yeeÙeyeueceOeerue %eevemeeefnlÙe – डिसेंबर २०२२


 uesKeebkeâ – 19
  – Heâe. ([e@.) je@yeš& yeer. ef[meespee
 
 FmeJeer meve 30-33 ojcÙeeve ØeYet ÙesMet ef¡emleeuee jesceve meceüešeÛÙee keâeUele ›egâmeeJej "ej keâjCÙeele Deeues. FmeJeer meve 35 meeueer mšerHeâve ne [erkeâve jkeälemee#eer yeveuee. 36 meeueer MeewueeÛes heefjJele&ve nesTve lees ØeYet ÙesMetÛeer megJeelee& Ieesef<ele ke⤠ueeieuee. 42meeueer ÙesMetÛee Øesef<ele Ùeekeâesye (pescme, ne peyoerÛee cegueiee Je ÙeesneveeÛee YeeT neslee) ¢eeÛee nsjesoves efMejÛÚso kesâuee. 40 meeueer pes®meuesce ÙesLes cees"er Oece&meYee Yejueer. lÙeele megblesÛee ØeMve efvekeâeueele keâe{CÙeele Deeuee. 51 meeueer heefnues ef¡emleer meeefnlÙe (Lesmmeueveerkeâekeâjebme heefnues he$e) Øeefmeæ Peeues. 56 les 70 ojcÙeeve heefnues MegYeJele&ceeve (meble ceeke&â) Øemeeefjle keâjCÙeele Deeues. FmeJeer meve 64 les 67 ojcÙeeve ef¡emlemeYesÛes efMeuesoej hes$e Je hee@ue ¢eebvee jkeälemee#eerlJeeÛes cejCe Deeues.
 FmeJeer meve 70 meeueer Ùengoer Je ef¡emleer ueeskeâebvee YeÙebkeâj neoje osCeejer Iešvee Ie[ueer. jesceer ueeskeâebveer pes®meuesceÛes YeJÙeefoJÙe cebefoj YegF&meheeš kesâues. leesheÙeËle Ùengoer Je ef¡emleer ueeskeâ lÙee cebefojele SkeâeÛe osJeeÛeer Yekeäleer DeejeOevee keâjCÙeemee"er Skeâ$e Ùesle. Deelee Ùengoer ueeskeâ mLeeefvekeâ meYeemLeeveeble (efmevesiee@ie) ØeeLe&vesmee"er pecet ueeieues. pÙee ÙengÅeebveer ØeYet ÙesMet ef¡emleeÛeer efMekeâJeCe mJeerkeâejuesueer nesleer lÙeebvee ef¡emleer ¢ee veeJeeves mebyeesOeues peele nesles. lÙeebvee meYeemLeeveeÛes ojJeepes yebo keâjCÙeele Deeues. lÙeecegUs ns ef¡emleer ueeskeâ he@uesmšeF&ve, efmeefjÙee, DeblÙegefKeÙee, jesce, SHeâmeme FLes mLeeefÙekeâ Peeues. efleLetve meble ceòeÙeÛes, meble uetkeâÛes Je meble ÙeesneveÛes MegYeJele&ceeve leÙeej nesle iesues. ¢ee ef¡emleer ueeskeâebveer Skeâerkeâ[s Ùengoer Oece&«ebLeeÛes «eerkeâ Yee<eeblej DeefOeke=âle ceeveuesues nesles DeeefCe Deelee ogmejerkeâ[s les lÙeele veJÙeeves «eerkeâ Yee<esle efueefnuÙee iesuesuÙee hegmlekeâebÛeer Yej Ieeueerle nesles.
 DeMee heeÕe&YetceerJej efnyeÇt Ùengoer Oece&hebef[leebveer FmeJeer meve 90ÛÙee Deemeheeme peeefcveÙee (DeeleeÛes lesue DeJeerJe) FLes Skeâ heefj<eo YejefJeueer Je lÙeele Heâkeäle 39 hegmlekesâ ner efnyeÇt Oece&«ebLeeÛee Yeeie Deensle ÙeeJej efMekeäkeâeceesle&ye kesâues : lÙeele yesveefmeje Je MeueceesveeÛee %eeve«ebLe ¢ee hegmlekeâebmen SketâCe meele hegmlekeâebÛee meceeJesMe keâjCÙeele Deeuee veener ÙeeefJe<eÙeerÛeer ceeefnleer DeeheCe ÙeeDeeOeer efceUefJeuesueer Deens.
