ne ke@âLeefuekeâebÛee yeeuesefkeâuuee neslee. ceePes efce$e ‘ke=âhee HeâeTb[sMeve’Ûes mebmLeehekeâ Heâeoj pÙees hejsje meebieleele, ‘‘Deelee ieesJÙeeleerue ef¡e§eveebÛes yebieues yeensjÛÙeebveer Iesleues; keâejCe ieesJee ÙesLeerue peJeUheeme ÛeeUerme ueeKe ke@âLeefuekeâ heesleg&ieeueuee heesnesÛeues.’’
 mejkeâejÛes jeKeerJe peeieebÛes OeesjCe Jee{le iesues, lÙeecegUs DeeheuÙee meceepeeuee veeskeâjer efceUCes keâ"erCe Peeues. meòejÛÙee oMekeâeveblej megefMeef#eleebÛes hejosMeer peeCÙeeÛes ØeceeCe Jee{ues. ¢eeÛe keâeUele JemeF&leerue le®Ce-le®Ceer yengefMeef#ele nesTve veeskeâNÙee MeesOele nesles. pee@ve ueesheerme (1966), uegF&me ®ceeJe (1966), [eÙeiees ueesheerme (1971), jsceb[ keâesÙeuees (1971), øeâeefvmeme legmkeâevees (1971) DeeefCe uegF&me ceÛÙee[es (1973) ¢eebveer hee§eeòÙe osMeeble efMe#eCeemee"er ØeJesMe kesâuee. hee§eeòÙe osMeeble keâe@chÙegšj Ùegieeuee meg®Jeele Peeueer. SWMeerÛÙee oMekeâeveblej keâe@chÙegšj Ùegie nUtnUt cegbyeF&meejKÙee Menjele Deeues. veeskeâNÙee ieeÙeye.
 veJJeoÛÙee oMekeâele JemeF&leerue ke@âLeefuekeâ le®CeJeie& keâe@chÙegšjÛÙee Ùegieele Deeuee. hee§eeòÙe osMeele veeskeâNÙeebÛeer mebOeer GheueyOelee heentve les lesLes heesnesÛeues. Dee@mš^sefueÙee, vÙegefPeueb[, peheeve ¢ee Øeiele osMeeblener Deeheues le®Ce heesnesÛeues.
 meceepeeÛeer DeeefLe&keâ heefjefmLeleer Je yeBkesâÛes keâpe& megueYe PeeuÙeecegUs heoJÙee Øeehle PeeuÙeeJej le®CeJeie& heg{erue efMe#eCeemee"er hejosMeieceve ke⤠ueeieuee. iesuÙee hebÛeJeerme Je<eeËle peJeUheeme Jeerme npeej le®Ce-le®Ceer hejosMeele heesnesÛeues. Deelee lej Fbiueb[, pece&veer Deeoer osMeebveer GÛÛeefMeef#ele YeejleerÙeebveer DeeceÛÙeekeâ[s ÙeeJes, veeskeâNÙee oslees, DeMeer nekeâ efoueer Deens. vesojueB[ osMeeÛes veeJe DeeheuÙeekeâ[s kegâCeeuee "eTkeâ nesles? Deepe lÙee osMeele DeeheuÙee JemeF&leerue le®Ce-le®Ceer cees"Ÿee heoeJej keâece keâjleele. Decesefjkeâe-ke@âve[e osMeeble JemeF&ÛÙee ke@âLeefuekeâebÛeer mebKÙee cees"er Deens. ner mebKÙee ojJe<eea Jee{le Deens. 2020-2022 ¢ee keâeUele peJeUheeme 1500 JemeF&keâj le®Ce-le®Ceer ke@âLeefuekeâ hejosMeele heesnesÛeues Deensle. meOÙee DeeheCe ueiveeÛÙee peeefnjeleer JeeÛet Mekeâlees – JeemleJÙe hejosMeele.
 ØelÙeskeâeuee Deeheues YeefJe<Ùe Ie[efJeCÙeeÛee DeefOekeâej Deens. veJÙee efhe{erÛÙee ceeiee&le JeÙemkeâjebveer De[LeUe DeeCet veÙes. Deepe Jew%eeefvekeâ ÙegieecegUs Iejer yemetve cegueebMeer-veeleJeebMeer yeesuet Mekeâlees. ØelÙe#e Ûesnjsner heent Mekeâlees.
 JemeF&leerue JeÙemkeâjebveer keâeUpeer keâjCÙeeÛes keâejCe veener. Mespeejer jespe DeeheuÙeeMeer yeesuees ve yeesuees, cee$e JesUØemebieer ceole keâjleele. Deepener Deeheueer ÛeÛexme DeeheCeeme DeeoMe& Jeešleele. ¢eeÛes SkeâcesJe keâejCe cnCepes Oece&ieg¤bÛeer Deeheguekeâer Je pegvÙee efce$e-cewef$eCeeRvee efcemmeeveblej YesšCÙeeÛeer mebOeer. efMeJeeÙe Deepe ØelÙeskeâeÛÙee neleele DeeOegefvekeâ ceesyeeF&ue DeensÛe. keâeUpeer ke⤠vekeâe.
 ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛee DeeheuÙeeuee mebosMe Deens, ‘‘pee, DeeefCe peieeuee MeebleerÛee mebosMe Åee.’’ DeeheuÙee cegueebvee ne mebosMe vekeäkeâerÛe yeU osCeeje Deens. hee§eeòÙe osMeeble Deepe DeeheuÙee JemeF&Ûeer cegues-cegueer JesoermesJekeâ heefJe$e JesoerJej DeeheCe heent Mekeâlees.
 ‘‘ceuee pes efceUt Mekeâues veener, lÙeeyeeyele og:Ke keâjle jenCÙeeSsJepeer, pes keâener efceUeues Deens, lÙeeyeeyele ceer DeefOekeâ Ûeebieues, megboj keâjCÙeemee"er neleYeej ueeJeCÙeeÛeer mebOeer pesJne ceuee efceUsue, lesJne leer mebOeer ceer ieceeJelee keâecee veÙes,’’ ns Godieej ceneje°^eÛes meble %eevesÕej ¢eebveer hebOejeJÙee Melekeâele keâe{ues Deensle. ceie DeeceÛÙee le®Ceebveer heg{s ÙesCeejer Gòece mebOeer keâe mees[eJeer?
 megKeo iees° cnCepes Deeheues ceeveveerÙe DeeÛe&efyeMehe ([e@.) Hesâefuekeäme ceÛÙee[es ¢eebveer meble %eevesÕejebJej heerSÛe.[er. heoJeer Øeehle kesâueer Deens.