 De) yesveefmejeÛes hegmlekeâ
 ØeejbYeerÛÙee ef¡emlemeYesle heefnuÙee Melekeâele yesveefmejeÛÙee hegmlekeâeuee Kethe DeeojeÛes mLeeve nesles, keâejCe meoj hegmlekeâ Ùengoer kegâšgbyeeleerue cetuÙes peesheemeleevee efometve Ùesles. Ùengoer ueeskeâebÛÙee FeflenemeeÛee ceeieesJee Iesle Demeleevee uesKekeâ Ùengoer Oecee&leerue heg<keâUMee DeeoMe& JÙeefkeäleceòJeebÛee veeceefveoxMe keâjlees. Ùengoer efveÙeceMeeŒe DeeefCe %eeve ¢eebÛee Ieefve° mebyebOe DemeuÙeeÛes uesKekeâ veceto keâjlees. hejcesÕejeÛes efveÙeceMeeŒe heeUCeeje Keje %eeveer Demelees DeMeer lÙeeÛeer OeejCee Deens. YetlekeâeUeJej efÛebleve keâjerle lees Jele&ceevekeâeUeleerue Ie[ecees[eRJej ØekeâeMe šekeâlees. DeMee ¢ee hegmlekeâeÛes Meer<e&keâ uesKekeâ, JeeÛekeâ, uesKevekeâeU, mJe¤he DeeefCe jÛevee Deelee mecepetve IesT Ùee.
 1) hegmlekeâeÛes Meer<e&keâ : meoj hegmlekeâ yesveefmeje efkebâJee efmejekeâ ¢ee veeJeeves DeesUKeues peeles. keâener ceje"er yeeÙeyeueceOÙes lÙeeuee ‘ØeJekeälee’ Demes veeJe osCÙeele Deeuesues Deens. yesveefmeje ns efnyeÇt Yee<esleerue Meer<e&keâ Deens. efmejekeâ ns «eerkeâ Yee<esleerue meshlegDeeefpeble DeeJe=òeerceOeerue Meer<e&keâ Deens. meble efmeefØeÙeve (ce=lÙet FmeJeer meve 258), ¢eebveer ¢ee hegmlekeâeuee ‘SkeäuesefPeÙeemšerketâme’ DeMee ue@efšve veeJeeves mebyeesOeues. lÙeeÛee DeLe& ‘ÛeÛe&ÛÙee ceeuekeâerÛes’ Demee neslees keâejCe heefnuÙee oesve-leerve Melekeâeleerue ef¡emlemeYesle ns hegmlekeâ cees"Ÿee ØeceeCeele JeeÛeues peele Demes DeeefCe yeNÙeeÛeMee Oece&heeueebveer lÙeeÛee GuuesKe DeeheuÙee efueKeeCeele kesâuesuee Deens. DeeheCe lÙeeÛee GuuesKe ‘yesveefmeje’ Demee keâjCeej Deenesle.
 2) uesKekeâ : ns hegmlekeâ DeheJeeoelcekeâ Deens, keâejCe hegmlekeâeÛÙee MesJešer uesKekeâeves mJele:Ûeer DeesUKe keâ¤ve efouesueer Deens. yesveefmeje 50:27ceOÙes uesKekeâ mJele:Ûeer DeesUKe keâ¤ve osleevee cnCelees, ‘‘ceer efmejeÛee heg$e (cegUele : yesveefmeje) ÙesMet-Ùes®MeuesceÛÙee SefueÙeePejÛee veelet ¢eeves ner efJeodJeòeeØeÛetj, efJeJeskeâceÙe DeeefCe %eevehetCe& efMekeâJeCe Ùee «ebLeele efueefnuesueer Deens…’’
 ne uesKekeâ pes®meuesceceOeerue Skeâ veerefleceeve %eeveer heg®<e neslee. efveÙeceMeeŒe, Ùeepekeâheo, cebefoj DeeefCe Gheemevee ¢eebefJe<eÙeer lÙeeÛÙee ceveele efveleeble DeeojYeeJe DemeuÙeeÛes efometve Ùesles. hegmlekeâeceOÙes lees mJele:uee MeeŒeer, %eeveer, efMe#ekeâ ¢ee veeJeeves mebyeesOeleevee efomelees. le®Ce Ùengoer cegueebvee ieesUe keâjeJes DeeefCe lÙeebvee heejbheefjkeâ mJe¤heeÛes %eeve osTve Ùengoer Oecee&Meer Skeâefve‰ jenCÙeeme ØeJe=òe keâjeJes cnCetve lees pes®meuesceÛÙee heefjmejele %eeveoeveeÛes keâeÙe& keâjerle neslee.
 lÙeeÛÙee Skebâojerle efJeÛeejmejCeerJe¤ve lees meogkeâerhebLeerÙe DemeeJee. lÙeecegUs lees DeeheuÙee efueKeeCeele hegve®lLeeveeefJe<eÙeer Skeâ Ûekeâej MeyoosKeerue keâe{leevee efomele veener. FmeJeer meve 90heÙeËle hegve®lLeeveeJejerue efJeÕeeme ns Ùengoer Oece&ßeæsÛes Skeâ cenòJeeÛes Oece&leòJe (dogma ) yeveuesues nesles. Ùengoer Oece&«ebLeele Ùee hegmlekeâeÛee meceeJesMe ve keâjCÙeeceeies ns DeeCeKeer Skeâ keâejCe nesles.
 3) uesKevekeâeU : yesveefmeje ¢eeves Deeheueer yeesOeJeÛeves efnyeÇt Yee<esle efueefnueer, Demee GuuesKe hegmlekeâeÛÙee ØemleeJevesle keâjCÙeele Deeuesuee Deens. ns uesKeve meJe&meeOeejCeheCes F.me.het. 180 ceOÙes keâjCÙeele Deeuesues DemeeJes ¢eeJej Deelee yengleebMe yeeÙeyeue DeYÙeemekeâebÛes Skeâcele Peeuesues Deens. uesKekeâeÛee veelet heg{s Fefpehle osMeeleerue DeeueskeäPeebef[^Ùee ¢ee jepeOeeveerÛÙee ef"keâeCeer mLeueebleefjle Peeuee. efleLes lÙeeves «eerkeâ Yee<ee peeCeCeejs Deeheues Ùengoer yeebOeJe yeefIeleues. DeeheuÙee Deepeesyeeves meb«eefnle kesâuesues %eevekeâCe DeeheuÙee ¢ee yeebOeJeebvee vekeäkeâerÛe GheÙeesieer he[leerue Demes lÙeeuee Jeešt ueeieues. lÙeeves leelkeâeU ns hegmlekeâ efnyeÇt Yee<esletve «eerkeâ Yee<esceOÙes Yee<eebleefjle kesâues. ns keâeÙe& Fmehet 132 les 120 ojcÙeeve hetCe& PeeuÙeeÛes ceeveues peeles.
 cetU efnyeÇt DeeJe=òeerÛes keâeÙe Peeues? Demee ØeMve keâoeefÛele DeeheCeebme he[uesuee Demesue. yesveefmejeÛÙee efnyeÇt DeeJe=òeeruee GlKeveve MeeŒeeÛeer cees"er heeÕe&Yetceer ueeYeuesueer Deens. meJe&ØeLece 1898 meeueer FefpehleceOeerue kewâjes FLes pes GlKeveve Peeues efleLes yesveefmejeÛÙee efnyeÇt hegmlekeâeÛee yejeÛemee Yeeie meehe[uee. les hegmlekeâ kewâjesÛÙee meYeemLeeveele meehe[ues. heg{s 1948 meeueer ce=le mecegõepeJeU DemeuesuÙee kegâcejeve iegnebceOÙes pes GlKeveve Peeues efleLesner yesveefmejeÛÙee efnyeÇt DeeJe=òeerÛee keâener Yeeie neleer ueeieuee. MesJešer, cemeeoe ÙesLes 1964 meeueer PeeuesuÙee GlKeveveele DeeCeKeer keâener YeeieebÛee MeesOe ueeieuee. DeMee Øekeâejs Deepe yesveefmeje hegmlekeâeÛÙee efnyeÇt DeeJe=òeerÛee SketâCe 72³ Yeeie Øeehle keâ¤ve IesCÙeele yeeÙeyeue mebMeesOekeâebvee ÙeMe efceUeues Deens.
 4) JeeÛekeâ Jeie& : cetU efnyeÇt DeeJe=òeer ner he@uesmšeF&veceOeuÙee Ùengoer le®Ceebmee"er leÙeej keâjCÙeele Deeuesueer DemeuÙeeves ¢ee hegmlekeâeÛee JeeÛekeâJeie& he@uesmšeF&veceOeerue Ùengoer ueeskeâ DemeeJesle Demes peeCeJeles. cebefoj, peceerve, Yee<ee, mebmke=âleer DeeefCe Oeeefce&keâ jerefleefjJeepe ¢eeefJe<eÙeer lÙeebvee efJeMes<e cecelJe Jeešle Demes. lÙeeÛee ØeefleOJeveer ¢ee hegmlekeâele JeeÛeeÙeuee efceUlees. ogmejerkeâ[s, lÙeeÛes Yee<eeblej FefpehleceOÙes DemeuesuÙee «eerkeâ Yeeef<ekeâ ÙengÅeebmee"er keâjCÙeele Deeuesues nesles. lÙeebvee heg<keâUMee iees°eRyeeyele le[pees[ keâjeJeer ueeiele Demes. DeMee heeÕe&YetceerJej lÙeebvee mebmke=âleerkeâjCe keâjleevee Deeheueer ßeæe keâMeer DeyeeefOele "sJeeÙeÛeer lÙeeÛes Oe[s uesKekeâ ¢ee hegmlekeâele oslees. Fmehet 180ceOÙes «eerkeâebÛÙee Yee<esÛee Je mebmke=âleerÛee ØeYeeJe he@uesmšeF&veceOeerue Ùengoer ueeskeâebJejner he[uesuee neslee. uesKekeâeves ner yeeye ue#eele IesTve uesKeve kesâuesues DemeuÙeeves Deelee he@uesmšeF&veyeensj jenCeeNÙee ÙengÅeebveener ¢ee efueKeeCeecegUs DeeJeMÙekeâ les ceeie&oMe&ve efceUle iesues.
 DeMee ¢ee DeeieàÙeeJesieàÙee hegmlekeâeÛes mJe¤he, lÙeeÛeer jÛevee Je lÙeeleerue cepeketâj ¢eeefJe<eÙeerÛeer ceeefnleer heg{erue uesKeele efceUJet.
 – (›eâceMe:)